Dla nauczyciela

Autor: Katarzyna Maćkowska

Przedmiot: Filozofia

Temat: Współczesne spory bioetyczne

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Cele kształcenia – wymagania ogólne
VII. Umiejętność jasnego formułowania i rzetelnego uzasadniania własnych poglądów filozoficznych w dyskusji.
Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
III. Wybrane problemy filozofii.
7. Wybrane współczesne spory bioetyczne. Uczeń:
1) wymienia ważniejsze współczesne problemy bioetyczne oraz przedstawia ich główne rozwiązania;
2) określa związek między tymi rozwiązaniami a przyjętymi założeniami ontologicznymi, antropologicznymi i ogólnoetycznymi;
3) podejmuje dyskusję na temat wybranego sporu bioetycznego, korzystając z posiadanej wiedzy filozoficznej i logicznej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • wyjaśnia znaczenie następujących sporów bioetycznych: o in vitro, o aborcję, o eutanazję;

  • wskazuje związek między rozwiązaniami sporów bioetycznych z teoriami etycznymi, na których się opierają;

  • dyskutuje na temat jednego z wybranych sporów bioetycznych.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • odwrócona klasa;

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • dyskusja;

  • metoda akwarium;

  • audiobook.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel loguje się na platformie i wyświetla na tablicy temat i cele lekcji. Prosi uczniów, by na podstawie wiadomości zdobytych przed lekcją zaproponowali kryteria sukcesu.

  2. Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: W jakim zakresie bioetyka dotyczy medycyny, technologii, nauki i prawa?

Faza realizacyjna:

  1. Metoda akwarium. Uczniowie dzielą się na trzy grupy. Nauczyciel informuje, że będą oni dyskutować, wykorzystując do tego metodę akwarium. Następnie wyjaśnia zasady dyskusji oraz określa jej czas. W każdej grupie powstają dwie podgrupy. Pierwsza z nich siada w kręgu i prowadzi rozmowę na jeden z zadanych tematów:
    – Bioetyczny spór o in vitro. Argumenty za i przeciw.
    – Bioetyczny spór o przerwanie ciąży. Argumenty za i przeciw.
    – Bioetyczny spór o eutanazję. Argumenty za i przeciw.
    Druga podgrupa obserwuje i zapisuje swoje spostrzeżenia dotyczące doboru i skuteczności argumentów, przestrzegania zasad dyskusji i jej ogólnego przebiegu. Po upływie wyznaczonego czasu następuje zamiana ról między podgrupami. Na zakończenie wybrane lub chętne osoby przedstawiają na forum klasy swoje spostrzeżenia i wnioski.

  2. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla materiał z sekcji „Audiobook”, a następnie czyta polecenia:
    – Wysłuchaj rozmowy o bioetycznych dylematach związanych z przerywaniem tak zwanej uporczywej terapii (na początku nagrania pojawia się opis fikcyjnego, stworzonego na potrzeby nagrania przypadku). Wynotuj praktyczne reguły postępowania, pozwalające podjąć decyzję o zakończeniu podtrzymywania życia, o których mówi profesor Paweł Łuków;
    – Jak sądzisz, jak oceniłby tę sytuację personalista, a jak utylitarysta? Zapisz stanowisko, jakie twoim zdaniem by zajęli oraz uzasadnij je, odwołując się do tych teorii etycznych. Które wypisane przez ciebie wcześniej reguły postępowania wywodzą się z personalizmu, a które z utylitaryzmu?
    Uczniowie wykonują zadanie w parach. Następnie wybrana osoba prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją, udzielając uczniom informacji zwrotnej.

  3. Ćwiczenia przedmiotowe. Uczniowie indywidualnie wykonują ćwiczenia nr 1‑4. Omówienie wyników na forum klasy.

Faza podsumowująca:

  1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wspólnie z uczniami poddaje refleksji proces dydaktyczny: czego się uczniowie nauczyli, czy osiągnęli założone cele?

Praca domowa:

  1. Uczniowie wykonują ćwiczenia nr 5‑8 zawarte w sekcji „Sprawdź się”. Przygotowują uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.

Materiały pomocnicze:

  • Tatarkiewicz W., Historia filozofii, Warszawa 2005.

  • Brudnik E., Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie: przewodnik po metodach aktywizujących, Warszawa 2010.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

  • Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Audiobook” do pracy przed lekcją. Uczniowie zapoznają się z jego treścią i przygotowują do pracy na zajęciach w ten sposób, żeby móc samodzielnie rozwiązać zadania.

Sprawdź się