Autor: Anna Juwan

Temat: Przepływ krwi przez naczynia krwionośne

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Opiszesz mechanizmy regulacji przepływu krwi w układzie krwionośnym.

• Wykażesz związek między budową naczynia a tempem przepływu krwi.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• ćwiczenia interaktywne;

• symulacja;

• analiza grafiki interaktywnej;

• mapa pojęć;

• gra dydaktyczna.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj”.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wraz z uczniami formułuje cele lekcji i ustala kryteria sukcesu.

2. Odwołanie do wcześniejszej wiedzy. Nauczyciel prosi o przypomnienie, czym różnią się tętnice od żył i jakie cechy budowy są dla nich wspólne.

Faza realizacyjna:

1. Praca z multimedium („Symulacja interaktywna”). Nauczyciel wyświetla symulację interaktywną i wspólnie z uczniami dokonuje jej analizy. Prosi podopiecznych, by wypisali dwie cechy anatomiczne naczyń krwionośnych, które mogą wpływać na szybkość przepływu krwi (polecenie nr 1), i porównali swoje odpowiedzi z osobą z pary. Następnie uczniowie w parach wskazują, w którym z wymienionych naczyń ciśnienie krwi jest najniższe, a w którym najwyższe (polecenie nr 2), i konsultują swoje rozwiązania z inną, najbliżej siedzącą parą

2. Praca z drugim multimedium („Grafika interaktywna”). Nauczyciel wyświetla grafikę interaktywną i wspólnie z uczniami dokonuje jej analizy. Prosi podopiecznych, by pracując indywidualnie, wskazali, jaką funkcję spełnia struktura numer 2 zaznaczona na ilustracji – zastawki (polecenie nr 1), a następnie by wyjaśnili, w jaki sposób mięśnie uczestniczą w przepływie krwi (polecenie nr 2). Chętne/wybrane osoby przedstawiają swoje odpowiedzi.

3. Mapa pojęć. Uczniowie, pracując w parach, tworzą mapy pojęć na temat mechanizmów regulacji przepływu krwi w układzie krwionośnym w oparciu o treści z sekcji „Przeczytaj”.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie na podstawie e‑materiału układają pytania do quizu dla innych par. Nauczyciel wraz z uczniami określa zasady rywalizacji i punktowania dobrych odpowiedzi (np. gra na czas lub na liczbę poprawnych odpowiedzi). Przeprowadzenie gry w klasie. Nauczyciel lub wybrany uczeń dba o prawidłowy przebieg quizu zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami. Nauczyciel ogłasza zwycięską parę.

2. Nauczyciel wyświetla temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”, podsumowuje omawiany na lekcji materiał, wyjaśnia wątpliwości uczniów.

Praca domowa:

1. Wyobraź sobie, że masz okazję przeprowadzić wywiad z naukowcem – specjalistą w dziedzinie, której dotyczy e‑materiał. Sformułuj pytania, które chcesz mu zadać.

Materiały pomocnicze:

• Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.

• „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Dodatkowe wskazówki metodyczne:

• Multimedium zamieszczone w sekcji „Symulacja interaktywna” można wykorzystać w fazie wstępnej zajęć, w celu wzbudzenia zaciekawienia uczniów.