Imię i nazwisko autora:

Ewelina Kędzierska

Przedmiot:

fizyka

Temat zajęć:

Konstrukcja obrazu po przejściu promieni przez soczewkę skupiającą

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa

Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Wykorzystanie pojęć i wielkości fizycznych do opisu zjawisk oraz wskazywanie ich przykładów w otaczającej rzeczywistości.
II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
6) tworzy teksty, tabele, diagramy lub wykresy, rysunki schematyczne lub blokowe dla zilustrowania zjawisk bądź problemu; właściwie skaluje, oznacza i dobiera zakresy osi.
X. Fale i optyka. Uczeń:
18) rysuje konstrukcyjnie obrazy wytworzone przez soczewki; stosuje do obliczeń równanie soczewki.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. wyjaśni, czym są i jaką rolę spełniają w optyce soczewki rozpraszające,

2. omówi konwencję stosowania znaków w przypadku soczewek,

3. zilustruje, jak wygląda bieg promienia po przejściu przez soczewkę rozpraszającą,

4. skonstruuje obrazy powstające z wykorzystaniem soczewki rozpraszającej,

5. wyliczy cechy obrazów powstających po przejściu promieni przez soczewkę rozpraszającą.

Strategie nauczania

ISBE

Metody nauczania

merytoryczna dyskusja wprowadzająca, obserwacja, podsumowująca rozmowa kierowana

Formy zajęć:

dyskusja grupowa, praca indywidualna

Środki dydaktyczne:

tablica multimedialna / rzutnik

Materiały pomocnicze:

soczewka rozpraszająca, świeczka, kartka, zestaw do prezentacji doświadczeń z optyki

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Pierwszym celem, jak i kluczowym aspektem działań nauczyciela, jest wprowadzenie do tematu i zaciekawienie uczniów poprzez odniesienie do życia codziennego, np. opowiedzenie im o tym, gdzie w otaczającej ich rzeczywistości mogą spotkać soczewki rozpraszające – pokazanie kilku przykładów w klasie (lornetki, lunety, aparaty, okulary). Uczeń, po takim wstępie, powinien wiedzieć, że nie uczy się o czymś, co jest oderwane od rzeczywistości. Nauczyciel pokazuje uczniom, w jaki sposób działają soczewki – z wykorzystaniem zestawu bądź (jeśli takowego nie ma w szkolnej pracowni) świeczki i lupy.
Nauczyciel rozpoznaje wiedzę wyjściową uczniów w kontekście realizowanego tematu oraz nawiązuje do tej wiedzy w merytorycznej dyskusji wprowadzającej. W tej części prowokuje uczniów do tego, by przypomnieli sobie podstawowe informacje na temat rozchodzenia się światła oraz soczewek.

Faza realizacyjna:

• Konstruowanie wiedzy z zakresu nowego tematu:

– nauczyciel za pomocą zestawu do doświadczeń z optyki lub świeczki i soczewki rozpraszającej pokazuje uczniom sposób powstawania obrazu oraz to, jak cechy tego obrazu zmieniają się wraz ze zmianą odległości świeczki od soczewki. Dodatkowo w miejscu powstawania obrazu może on umieścić kartkę, by pokazać, że pozostanie ona pusta (zatem obraz pozorny nie powstaje na ekranie, a wyłącznie w głowie obserwatora),

- uczniowie wyciągają wnioski z zaprezentowanego doświadczenia,

- nauczyciel podaje uczniom „przepis” na konstrukcję obrazu w soczewce rozpraszającej,

- nauczyciel omawia z uczniami cechy obrazów powstających w soczewkach rozpraszających oraz dokładnie tłumaczy ich sens.

• Kolejny etap lekcji obejmuje rekonstruowanie wiedzy uczniów:

- uczniowie indywidualnie rozwiązują zadania 1‑7 dołączone do materiału, a następnie dobierają się w pary i sprawdzają sobie nawzajem narysowane konstrukcje próbując omówić ewentualne problemy,

- nauczyciel podchodzi do każdej z par i sprawdza wyniki pracy.

Faza podsumowująca:

Nauczyciel przeprowadza z uczniami rozmowę, w trakcie której uczniowie zadają pytania dotyczące niejasnych kwestii, a następnie odpowiadają na krótkie pytania nauczyciela dotyczące materiału przedstawionego na bieżącej lekcji.

Praca domowa:

Zadanie 8 w celu sprawdzenia, czy uczniowie opanowali wiedzę zdobytą na lekcji.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Należy zachęcić ucznia do zapoznania się w domu, przed lub po lekcji, z załączoną do materiału symulacją. Należy jednak wcześniej wytłumaczyć mu, czego dotyczy medium.