Imię i nazwisko autora:

Monika Sitek

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Jak wyglądają najbardziej znane planety karłowate, czyli Pluton i Ceres?

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia - wymagania ogólne
IV. Posługiwanie się informacjami pochodzącymi z analizy materiałów źródłowych, w tym tekstów popularnonaukowych.
Zakres rozszerzony
Treści nauczania - wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
7) wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; przedstawia te informacje w różnych postaciach;
IV. Grawitacja i elementy astronomii. Uczeń:
9) opisuje budowę Układu Słonecznego i jego miejsce w Galaktyce, posługuje się pojęciami jednostki astronomicznej, roku świetlnego i parseka.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. nazywa podstawowe struktury powierzchniowe planet karłowatych,

2. potrafi na podstawie zdjęć określić strukturę powierzchniową planety karłowatej i podać hipotezy jej powstania,

3. wymienia podobieństwa i różnice budowy Ceres i Plutona.

Strategie nauczania:

formative feedback

Metody nauczania:

pokaz multimedialny

Formy zajęć:

- praca w parach,
- praca z multimedium.

Środki dydaktyczne:

Rzutnik i/lub urządzenia multimedialne na uczniów

Materiały pomocnicze:

e‑materiały:
”Co to są planety karłowate?”
”Jak powstał Układ Słoneczny?”

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Nauczyciel pyta uczniów o definicję planet karłowatych. Uczniowie dzielą się ze sobą wzajemnie wiedzą ogólną na temat planet karłowatych.

Nauczyciel nakierowuje uczniów na rozważania związane z trudnościami obserwacji takich obiektów i poznawania ich struktur.

Nauczyciel zadaje główne pytanie: które planety karłowate są najbardziej znane? Stara się naprowadzić uczniów na Plutona i Ceres.

Następnie nauczyciel w oparciu o dyskusję uczniów formułuje cele lekcji, które muszą być sprecyzowane i jasne dla uczniów (w oparciu o cele zawarte w e materiale).

Faza realizacyjna:

Nauczyciel przedstawia uczniom najważniejsze struktury, jakie mogą występować na planetach (góry, morza, doliny, rowy, itp.). Wyświetla animację Ceres. Uczniowie w parach przeprowadzają rozważania na temat ich hipotez o powstawaniu struktur, jakie akurat oglądają. Nauczyciel wypisuje, podawane przez uczniów, podstawowe, charakterystyczne cechy budowy Ceres.

Nauczyciel wyświetla animację dotyczącą drugiej planety karłowatej - Plutona. Uczniowie, analogicznie jak przy poprzedniej planecie, w parach dyskutują o wyświetlanych strukturach. Nauczyciel na drugiej tablicy wypisuje cechy charakterystyczne Plutona.

Nauczyciel na każdym etapie pracy uczniów analizuje ich pracę, tłumaczy gdzie ich rozumowanie jest poprawne, a gdzie są błędy, podsuwa różne pytania pobudzające w uczniach szukanie najtrafniejszych rozwiązań.

Uczniowie, w oparciu o notatki, dokonują zestawienia cech wspólnych oraz cech różniących obie planety karłowate i hipotez ich powstawania.

Pary wymieniają się notatkami i analizują pracę kolegów i koleżanek.

Uczniowie wymieniają się poglądami i argumentami: Kto się zgadza z wnioskami drugiej pary, a kto nie? Dlaczego?

Faza podsumowująca:

Nauczyciel rozpoczyna krótką dyskusję na temat cech planet karłowatych. Nauczyciel pyta uczniów, czy zmieniły się ich wiedza i poglądy na temat planet karłowatych.

Następnie uczniowie, w celu utrwalenia zdobytej wiedzy, wykonują wszystkie zadania z części „Sprawdź się”.

Praca domowa:

1. Uczniowie wykonują zadania z zestawu ćwiczeń.
2. Chętni uczniowie w domu czytają informacje o planetach karłowatych z części „Przeczytaj”. Mogą również ponownie obejrzeć animację. W oparciu o zdobytą wiedzę, a także materiały dodatkowe, tworzą opis innej planety karłowatej z Układu Słonecznego (Makemake, Haumea, Eris). Uczniowie zdolniejsi mogą wykonać własną animację lub plakat przy użyciu dostępnych w Internecie zdjęć.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Multimedium bazowe – animacja, prezentowane jest na lekcji. Może również posłużyć do utrwalenia wiedzy uczniów w czasie pracy w domu lub jako źródło inspiracji podczas wykonywania opisanego wyżej projektu.