Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.4.13.5

Autor e‑materiału: Justyna Sikora

Tytuł e‑materiału: Eine Reise in den Weltraum/Podróż w kosmos

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa IV, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji

Umiejętność opisywania i wypowiadania się na temat sposobu prezentowania istot pozaziemskich w filmach o tematyce science fiction oraz rozważań dotyczących kolonizacji kosmosu.

Cele szczegółowe lekcji

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
9) kultura (np. dziedziny kultury, twórcy i ich dzieła, uczestnictwo w kulturze, tradycje i zwyczaje, media);
12) nauka i technika (np. ludzie nauki, odkrycia naukowe, wynalazki, korzystanie z podstawowych urządzeń technicznych i technologii informacyjno‑komunikacyjnych oraz szanse i zagrożenia z tym związane);
13) świat przyrody (np. pogoda, pory roku, klimat, rośliny i zwierzęta, krajobraz, zagrożenia i ochrona środowiska naturalnego, klęski żywiołowe);
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
9) wyraża pewność, przypuszczenie, wątpliwości dotyczące zdarzeń z teraźniejszości i przyszłości;
10) przedstawia sposób postępowania (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady);
11) stosuje zasady konstruowania tekstów o różnym charakterze;
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, list prywatny, formularz, e‑mail, komentarz, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
2) nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę (np. podczas rozmowy na czacie);
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ankietę);
7) zaprasza i odpowiada na zaproszenie;
15) dostosowuje styl wypowiedzi do odbiorcy.
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Cele operacyjne - zgodne ze zrewidowaną taksonomią celów Blooma, w tym minimum jeden cel z poziomu 3‑6 sfery kognitywnej, sformułowane w postaci SMART:

Uczeń:

  • opowiada, jak ludzie wyobrażają sobie istoty pozaziemskie;

  • analizuje informacje o planetach pod kątem możliwości zamieszkania na nich;

  • przedstawia swoje zdanie na temat kolonizacji kosmosu.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • czuje się kompetentny, gdyż rozwiązuje zadania na miarę swoich możliwości;

  • uczy się o rzeczach, które są dla niego ważne;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata;

  • wykorzystuje i rozwija kreatywność;

  • wykorzystuje umiejętności z innych przedmiotów szkolnych na lekcji języka niemieckiego;

  • zaspokaja potrzebę ciekawości i kreatywności.

Strategie uczenia się:

  • tworzenie skojarzeń myślowych, umiejscawianie nowych wyrazów w kontekście, tworzenie asocjacji i kojarzenie pojęć, grupowanie ich w różne kategorie,

  • ćwiczenie (pisownia, tworzenie różnych kombinacji zdań, łączenie fragmentów zdania ze sobą, ćwiczenie użycia i rozumienia języka obcego w naturalnych kontekstach: czytając artykuły, pisząc zaproszenia, wpisy na forum),

  • rozumienie informacji, czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów,

  • korzystanie z różnych dodatkowych źródeł do nauki języka, takich jak słowniki czy Internet,

  • odgadywanie znaczenia tekstów słuchanych i czytanych (używanie wskazówek językowych – niektórych znanych wyrazów, zwrotów z języka polskiego bądź obcego i domyślanie się treści w języku niemieckim,

  • wykorzystywanie wskazówek niejęzykowych (wiedza ogólna).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności,

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie uczenia się,

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Metody i formy pracy:

  • podejście komunikacyjne,

  • konektywizm,

  • podająca: pogadanka, opis,

  • eksponująca: ćwiczenia przedmiotowe, film,

  • aktywizująca: gry dydaktyczne, dyskusja dydaktyczna – panelowa, burza mózgów,

  • kognitywna: udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy,

  • programowana: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • plenum,

  • praca indywidualna,

  • praca w parach,

  • praca w grupie.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer (np. laptop) z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (mapa interaktywna),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

Przebieg lekcji:

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel prosi uczniów, aby przyjrzeli się zdjęciu otwierającemu, i pyta: Czy domyślacie się, co będzie tematem naszej dzisiejszej lekcji?

  • Nauczyciel prosi uczniów o przeczytanie wprowadzenia, a następnie o podzielenie się własnymi przemyśleniami i wiedzą na temat odkryć dokonywanych w kosmosie.

  • Nauczyciel wspólnie z uczniami tworzy mapę pojęć, której centralnym pojęciem jest das Sonnensystem. Od głównego pojęcia odchodzą rozgałęzienia: nazwy obiektów w kosmosie (Mond/Planet/Sonne), nazwy planet (Mars/Venus/Jupiter), niezbędne warunki życia dla człowieka w kosmosie (flüssiges Wasser/Sauerstoff/Gravitation/Atmosphäre).

  • Nauczyciel inicjuje krótką dyskusję na temat wiary ludzi w istoty pozaziemskie oraz sposobu prezentowania kosmitów w filmach.

    • Glaubt ihr an außerirdisches Leben? Warum oder warum nicht?

    • Welche Gründe könnten Menschen dazu veranlassen, an die Existenz außerirdischer Wesen zu glauben?

    • Wie werden Außerirdische oft in Filmen dargestellt? Welche Eigenschaften haben sie normalerweise?

    • Welche Gefühle oder Reaktionen lösen diese Darstellungen von Außerirdischen bei den Zuschauern aus?

b) Faza realizacyjna

  • Uczniowie czytają tekst, starając się zrozumieć jego treść na podstawie wyrazów i zwrotów zamieszczonych w słowniczku.

  • Uczniowie wykonują polecenia do tekstu: określają główną myśl tekstu (Übung 1), łączą opisy istot pozaziemskich i ich nastawienie do ludzi z tytułami znanych filmów (Übung 2)  oraz podają przykłady innych filmów o tematyce science fiction: podają tytuł i reżysera, krótko opisują fabułę oraz kosmitów (Übung 3).

  • Nauczyciel dzieli uczniów na sześć mniejszych grup (metoda grup eksperckich), w których każdy otrzymuje nazwę planety lub zespołu planet (odpowiednio: Merkur, Venus, Mars, Jupiter, Gasplaneten: Saturn, Uranus, Naptun, Exoplaneten). Osoby, którym przydzielono takie same planety lub zespoły planet, spotykają się wspólnie w celu opracowania na podstawie mapy interaktywnej ich streszczenia w języku polskim w czterech zdaniach. Wyniki swoich prac grupy prezentują na forum. W razie potrzeby nauczyciel udziela im wskazówek.

  • W ramach podsumowania pracy w grupach eksperckich uczniowie wykonują w parach polecenia do multimedium (mapa interaktywna): znajdują informacje na mapie interaktywnej (Übung 1), łączą nazwę planety z powodem, dla którego nie można jej osiedlić (Übung 2), tworzą listę rankingową planet, których kolonizacja jest możliwa (Übung 3).

  • Uczniowie przypominają sobie konstrukcję gramatyczną: użycie zdań celowych, wykorzystanie konstrukcji um … zu.

c) Faza podsumowująca

  • Uczniowie utrwalają słownictwo, zwroty i struktury gramatyczne oraz piszą zaproszenie na szkolny „Dzień Fanów Science Fiction”.

Praca domowa

W ramach Aufgabe 8 w części Sprawdź się uczniowie odpowiadają na post na forum.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania mapy interaktywnej

  • Przed lekcją: prezentacja planet naszego Układu Słonecznego jako inspiracja do rozmów na temat przyszłości ludzkości/kolonizacji kosmosu.

  • W trakcie lekcji: każdy uczeń otrzymuje od nauczyciela karteczkę z jedną nazwą planety prezentowanej na mapie. Zadaniem utworzonych w ten sposób grup jest przygotowanie listy czynników, które mogą decydować bądź nie o jej kolonizacji. Uczniowie prezentują wyniki zadania w formie infografiki.

  • Po lekcji: wykorzystanie do powtórzenia słownictwa z danego zakresu. Uczniowie wybierają jedną z planet i przygotowują folder z głównymi informacjami na jej temat, wykorzystując informacje z mapy interaktywnej oraz informacje znalezione w Internecie.

Słownik