Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.2.13.1

Imię i nazwisko autora: Justyna Sikora

Przedmiot: język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Die Erde und die Sonne: Zeitrechnung und Jahreszeiten/Ziemia i Słońce: odmierzanie czasu i pory roku

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa II, zakres rozszerzony, poziom językowy B2+/C1

Cel ogólny lekcji:

Umiejętność opisywania i informowania na temat rachuby czasu, obiegowego ruchu Ziemi wokół Słońca oraz powstawania pór roku.

Cele szczegółowe lekcji:

Podstawa programowa – wariant III.1.R Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie rozszerzonym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych – w tym związków frazeologicznych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie różnorodne złożone wypowiedzi ustne wypowiadane w naturalnym tempie oraz różnorodne złożone wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy w miarę złożone, spójne i logiczne, płynne wypowiedzi ustne oraz w miarę złożone, bogate pod względem treści, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w różnorodnych, również złożonych i nietypowych sytuacjach oraz reaguje w formie w miarę złożonego tekstu pisanego w różnorodnych sytuacjach, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych – w tym związków frazeologicznych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
13) świat przyrody (np. pogoda, pory roku, klimat, rośliny i zwierzęta, krajobraz, zagrożenia i ochrona środowiska naturalnego, katastrofy ekologiczne, klęski żywiołowe, przestrzeń kosmiczna);
III. Uczeń rozumie różnorodne złożone wypowiedzi pisemne:
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
IV. Uczeń tworzy w miarę złożone, spójne i logiczne, płynne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
V. Uczeń tworzy w miarę złożone, bogate pod względem treści, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. e‑mail, list prywatny, list formalny – w tym list motywacyjny, życiorys, CV, wpis na blogu, opowiadanie, recenzję, artykuł, rozprawkę):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
9) wyraża pewność, przypuszczenie, wątpliwości dotyczące zdarzeń z przeszłości, teraźniejszości i przyszłości;
12) stosuje zasady konstruowania tekstów o różnym charakterze;
VI. Uczeń reaguje ustnie w różnorodnych, również złożonych i nietypowych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
5) streszcza w języku obcym przeczytany tekst;
IX. Uczeń posiada:
1) wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne - zgodne ze zrewidowaną taksonomią celów Blooma, w tym minimum jeden cel z poziomu 3‑6 sfery kognitywnej, sformułowane w postaci SMART:

Uczeń:

  • przedstawia informacje na temat powstawania nazw miesięcy;

  • opisuje ruch Ziemi wokół Słońca i jego skutki dla mieszkańców półkuli północnej;

  • opowiada o wycieczce do planetarium.

Cele motywacyjne

Uczeń:

  • dostrzega powiązania pomiędzy nauką języka niemieckiego a innymi przedmiotami szkolnymi;

  • wykorzystuje i rozwija kreatywność;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata;

  • wykorzystuje umiejętności z innych przedmiotów szkolnych na lekcji języka niemieckiego.

Strategie uczenia się:

  • używanie obrazu i dźwięku (wprowadzanie wyrazów i zwrotów do kontekstu sytuacyjnego, używanie skojarzeń wzrokowych);

  • ćwiczenie (dźwięki, wymowa, pisownia, tworzenie różnych kombinacji zdań, powtarzanie za nagraniem, naśladowanie rodzimych mówców);

  • rozumienie informacji, np. czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

  • korzystanie z różnych dodatkowych źródeł do nauki języka, takich jak słowniki czy Internet;

  • wykorzystywanie wskazówek niejęzykowych (wiedza ogólna);

  • współpraca z innymi osobami (współpraca z kolegami na tym samym poziomie oraz z zaawansowanymi użytkownikami języka niemieckiego).

Metody i formy pracy:

  • podejście komunikacyjne;

  • podejście humanistyczne;

  • podająca: opis, wyjaśnianie;

  • aktywizująca: burza mózgów, CLIL;

  • kognitywna: udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy;

  • programowana: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • plenum,

  • praca w grupie.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer (np. laptop) z podłączeniem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (animacja 2D),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

Przebieg lekcji

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel prosi uczniów, aby przyjrzeli się zdjęciu otwierającemu, i pyta: „Czy domyślacie się, co będzie tematem naszej dzisiejszej lekcji?”.

  • Nauczyciel prosi uczniów o przeczytanie informacji na temat różnicy w rachubie czasu wśród różnych kultur religijnych.

  • Nauczyciel prosi uczniów o podanie znanych wyrazów do tematów: odmierzanie czasu, powstanie kalendarza, następstwa ruchu obiegowego Ziemi wokół Słońca.

b) Faza realizacyjna

  • Nauczyciel dzieli uczniów na grupy trzyosobowe. Każda grupa siada przy osobnym stoliku. Przeznaczony do opracowania tekst jest dzielony przez nauczyciela na trzy fragmenty. Każdy uczeń zapoznaje się z fragmentem 1 i losuje jedno z trzech zadań:
    a) przygotuj pytania dla uczniów z grupy na temat przeczytanego fragmentu;
    b) zadaj uczniom z grupy pytania o niezrozumiałe wyrazy/fragmenty tekstu;
    c) streść uczniom przeczytany fragment.

    Po wykonaniu zadania uczniowie prezentują w grupach wyniki swojej pracy, zadają pytania, odpowiadają na nie, streszczają tekst. Sekwencja powtarzana jest także w odniesieniu do fragmentu 2 i 3 (nauczyciel powinien zadbać o to, aby w poszczególnych sekwencjach każdy uczeń rozwiązywał inne zadanie). Nauczyciel udziela informacji zwrotnej.

  • Uczniowie przyporządkowują śródtytuły do fragmentów tekstu, uzupełniają tekst wyrazami z listy, wykonując Übung 1 oraz Übung 2.

  • Uczniowie zapoznają się z multimedium. Podczas oglądania animacji 2D zaznaczają prawidłowe dokończenie zdań (Übung 1 z sekcji Animacja 2D).

  • Uczniowie łączą datę z pozycją Słońca w zenicie oraz dopasowują zwroty z listy, wykonując Übung 2 oraz Übung 3 do multimedium (animacja 2D). Nauczyciel udziela informacji zwrotnej dotyczącej poprawności wypowiedzi.

  • Następnie uczniowie zostają podzieleni na 3 grupy, otrzymują polecenie wyjaśnienia jednej z kwestii (każda grupa innej): „Wie entstehen die Jahreszeiten?”, „Monatsnamen”, „Einführung eines Schaltjahres in den Kalender”. Uczniowie w grupach przygotowują krótką wypowiedź w języku niemieckim, w której wyjaśniają daną kwestię na podstawie animacji 2D i tekstu źródłowego. Wypowiedź prezentują na forum klasy, otrzymują informację zwrotną od koleżanek i kolegów oraz od nauczyciela.

c) Faza podsumowująca

  • Nauczyciel zadaje uczniom pytanie: „Woher kommen die Jahreszeiten?”, „Was weißt du über die Folgen der Umrundung der Sonne durch die Erde?”, „Wie viel weißt du über die Einführung des Kalenders?”. Uczniowie w formie łańcuszka wypowiedzi opowiadają na pytania w języku niemieckim.

Praca domowa

Aufgabe 7 z części Sprawdź się. Uczeń samodzielnie dociera do informacji, korzysta z różnych źródeł, prezentuje wyniki swojej pracy oraz porównuje je z wynikami kolegów/koleżanek na następnej lekcji.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania animacji 2D:

  • Przed lekcją: powtórzenie znanego słownictwa. Uczniowie na podstawie zdjęć z animacji wymieniają znane im wyrażenia i zwroty związane z tematem. Nauczyciel zatrzymuje animację i zadaje pytania, wskazując na wybrane elementy: „Was ist das?”, „Wie nennt man den Kreis?”.

  • W trakcie lekcji: odwołanie się do wiedzy posiadanej i połączenie jej z nową wiedzą (konekcjonizm). Uczniowie przygotowują w parach notatkę wizualną (grafonotka) na temat powstawania pór roku. Prezentują ją na forum klasy i przedstawiają zawarte w niej informacje.

  • Po lekcji: wykorzystanie do powtórzenia słownictwa z danego zakresu. Uczniowie przygotowują quiz w formie online dotyczący wiedzy na temat powstawania nazw miesięcy, ruchu Ziemi wokół Słońca.

Wykaz źródeł:

  1. Bartłomiej Kulas, Ruch obiegowy Ziemi, geografia24.pl.

  2. klexikon.zum.de.

Słownik