Imię i nazwisko autora:

Jarosław Krakowski

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Tranzystor pnp

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa

Cele kształcenia – wymagania ogólne
II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
7) wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; przedstawia te informacje w różnych postaciach.
VII. Prąd elektryczny. Uczeń:
9) opisuje tranzystor jako trójelektrodowy, półprzewodnikowy element wzmacniający sygnały elektryczne.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
7) wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; przedstawia te informacje w różnych postaciach.
VIII. Prąd elektryczny. Uczeń:
15) opisuje tranzystor jako trójelektrodowy, półprzewodnikowy element wzmacniający sygnał elektryczny.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. opisze budowę tranzystora pnp;

2. wyjaśni zasadę działania tranzystorów pnp;

3. przeanalizuje i zinterpretuje schemat budowy i działania tranzystora pnp;

4. zastosuje zdobytą wiedzę do rozwiązywani zadań.

Strategie nauczania

IBSE (Inquiry‑Based Science Education - nauczanie/uczenie się przedmiotów przyrodniczych przez odkrywanie/dociekanie naukowe)

Metody nauczania

wykład problemowy, burza mózgów

Formy zajęć:

praca zespołowa, praca w parach przy rozwiązywaniu zadań

Środki dydaktyczne:

schematy budowy tranzystora pnp, film samouczek ilustrujący działanie tranzystora, przykładowe tranzystory, zestawy zadań

Materiały pomocnicze:

rzutnik multimedialny, ekran

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Pytania nauczyciela:

1. Co wiecie na temat półprzewodników i złącza p-n? Uczniowie, z pomocą nauczyciela, przypominają i porządkują wiadomości o materiałach półprzewodnikowych i zjawiskach zachodzących na złączu p‑n.

2. Co to znaczy „wzmocnić sygnał elektryczny”? Uczniowie, z pomocą nauczyciela, ustalają, co to są sygnały elektryczne i na czym polega ich wzmacnianie.

Faza realizacyjna:

Nauczyciel przedstawia schemat budowy tranzystora pnp, uczniowie analizują powstawanie barier ładunków na złączach.
Uczniowie, na podstawie filmu samouczka, analizują ruch nośników prądu w czasie pracy tranzystora i dostrzegają wpływ prądu bazy na prąd kolektora.
Uczniowie, z pomocą nauczyciela, formułują wniosek o związku miedzy prądem bazy i prądem kolektora.
Nauczyciel omawia zastosowania tranzystorów i różnice w układzie napięć przy zasilaniu obwodów z tranzystorami npn i pnp.
Nauczyciel omawia krótko różnicę we właściwościach tranzystorów npn i pnp.

Faza podsumowująca:

Uczniowie utrwalają wiedzę i zdobyte umiejętności przez rozwiązanie w parach zadań: 1, 2, 3, 4 z zestawu ćwiczeń.
Nauczyciel przeprowadza z uczniami rozmowę, podczas której omawiają oni rozwiązywane w trakcie lekcji zadania. Dodatkowo, powinien sprowokować uczniów do wskazania problemów napotkanych w czasie samodzielnej pracy. Poprzez analizę wypowiedzi uczniów nauczyciel określa, w jakim stopniu osiągnięte zostały wyznaczone cele.

Praca domowa:

W celu powtórzenia i utrwalenia wiadomości o tranzystorach pnp uczniowie rozwiązują zadania: 5, 6, 7, 8, 9 z zestawu ćwiczeń.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Film samouczek może być wykorzystywany przy powtarzaniu wiadomości i na lekcjach, na których omawiane są budowa i zastosowania tranzystorów.