Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Dla nauczyciela

Autor: Anna Grabarczyk

Przedmiot: Język polski

Temat: Człowiek w kleszczach systemu – Proces, Rok 1984 i Matrix

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
1) rozumie podstawy periodyzacji literatury, sytuuje utwory literackie w poszczególnych okresach: starożytność, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, Młoda Polska, dwudziestolecie międzywojenne, literatura wojny i okupacji, literatura lat 1945–1989 krajowa i emigracyjna, literatura po 1989 r.;
7) rozumie pojęcie groteski, rozpoznaje ją w tekstach oraz określa jej artystyczny i wartościujący charakter;
8) wykazuje się znajomością i zrozumieniem treści utworów wskazanych w podstawie programowej jako lektury obowiązkowe;
9) rozpoznaje tematykę i problematykę poznanych tekstów oraz jej związek z programami epoki literackiej, zjawiskami społecznymi, historycznymi, egzystencjalnymi i estetycznymi; poddaje ją refleksji;
III. Tworzenie wypowiedzi.
1. Elementy retoryki. Uczeń:
10) rozumie zjawisko nowomowy; określa jego cechy i funkcje w tekście.
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
1) zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie;
4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;
IV. Samokształcenie.
9. wykorzystuje multimedialne źródła informacji oraz dokonuje ich krytycznej oceny;
Lektura obowiązkowa
39) George Orwell, Rok 1984;
Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
II. Kształcenie językowe.
3. Komunikacja językowa i kultura języka. Uczeń: spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:
4) określa rolę języka w budowaniu obrazu świata.
III. Tworzenie wypowiedzi.
1. Elementy retoryki. Uczeń: spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:
5) rozróżnia ironię w zależności od celu: satyrycznego, parodystycznego, przejawu drwiny i sarkazmu.
Lektura obowiązkowa
19) Franz Kafka, Proces (fragmenty);

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • wymieni źródła i inspiracje dla dzieł Orwella, Kafki i duetu Wachowskich;

  • wyjaśni, czym jest dystopia dla kultury XX wieku;

  • omówi, czym jest i czym może być system totalitarny.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • dyskusja;

  • mural.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Uczniowie przed lekcją zapoznają się z filmem Matrix dostępnym w internecie.

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.

  2. Nauczyciel przedstawia cel i temat zajęć. Następnie uczniowie indywidualnie zapoznają się z treściami w sekcji „Wprowadzenie” oraz „Przeczytaj”. Chętna osoba przedstawia krótko informacje, które zapamiętała z przeczytanych materiałów.

Faza realizacyjna:

  1. Nauczyciel dzieli klasę na zespoły. Każdy z nich przygotowuje na podstawie e‑materiału oraz korzystając z telefonów z dostępem do internetu odpowiedzi na poniższe zagadnienia:
    - Wymieńcie źródła i inspiracje dla dzieł Orwella, Kafki i duetu Wachowskich.
    - Wyjaśnijcie, czym jest dystopia dla kultury XX wieku.
    - Omówcie, czym jest i czym może być system totalitarny.
    Przedstawiciele zespołów omawiają przygotowane odpowiedzi na forum klasy.

  2. Nauczyciel odtwarza film na dużym ekranie. Uczniowie w parach odnoszą się do słów Edwarda Pasewicza, mówiących o tym, że pierwsze zdanie powieści Kafki tłumaczy całą książkę.

  3. Prowadzący zajęcia odtwarza nagranie pierwsze z sekcji multimedialnej. Uczniowie indywidualnie wykonują polecenie 1 i ćwiczenie 1.

Faza podsumowująca:

  1. Nauczyciel głośno w klasie odtwarza nagranie drugie z sekcji „Audiobook”. Wskazują emocje Winstona, które można odczytać z nagrania oraz wyjaśniają, na czym polegała klęska głównego bohatera.

  2. Na dodatkowych zajęciach (lub w domu) uczniowie pracują w czterech grupach, zamieniają klasę (pokój) w pracownię malarską. Na podłodze rozkładają kartony i za pomocą farb wykonują projekty murali, na których obrazują hasło: Człowiek w kleszczach systemu.
    Efekty swojej pracy eksponują w wyznaczonym miejscu w szkole (na przykład w bibliotece). Do każdego muralu dobierają krótki cytat z utworów omawianych podczas zajęć.

Praca domowa:

  1. Zapoznaj się z filmem zamieszczonym w e‑materiale. Streść legendę o strażniku bramy i wyjaśnij jej związek z Procesem Franza Kafki.

Materiały pomocnicze:

  • Łukasz Trzciński, Wina Józefa K., „Teksty: teoria literatury, krytyka, interpretacja” 1977, nr 5–6.

  • https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/1029016,George-Orwell-antykomunistyczny-socjalista

Wskazówki metodyczne

  • Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Film” do podsumowania lekcji.

Audiobook