Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Dla nauczyciela

Autor: Anna Grabarczyk

Przedmiot: Język polski

Temat: Czy Ulisses Jamesa Joyce'a to dzieło nieudane, nieprzyzwoite i niemoralne?

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
1) rozumie podstawy periodyzacji literatury, sytuuje utwory literackie w poszczególnych okresach: starożytność, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, Młoda Polska, dwudziestolecie międzywojenne, literatura wojny i okupacji, literatura lat 1945–1989 krajowa i emigracyjna, literatura po 1989 r.;
2) rozpoznaje konwencje literackie i określa ich cechy w utworach (fantastyczną, symboliczną, mimetyczną, realistyczną, naturalistyczną, groteskową);
9) rozpoznaje tematykę i problematykę poznanych tekstów oraz jej związek z programami epoki literackiej, zjawiskami społecznymi, historycznymi, egzystencjalnymi i estetycznymi; poddaje ją refleksji;
10) rozpoznaje w utworze sposoby kreowania: świata przedstawionego (fabuły, bohaterów, akcji, wątków, motywów), narracji, sytuacji lirycznej; interpretuje je i wartościuje;
14) przedstawia propozycję interpretacji utworu, wskazuje w tekście miejsca, które mogą stanowić argumenty na poparcie jego propozycji interpretacyjnej;
15) wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty, szczególnie kontekst historycznoliteracki, historyczny, polityczny, kulturowy, filozoficzny, biograficzny, mitologiczny, biblijny, egzystencjalny;
III. Tworzenie wypowiedzi.
1. Elementy retoryki. Uczeń:
1) formułuje tezy i argumenty w wypowiedzi ustnej i pisemnej przy użyciu odpowiednich konstrukcji składniowych;
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
1) zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie;
4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;
6) tworzy spójne wypowiedzi w następujących formach gatunkowych: wypowiedź o charakterze argumentacyjnym, referat, szkic interpretacyjny, szkic krytyczny, definicja, hasło encyklopedyczne, notatka syntetyzująca;
8) tworzy plan kompozycyjny i dekompozycyjny tekstów o charakterze argumentacyjnym;
11) stosuje zasady poprawności językowej i stylistycznej w tworzeniu własnego tekstu; potrafi weryfikować własne decyzje poprawnościowe;
12) wykorzystuje wiedzę o języku w pracy redakcyjnej nad tekstem własnym, dokonuje korekty tekstu własnego, stosuje kryteria poprawności językowej.
IV. Samokształcenie.
9. wykorzystuje multimedialne źródła informacji oraz dokonuje ich krytycznej oceny;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • zapoznaje się z lekturą Ulisses Jamesa Joyce'a;

  • opowiada o świecie przedstawionym w lekturze;

  • tworzy mapę myśli na temat tego, jakim dziełem jest Ulisses;

  • redaguje plan wydarzeń utworu;

  • wyjaśnia, co może symbolizować Dublin opisywany przez Joyce’a,

  • wyjaśnia, w jaki sposób Ulisses nawiązuje do Odysei.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • z użyciem e‑podręcznika;

  • mapa myśli;

  • dyskusja.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • e‑podręcznik;

  • tablica interaktywna lub rzutnik;

  • arkusze szarego papieru.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Uczniowie w wyznaczonym wcześniej terminie zapoznają się z lekturą Ulissesa Jamesa Joyce'a

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel na podstawie tekstu z sekcji Przeczytaj, filmu oraz audiobooka w e‑materiale rozmawia z uczniami o świecie przedstawionym, bohaterach, fabule w utworze Ulisses Jamesa Joyce'a. Prosi, by uczestnicy lekcji zanalizowali wybrany fragment dzieła, który najbardziej zapadł im w pamięć i przedstawili swoje refleksje na ten temat.

  2. Przedstawienie celu i tematu zajęć.

Faza realizacyjna:

  1. Mapa myśli. Nauczyciel pisze na tablicy wyraz ULISSES. Uczniowie, pracując w grupach, na dużych arkuszach papieru zapisują wszystkie skojarzenia związane z lekturą. Zapisy na mapie myśli mają prowadzić do odpowiedzi na pytanie, czy Ulisses jest według uczniów dziełem nieudanym, nieprzyzwoitym i niemoralnym. Prezentują wyniki swojej pracy (np. w formie wystawy na ścianie). Ustalenia uczniów z danej grupy przedstawia przedstawiciel zespołu.

  2. Uczniowie zapoznają się z tytułami rozdziałów lektury i informacjami na temat poszczególnych rozdziałów. Następnie w parach przygotowują plan wydarzeń utworu.
    Na podstawie wybranego rozdziału wyjaśniają również, jak rozwiązania formalne zastosowane przez Joyce'a współgrają z treścią.

Faza podsumowująca:

  1. Uczniowie w ramach podsumowania lekcji :
    - wyjaśniają, w jaki sposób Ulisses nawiązuje do Odysei,
    - wyjaśniają, co może symbolizować Dublin opisywany przez Joyce’a,
    - opisują, którego dokładnie dnia dzieje się akcja powieści oraz jakie ma to znaczenie w interpretacji powieści.

Praca domowa:

  1. Uczniowie wykonują polecenia 1 i 2 z sekcji Audiobook

Materiały pomocnicze:

  • https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/2671525,Ulisses‑Arcydzielo‑ktorym‑James‑Joyce‑obrazil‑pol‑swiata

  • https://www.zeszytyliterackie.pl/italo‑svevo‑ulisses‑urodzil‑sie‑w-triescie/

Wskazówki metodyczne

  • Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Film”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.

Audiobook