Autor: Stanisław Mrozowicz

Temat: Dekolonizacja Azji

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• przedstawia, jak przebiegała dekolonizacja Azji;

• porównuje brytyjski i francuski model dekolonizacji;

• wskazuje państwa azjatyckie, które ogłosiły niepodległość po 1945 roku.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Dekolonizacja Azji”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i multimedium w sekcji „Prezentacja multimedialna” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

2. Nauczyciel poleca uczniom, aby przygotowali prezentację w oparciu o informacje zawarte w sekcji „Przeczytaj” oraz teksty z prezentacji, aby w fazie wstępnej przedstawić ją na forum klasy.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla i odczytuje temat lekcji oraz zawarte we wprowadzeniu do e‑materiału cele zajęć. Prosi uczniów lub wybraną osobę o sformułowanie kryteriów sukcesu w postaci pytań, na które chcieliby uzyskać odpowiedź w czasie lekcji.

2. Nauczyciel inicjuje rozmowę wprowadzającą w temat lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel przypomina o prezentacjach przygotowanych przez uczniów przed lekcją. Poleca wybranej osobie (lub ochotnikowi) zaprezentowanie swojej pracy przed resztą klasy. Po prezentacji uczniowie krótko dyskutują o niej, dodają informacje, które ich zdaniem warto uwzględnić. Prowadzący może korygować odpowiedzi i uzupełniać informacje.

2. Praca z pierwszym multimedium („Prezentacja multimedialna”). Prowadzący przypomina, że uczniowie mieli zapoznać się z tekstami przed lekcją. Poleca, aby wybrana osoba przeczytała polecenie nr 2: „Wyjaśnij przyczyny różnic w powojennych losach Wietnamu i Korei”. Uczniowie dzielą się na 4‑lub 5‑osobowe grupy i opracowują odpowiedzi. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją.

3. Praca z drugim multimedium („Film + Sprawdź się”). Nauczyciel czyta treść polecenia nr 5: „Wskaż i omów problemy, jakie pojawiły się w trakcie dekolonizacji Indii” i prosi uczniów, aby w parach przygotowali rozwiązanie na podstawie materiału, który zaraz zostanie wyświetlony na tablicy. Odtwarza drugi z filmów (Dekolonizacja Azji – przyczyny. Część 1), uczniowie robią notatki, a po ustalonym czasie prezentują swoją odpowiedź. Omówienie zagadnienia na forum klasy.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji zawarty w sekcji „Wprowadzenie” i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego uczniowie się nauczyli?

2. Prowadzący omawia przebieg zajęć i ocenia pracę uczniów, wskazując jej mocne i słabe strony.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia nr 2 i 3 z sekcji „Film + Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

Krasuski J., Europa Zachodnia po II wojnie światowej – dzieje polityczne, Poznań 1990.

Wielka historia świata. Kształtowanie średniowiecza, red. M. Salamon, Kraków 2005.

Tyszkiewicz J., Czapiewski E., Historia powszechna. Wiek XX, Warszawa 2010.

Najnowsza historia świata. 1945‑1963. T. I, pod red. A. Patka, J. Rydla, J.J.Więca, Kraków 2000.

Seria Historia powszechna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011‑2019.

Wskazówki metodyczne:

• Materiały z sekcji „Prezentacja multimedialna” mogą być wykorzystane w trakcie lekcji do pracy uczniów w parach lub samodzielnie. Cały e‑materiał może być wykorzystany do realizacji zajęć metodą odwróconej klasy. W szkole następuje czytanie i ocena koleżeńska opracowań uczniów.

Spis źrodeł nieopisanych:

• Ćwiczenie 3 - źródło A: Fragment artykułu popularnonaukowego na portalu dziennika „Rzeczpospolita” I wojna indochińska: Jak Francuzi stracili Wietnam, Historia, 2019, dostęp: rp.pl [28.01.2022]

• Ćwiczenie 3 - źródło B: Uzyskanie suwerenności przez Indonezję i utworzenie unii holendersko‑indonezyjskiej, 2 listopada 1949 r. [w:] Wybór tekstów źródłowych do historii powszechnej po II wojnie światowej, t. 1. 1945‑1955, wybór i opracowanie A. Basak i T. Marczak, Wrocław 1989, str. 286‑290.

• Ćwiczenie 3 - źródło C: Vo Nguyen Ciap, Początek wojny narodowowyzwoleńczej w Wietnamie, [w:] Wybór tekstów źródłowych do historii powszechnej po II wojnie światowej, t. 1. 1945‑1955, wybór i opracowanie A. Basak i T. Marczak, Wrocław 1989, str. 147‑150.

• Ćwiczenie 3 - źródło D: Artykuł na portalu tygodnika „Polityka” Gandhi Mahatma, Krzysztof Mroziewicz, 2008, dostęp: polityka.pl [28.01.2022]