Dla nauczyciela
Autor: Anna Grabarczyk
Przedmiot: Język polski
Temat: Człowiek w kleszczach systemu – Proces, Rok 1984 i Matrix
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele operacyjne. Uczeń:
wymieni źródła i inspiracje dla dzieł Orwella, Kafki i duetu Wachowskich;
wyjaśni, czym jest dystopia dla kultury XX wieku;
omówi, czym jest i czym może być system totalitarny.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja;
mural.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Uczniowie przed lekcją zapoznają się z filmem Matrix dostępnym w internecie.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.
Nauczyciel przedstawia cel i temat zajęć. Następnie uczniowie indywidualnie zapoznają się z treściami w sekcji „Wprowadzenie” oraz „Przeczytaj”. Chętna osoba przedstawia krótko informacje, które zapamiętała z przeczytanych materiałów.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel dzieli klasę na zespoły. Każdy z nich przygotowuje na podstawie e‑materiału oraz korzystając z telefonów z dostępem do internetu odpowiedzi na poniższe zagadnienia:
- Wymieńcie źródła i inspiracje dla dzieł Orwella, Kafki i duetu Wachowskich.
- Wyjaśnijcie, czym jest dystopia dla kultury XX wieku.
- Omówcie, czym jest i czym może być system totalitarny.
Przedstawiciele zespołów omawiają przygotowane odpowiedzi na forum klasy.Nauczyciel odtwarza film na dużym ekranie. Uczniowie w parach odnoszą się do słów Edwarda Pasewicza, mówiących o tym, że pierwsze zdanie powieści Kafki tłumaczy całą książkę.
Prowadzący zajęcia odtwarza nagranie pierwsze z sekcji multimedialnej. Uczniowie indywidualnie wykonują polecenie 1 i ćwiczenie 1.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel głośno w klasie odtwarza nagranie drugie z sekcji „Audiobook”. Wskazują emocje Winstona, które można odczytać z nagrania oraz wyjaśniają, na czym polegała klęska głównego bohatera.
Na dodatkowych zajęciach (lub w domu) uczniowie pracują w czterech grupach, zamieniają klasę (pokój) w pracownię malarską. Na podłodze rozkładają kartony i za pomocą farb wykonują projekty murali, na których obrazują hasło: Człowiek w kleszczach systemu.
Efekty swojej pracy eksponują w wyznaczonym miejscu w szkole (na przykład w bibliotece). Do każdego muralu dobierają krótki cytat z utworów omawianych podczas zajęć.
Praca domowa:
Zapoznaj się z filmem zamieszczonym w e‑materiale. Streść legendę o strażniku bramy i wyjaśnij jej związek z Procesem Franza Kafki.
Materiały pomocnicze:
Łukasz Trzciński, Wina Józefa K., „Teksty: teoria literatury, krytyka, interpretacja” 1977, nr 5–6.
https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/1029016,George-Orwell-antykomunistyczny-socjalista
Wskazówki metodyczne
Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Film” do podsumowania lekcji.