Dla nauczyciela
Autor: Anna Juwan
Przedmiot: Biologia
Temat: Kwaśne deszcze i smog
Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje obywatelskie;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.
Cele operacyjne (językiem ucznia):
Wyjaśnisz, jak tworzy się smog.
Wskażesz, jakie związki chemiczne powstają podczas spalania węgla kamiennego.
Omówisz zagrożenia związane z kwaśnymi deszczami.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
odwrócona klasa;
z użyciem komputera;
ćwiczenia interaktywne;
prezentacja;
analiza grafiki interaktywnej;
praca z filmem;
ćwiczenia laboratoryjne;
mapa pojęć.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
arkusze papieru, flamastry.
Przed lekcją:
Chętni uczniowie dzielą się na dwie grupy i przygotowują prezentację na przydzielony temat:
– grupa I – kwaśne deszcze (przyczyny powstawania, przykłady wystąpienia, skutki dla człowieka i przyrody, sposoby zapobiegania);
– grupa II – smog londyński (przyczyny powstawania, przykłady wystąpienia, skutki dla człowieka i przyrody, sposoby zapobiegania).
Uczniowie korzystają z samodzielnie wyszukanych materiałów (literatura, artykuły w internecie, zdjęcia, filmy).
Przebieg lekcji
Faza wstępna:
Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.
Faza realizacyjna:
Prezentacje uczniów. Wskazani przed lekcją uczniowie prezentują i omawiają efekty swojej pracy. Nauczyciel oraz inni uczniowie zadają pytania prezentującym, w razie potrzeby uzupełniając ich wypowiedzi.
Praca z multimedium („Grafika interaktywna”). Uczniowie zapoznają się z materiałem udostępnionym przez nauczyciela. Nauczyciel wyjaśnia także treść polecenia nr 1: „Przeanalizuj wykres i sformułuj jeden wniosek na jego podstawie”. Chętny uczeń rozwiązuje je i opisuje kolejno wykonywane kroki. Pozostali uczniowie oceniają poprawność odpowiedzi. Ewentualne wątpliwości rozstrzyga nauczyciel.
Praca z drugim multimedium („Film”). Uczniowie zapoznają się z materiałem. Każdy uczeń pracuje indywidualnie, samodzielnie przygotowując odpowiedzi do polecenia 1: „Obejrzyj film pt. Działanie kwasu siarkowego na białko. Postaw hipotezę dotyczącą tego, jaka reakcja zaszła w probówce”. Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie wybrani lub chętni uczniowie odczytują swoje propozycje. Nauczyciel komentuje rozwiązania uczniów.
Faza podsumowująca:
Uczniowie, pracując w parach, tworzą mapy pojęć związane z tematem lekcji, uwzględniając metody zapobiegania omówionym zjawiskom.
Nauczyciel prosi uczniów o rozwinięcie zdań: „Dziś nauczyłem/nauczyłam się…”, „Zrozumiałem/zrozumiałam, że…”, „Zaskoczyło mnie…”, „Dowiedziałem/dowiedziałam się...”.
Praca domowa:
Wykonaj polecenie nr 2 z sekcji „Grafika interaktywna”.
Wyobraź sobie, że masz okazję przeprowadzić wywiad z naukowcem – specjalistą w dziedzinie, której dotyczy e‑materiał. Sformułuj pytania, które chciałbyś mu zadać.
Materiały pomocnicze:
Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.
Dodatkowe wskazówki metodyczne:
Nauczyciel może wykorzystać medium zamieszczone w sekcji „Grafika interaktywna” na innych lekcjach dotyczących zanieczyszczenia środowiska.