Dla nauczyciela

Autor e‑materiału: Magdalena Agnetta

Tytut e‑materiału: Weiterbildung – man lernt nie aus/Dokształcanie się – człowiek uczy się przez całe życie

Przedmiot: język niemiecki

Poziom edukacyjny: szkoła ponadpodstawowa, klasa II, zakres podstawowy, poziom językowy B1

Cel ogólny lekcji:

Umiejętność wypowiadania się na temat uczenia się – w tym uczenia się przez całe życie.

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
3) edukacja (np. szkoła i jej pomieszczenia, przedmioty nauczania, uczenie się – w tym uczenie się przez całe życie, przybory szkolne, oceny szkolne, życie szkoły, zajęcia pozalekcyjne, system oświaty);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
1) reaguje na polecenia;
6) układa informacje w określonym porządku;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi;
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
5) rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu;
6) układa informacje w określonym porządku;
9) rozróżnia formalny i nieformalny styl tekstu.
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
5) opisuje upodobania;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
5) opisuje upodobania;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
8) przedstawia zalety i wady różnych rozwiązań;
12) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach:
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, list prywatny, formularz, e‑mail, komentarz, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
14) stosuje zwroty i formy grzecznościowe;
15) dostosowuje styl wypowiedzi do odbiorcy.
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

  • kompetencje w zakresie przedsiębiorczości.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • analizuje, jaki kurs najlepiej do niego pasuje;

  • przedstawia swoje cele i życzenia dotyczące kariery;

  • wyznacza pozytywne i negatywne strony dalszej edukacji;

  • zna zasady używania zu przed bezokolicznikami.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • sam decyduje, o czym będzie pisał podczas lekcji;

  • sam decyduje, jakie informacje przedstawić;

  • dostrzega powiązania pomiędzy nauką języka niemieckiego a innymi przedmiotami szkolnymi;

  • pracuje w oparciu na materiałach językowych przygotowanych na potrzeby niniejszej lekcji;

  • otrzymuje informację zwrotną o postępach.

Strategie uczenia się:

  • używanie skojarzeń wzrokowych,

  • tworzenie skojarzeń myślowych – tworzenie asocjacji i kojarzenie pojęć,

  • indywidualne organizowanie wiedzy językowej - robienie streszczeń i notatek,

  • czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów.

Metody i formy nauczania:

  • podająca: opis, wykład informacyjny w formie audio;

  • praktyczna: metoda problemowa;

  • metoda aktywizująca: gry dydaktyczne;

  • programowana: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca w parach,

  • praca w grupach,

  • praca w plenum.

Środki dydaktyczne:

  • komputer (np. laptop) z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (animacja),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

Przebieg lekcji:

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel zapisuje na tablicy w dowolnej kolejności następujące wyrazy: die Weiterbildung/der Arbeitsmarkt/die Schulung/die Konferenz/das Seminar/33,5. Wyjaśnia znaczenie zaprezentowanych pojęć.

  • Nauczyciel prosi uczniów o przeczytanie i skomentowanie informacji „Czy wiesz, że…” na temat kursów w Niemczech.

  • Uczniowie zostają podzieleni na 6 grup: 1. Weiterbildung/2. Arbeitsmarkt/3. Schulung/4. Konferenz/5. Seminar/6. Kurs. Podział następuje poprzez wylosowanie karteczki z danym słowem, np. Kurs. Uczniowie, pracując w grupach, przygotowują mapy myśli do wylosowanego wcześniej pojęcia, np. Kurs. Gotowe mapy myśli zostają zaprezentowane w plenum i następnie zawieszone na ścianach w klasie.

b) Faza realizacyjna

  • Uczniowie czytają indywidualnie tekst z sekcji Przeczytaj, korzystając w razie potrzeby np. ze słowniczka.

  • Następnie każdy uczeń w ramach Übung 1 wybiera na podstawie tekstu poprawną odpowiedź oraz uzupełnia tekst podanymi wyrazami (Übung 3).

  • Uczniowie zostają podzieleni na grupy trzyosobowe: Programmiersprache 1, Blog 1, Englisch 1, Blog 2 itd. W grupach trzyosobowych mają za zadanie przedstawić zalety kursu, a następnie przekonać pozostałych uczniów do wybrania ich oferty.

  • Po przedstawieniu wszystkich ofert może się odbyć głosowanie na karteczkach na najlepiej przedstawioną ofertę kursu, czyli najbardziej zachęcającą do udziału.

  • Uczniowie zapoznają się z multimedium. Podczas oglądania animacji 2D zaznaczają prawidłową kolejność etapów kursu (Übung 2). Uczniowie łączą fragmenty zdania (Übung 3).

  • Uczniowie odkrywają znaczenia nowo poznanej konstrukcji gramatycznej, bezokolicznik z zu i bez zu. Po zapoznaniu się z Tipp zur Grammatik uczniowie uzupełniają tekst na podstawie wybranych etapów z animacji (Übung 1) oraz wybierają poprawny gramatycznie wariant w Aufgabe 6 w sekcji Sprawdź się.

c) Faza podsumowująca

  • W ramach Aufgabe 7 z sekcji Sprawdź się wybierają w parach jedną z zaprezentowaych ofert kursów i uzasadniają swój wybór.

  • Nauczyciel zawiesza cztery plakaty w różnych miejscach w klasie, notuje początek zdania wymagający użycia lub bądź nie bezokolicznika z zu, uczniowie otrzymują flamastry i dopisują swoje dokończenia zdań.

Praca domowa:

Uczeń przeprowadzi krótki wywiad z dowolną osobą (przyjacielem lub z kimś z rodziny) na temat kursów, które odbyli. Następnie uczeń podsumuje i opisze zebrane informacje.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania animacji:

  • Przed lekcją: Nauczyciel rozdaje uczniom listę wyrazów, które wystąpią w animacji, i prosi o przygotowanie fiszek lub definicji tych wyrazów w języku niemieckim.

  • W trakcie lekcji: Uczniowie na podstawie animacji w grupach przygotowują notatkę wizualną z etapów kursu doszkalającego. Notatki prezentują na forum klasy i opisują je.

  • Po lekcji: Wykorzystanie do powtórzenia słownictwa z danego zakresu Edukacja, dopisanie dalszego ciągu animacji, transkrypcja.

Słownik