Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.4.5.2

Imię i nazwisko autora: Katarzyna Walkowska

Przedmiot: język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Mit 18 heiraten?/Ślub w wieku 18 lat?

Grupa docelowa: szkoła ponadpodstawowa, klasa IV, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji:

Umiejętności wypowiadania się na temat zawierania związku małżeńskiego i oraz zwyczajów i tradycji weselnych.

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
1) człowiek (np. dane personalne, okresy życia, wygląd zewnętrzny, cechy charakteru, rzeczy osobiste, uczucia i emocje, umiejętności i zainteresowania, osobisty system wartości, autorytety);
2) miejsce zamieszkania (np. dom i jego okolica, pomieszczenia i wyposażenie domu, prace domowe, wynajmowanie, kupno i sprzedaż mieszkania, przeprowadzka);
3) edukacja (np. szkoła i jej pomieszczenia, przedmioty nauczania, uczenie się – w tym uczenie się przez całe życie, przybory szkolne, oceny szkolne, życie szkoły, zajęcia pozalekcyjne, system oświaty);
4) praca (np. zawody i związane z nimi czynności i obowiązki, miejsce pracy, praca dorywcza, wybór zawodu, poszukiwanie pracy, warunki pracy i zatrudnienia);
5) życie prywatne (np. rodzina, znajomi i przyjaciele, czynności życia codziennego, określanie czasu, formy spędzania czasu wolnego, święta i uroczystości, styl życia, konflikty i problemy);
6) żywienie (np. artykuły spożywcze, posiłki i ich przygotowywanie, nawyki żywieniowe – w tym diety, lokale gastronomiczne);
7) zakupy i usługi (np. rodzaje sklepów, towary i ich cechy, sprzedawanie i kupowanie, środki płatnicze, promocja i reklama, korzystanie z usług, reklamacja);
8) podróżowanie i turystyka (np. środki transportu i korzystanie z nich, orientacja w terenie, baza noclegowa, wycieczki, zwiedzanie, awarie i wypadki w podróży, ruch uliczny);
9) kultura (np. dziedziny kultury, twórcy i ich dzieła, uczestnictwo w kulturze, tradycje i zwyczaje, media);
10) sport (np. dyscypliny sportu, sprzęt sportowy, obiekty sportowe, imprezy sportowe, uprawianie sportu, pozytywne i negatywne skutki uprawiania sportu);
11) zdrowie (np. tryb życia, samopoczucie, choroby, ich objawy i leczenie, niepełnosprawność, uzależnienia, pierwsza pomoc w nagłych wypadkach);
12) nauka i technika (np. ludzie nauki, odkrycia naukowe, wynalazki, korzystanie z podstawowych urządzeń technicznych i technologii informacyjno‑komunikacyjnych oraz szanse i zagrożenia z tym związane);
13) świat przyrody (np. pogoda, pory roku, klimat, rośliny i zwierzęta, krajobraz, zagrożenia i ochrona środowiska naturalnego, klęski żywiołowe);
14) państwo i społeczeństwo (np. wydarzenia i zjawiska społeczne, urzędy, organizacje społeczne i międzynarodowe, problemy współczesnego świata).
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
1) reaguje na polecenia;
2) określa główną myśl wypowiedzi lub fragmentu wypowiedzi;
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi;
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
5) opisuje upodobania;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
5) opisuje upodobania;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
7) wyraża i opisuje uczucia i emocje;
8) przedstawia zalety i wady różnych rozwiązań;
9) wyraża pewność, przypuszczenie, wątpliwości dotyczące zdarzeń z teraźniejszości i przyszłości;
10) przedstawia sposób postępowania (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady);
11) stosuje zasady konstruowania tekstów o różnym charakterze;
12) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach:
1) przedstawia siebie i inne osoby;
2) nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę; podtrzymuje rozmowę w przypadku trudności w jej przebiegu (np. prosi o wyjaśnienie, powtórzenie, sprecyzowanie; upewnia się, że rozmówca zrozumiał jego wypowiedź);
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
6) składa życzenia i gratulacje, odpowiada na życzenia i gratulacje;
7) zaprasza i odpowiada na zaproszenie;
8) proponuje, przyjmuje i odrzuca propozycje, zachęca; prowadzi proste negocjacje w sytuacjach życia codziennego;
9) prosi o radę i udziela rady;
10) pyta o pozwolenie, udziela i odmawia pozwolenia;
11) ostrzega, nakazuje, zakazuje, instruuje;
12) wyraża prośbę oraz zgodę lub odmowę spełnienia prośby;
13) wyraża uczucia i emocje (np. radość, smutek, niezadowolenie, złość, zdziwienie, nadzieję, obawę, współczucie);
14) stosuje zwroty i formy grzecznościowe;
15) dostosowuje styl wypowiedzi do sytuacji.
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, list prywatny, formularz, e‑mail, komentarz, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
2) nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę (np. podczas rozmowy na czacie);
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • podaje przykłady tradycji i zwyczajów weselnych w Niemczech;

  • formułuje życzenia ślubne;

  • formułuje wpis do pamiętnika, w którym opowie o weselu w Niemczech.

Cele motywacyjne

Uczeń:

  • uczy się o rzeczach, które są dla niego ważne,

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata,

  • uczy się sztuki przemawiania,

  • wykorzystuje swoją kreatywność.

Strategie uczenia się

strategie pamięciowe:

  • stosowanie mnemotechnik do zapamiętywania nowych wyrazów i ich znaczeń – używanie obrazu i dźwięku obok słów (używanie skojarzeń wzrokowych, stosowanie słów kluczowych, wprowadzanie wyrazów i zwrotów do kontekstu sytuacyjnego, używanie skojarzeń wzrokowych, odtwarzanie dźwięków z pamięci, porównywanie dźwięków z naszego języka do dźwięków języka, którego się uczymy);

strategie kognitywne:

  • stosowanie technik generatywnych do uświadamiania sobie struktury języka – zadawanie pytań, robienie notatek, powtarzanie zdań na głos;

  • stosowanie technik strukturalnych – wybierania najistotniejszych elementów, czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

strategie kompensacyjne:

  • odgadywanie znaczenia wyrazów i struktur w tekstach słuchanych i czytanych (używanie wskazówek językowych – niektórych znanych wyrazów, zwrotów z języka polskiego bądź obcego i domyślanie się treści w języku niemieckim);

  • pokonywanie ograniczeń w pisaniu poprzez np. tworzenie nowych słów, użycie synonimów, antonimów, tworzenie parafrazy;

strategie społeczne:

  • zadawanie pytań osobom o oczekiwanych większych umiejętnościach językowych (prośba o wyjaśnienie, powtórzenie, o poprawienie błędów),

  • współpraca z innymi osobami (współpraca z kolegami na tym samym poziomie oraz z zaawansowanymi użytkownikami języka niemieckiego).

Metody i formy pracy:

  • podejście humanistyczne;

  • podejście komunikacyjne;

  • podająca: pogadanka, praca z tekstem źródłowym, praca z katalogiem;

  • aktywizująca: burza mózgów;

  • kognitywna: udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca w parach,

  • praca w grupach,

  • plemum.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer, np. laptop z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (katalog),

  • nagranie fragmentu przysięgi małżeńskiej składanej w Niemczech,

  • zdjęcia ślubne i weselne do tekstu Przeczytaj,

  • zdjęcia do ćwiczenia gramatycznego związanego z Tipp zur Grammatik,

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

PRZEBIEG LEKCJI:

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel odtwarza fragment przysięgi małżeńskiej w języku niemieckim (może skorzystać z dostępnych na kanale YouTube nagrań) i prosi uczniów o hipotezy, jaki to tekst, czego dotyczy oraz jaki może być w związku z tym temat lekcji (burza mózgów). Uczniowie podają swoje propozycje na forum klasy.

  • Nauczyciel prosi uczniów o przeczytanie tekstu wprowadzającego oraz inicjuje krótką dyskusję na temat zawartych w nim informacji dotyczących wieku osób zawierających związek małżeński oraz znaczenia ślubu. Uczniowie odpowiadają na forum klasy na pytania zawarte w tekście wprowadzającym, np. Sollten Menschen im Alter von 18 Jahren heiraten? Wie würde deine Hochzeit aussehen? Ist die Hochzeit/die Trauung ein wichtiges Ereignis?

b) Faza realizacyjna

  • Nauczyciel wyświetla grafiki lub zdjęcia związane z tekstem w części Przeczytaj. Może to być zdjęcie odświętnie ubranej pary młodej, gości weselnych z prezentami, szpaleru gości przed kościołem, rozbitej porcelany przed parą młodą. Nauczyciel dzieli klasę na grupy. Każda grupa przygotowuje opis ilustracji, a następnie przedstawiciel grupy prezentuje go na forum klasy.

  • Uczniowie zapoznają się z pytaniami w Übung 1 w części Przeczytaj. Chętni uczniowie udzielają odpowiedzi na te pytania. Nauczyciel zapisuje odpowiedzi/hipotezy uczniów na tablicy.

  • Następnie uczniowie zapoznają się z tekstem Was es über deutsche Hochzeiten zu wissen gibt i dopasowują pytania z Übung 1 do odpowiednich fragmentów tekstu.

  • Nauczyciel prosi uczniów o podsumowanie, czy udzielone przez nich wcześniej odpowiedzi na te pytania były pełne, prawidłowe oraz czy dowiedzieli się z tekstu czegoś więcej na ten temat. Wybrani uczniowie odpowiadają na forum klasy.

  • Uczniowie sprawdzają indywidualnie stopień zrozumienia treści tekstu, wykorzystując do tego Übung 2 i 3 w części Przeczytaj. Uczniowie określają, które informacje są zgodne z treścią tekstu oraz dopasowują ilustracje do nazw zwyczajów weselnych w Niemczech.

  • Uczniowie zapoznają się z Tipp zur Grammatik – informacjami dotyczącymi przydawki rozwiniętej. Aby sprawdzić, czy uczniowie zrozumieli treść Tippa nauczyciel proponuje ćwiczenie. Wyświetla kolejno zdjęcia/grafiki związane z tematem ślubu, np. pana młodego, panny młodej, udekorowanej sali, obrączek, szpaleru gości, itp. Nauczyciel rozpoczyna ćwiczenie, wyświetlając pierwsze zdjęcie (np. pana młodego) oraz opisując je przy użyciu nowo poznanej przez uczniów konstrukcji (w tym przypadku np. der sehr elegant angezogene Bräutigam lub ein auf die Hochzeit wartender Mann). Nauczyciel prosi uczniów o opis kolejnych ilustracji według zaproponowanego wzoru. Kolejni uczniowie podają swoje propozycje na forum klasy.

  • Nauczyciel zapisuje na tablicy główne zagadnienia katalogu, czyli np. Hochzeitswünsche, Hochzeitsgeschenke, Hochzeitsprogramm, Einladungen, Kleidung, Trauungsorte, Hochzeitsrede, Mit 18 geheiratet, Spät geheiratet, Ohne Trauschein. Uczniowie dobierają się w pary. Każda para uczniów formułuje na osobnych karteczkach po jednym zdaniu do każdego z podanych haseł, a następnie zawiesza karteczkę przy odpowiednim haśle. Wybrani uczniowie podchodzą do tablicy i odczytują wszystkie zdania, które zostały sformułowane do poszczególnych haseł.

  • Następnie uczniowie zapoznają się z katalogiem – oglądają zdjęcia, czytają i słuchają informacji do każdego zagadnienia.

  • Uczniowie sprawdzają indywidualnie stopień zrozumienia treści katalogu, wykorzystując do tego Übung 1‑2 w części katalog interaktywny. Uczniowie określają, czego dotyczą dane wypowiedzi, uzupełniają tekst na temat świętowania zawarcia związku małżeńskiego.

  • Uczniowie piszą na kartkach życzenia ślubne (Übung 3) w części Katalog interaktywny), a następnie wymieniają się kartkami. Wybrani uczniowie czytają życzenia kolegi/koleżanki na forum klasy.

c) Faza podsumowująca

  • Nauczyciel dzieli klasę na grupy. Każda grupa losuje jedno z zadań, np. Bereite eine Hochzeitsrede vor, Bereite ein Hochzeitsprogramm vor, Bereite eine Geschenkliste vor, Bereite eine Informationsbroschüre über die deutschen Hochzeitsbräuche, Bereite ein Kleidungsangebot für das Brautpaar. Uczniowie pracują w grupach, a następnie w wybranej formie (plakat, broszura, wypowiedź ustna, wypowiedź pisemna, itp.) prezentują wyniki swojej pracy na forum klasy.

Praca domowa

Uczniowie na podstawie zdjęć formułują wpis do pamiętnika, w którym opowiadają o weselu przyjaciół z Niemiec, w którym brali udział jako goście (Aufgabe 8 w części Sprawdź się).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania katalogu:

  • Przed lekcją: Na podstawie głównych haseł Katalogu uczniowie przygotowują fiszki z wyrazami w języku niemieckim, które wykorzystają przy opisie slajdów.

  • W trakcie lekcji: Uczniowie szukają w internecie dodatkowych informacji lub ciekawostek do każdego slajdu katalogu (może to być praca w grupach, każda grupa otrzymuje inne zagadnienie). Nauczyciel może wykorzystać niektóre slajdy do różnego rodzaju ćwiczeń leksykalnych. Na podstawie informacji w katalogu uczniowie mogą tworzyć dialogi np. eksperta do spraw organizacji przyjęcia weselnego z osobami planującymi zawarcie związku małżeńskiego, rozmowy osób, które uczesniczyły w przyjęciu weselnym, itd.

  • Po lekcji: Uczniowie przeglądają propozycje firm, które zajmują się organizacją ślubów, wybierają jedną z ofert/propozycji, która wydaje im się pod jakimś względem niezwykła, przedstawiają ją klasie, argumentując swój wybór.

Słownik