Dla nauczyciela
Autor: Marta Kulikowska
Przedmiot: Język polski
Temat: Czy naprawdę jestem stracona?
– Pamiętnik narkomanki Barbary Rosiek
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne. Uczeń:
opisuje emocje bohaterki Pamiętnika narkomanki,
charakteryzuje język powieści i jego wpływ na kształtowanie świata przedstawionego,
wskazuje cechy dziennika jako gatunku literackiego,
formułuje argumenty w dyskusji na temat postawy bohaterki powieści.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
odwrócona klasa;
dyskusja za i przeciw;
z użyciem e‑podręcznika.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Czy naprawdę jestem stracona? – Pamiętnik narkomanki Barbary Rosiek”. Następnie prosi uczniów o zapoznanie się z fragmentem prozy w e‑materiale: Pamiętnik narkomanki. Uczniowie powinni utwór przeczytać i przygotować się do jego omówienia: przygotować wstępne informacje, które pozwolą umiejscowić tekst w kontekście biograficznym, zwrócić uwagę na formę tekstu. Nauczyciel prosi również o wykonanie ćwiczenia nr 1 w sekcji „Sprawdź się”.
Faza wprowadzająca:
Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: nauczyciel pyta o wrażenia uczniów po przeczytaniu fragmentów Pamiętnika narkomanki. Uczniowie dzielą się swoimi refleksjami.
Faza realizacyjna:
Praca z multimedium. Uczniowie pracują w parach. Zapoznają się z multimedium w sekcji „Mapa myśli”. Następnie analizują treść zadania: 1. Określ emocje i uczucia bohaterki na podstawie cytatów zawartych w mapie myśli. Wpisz je w pomarańczowe pola , dyskutują i zapisują wnioski. Wybrane grupy omawiają swoje rozwiązanie i spostrzeżenia na forum klasy.
Następnie podsumowują pracę z multimedium, wykonując polecenie: Przeanalizuj swoje odpowiedzi. Wskaż, jakie emocje i uczucia najczęściej towarzyszą bohaterce, pozytywne czy negatywne? Uzasadnij swoją odpowiedź.
Uczniowie, nadal pracując w parach, rozwiązują wskazane przez nauczyciela ćwiczenia z sekcji „Sprawdź się”; warto zwrócić uwagę na ciekawe ćwiczenie 6, które można zamienić w debatę.
W ostatniej części tej fazy lekcji nauczyciel otwiera dyskusję nad następującą kwestią: jakie dostrzegacie kontrowersje natury moralnej związane z literaturą, w której opisywane są historie narkomanów i narkomanek? Czy tego typu książki można uznać za moralnie obojętne? Uczniowie przez chwilę zastanawiają się, gromadzą argumenty, naradzają się w parach, a następnie przystępują do dyskusji.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel zadaje pytania podsumowujące, np. Jakie emocje dominowały u narratorki Pamiętnika narkomanki? Jaka była postawa Barbary Rosiek? Jaki jest język Pamiętnika narkomanki
Na zakończenie nauczyciel dokonuje oceny pracy wylosowanej grupy. Prosi o samoocenę uczniów dotyczącą współpracy w zespole oraz wykonanego zadania. Dokonuje oceny pracy wybranych uczniów.
Praca domowa:
Napisz, jak oceniasz postawę i zachowanie głównej bohaterki Pamiętnika narkomanki.
Zadanie dodatkowe, dla chętnych: Obejrzyj film Że życie ma sens (2000) w reżyserii Grzegorza Lipca. W trakcie seansu zapisuj, jakie emocje ci towarzyszą. Opisz emocje, które pojawiły się już po obejrzeniu filmu.
Materiały pomocnicze:
Ryszard Handke, Alfabet kultury w lekturze tekstu literackiego, w: Metodyka literatury, tom 2, wybór i oprac. J. Pachecka, A. Piątkowska, K. Sałkiewicz, Warszawa 2002.
Michael Gossop, Narkomania. Mity i rzeczywistość, Warszawa 1993.
Słownik języka polskiego, Warszawa 2016.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Mapa myśli” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.