Dla nauczyciela
Autorka: Dorota Czarny
Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie
Temat: Partie polityczne reprezentowane w sejmie w poprzednich kadencjach
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Zakres podstawowy
III. Organy władzy publicznej w Rzeczypospolitej Polskiej.
Uczeń:
3) wyjaśnia, jak przeprowadzane są powszechne i bezpośrednie wybory organów władzy publicznej w Rzeczypospolitej Polskiej; na przykładzie wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej porównuje ordynację proporcjonalną i większościową; analizuje potencjalne wady i zalety każdego z tych systemów wyborczych;
4) przedstawia strukturę oraz organizację pracy Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (prezydium, komisje, kluby i koła; quorum, rodzaje większości) oraz status posła, w tym instytucje mandatu wolnego i immunitetu; wymienia kompetencje Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej oraz Zgromadzenia Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej.
V. Prawo w Rzeczypospolitej Polskiej.
Uczeń:
2) przedstawia źródła prawa w Rzeczypospolitej Polskiej – wykazuje szczególną moc konstytucji; przedstawia procedurę ustawodawczą.
Zakres rozszerzony
V. Państwo, myśl polityczna i demokratyzacja.
Uczeń:
5) przedstawia różne rozumienia pojęcia polityki; analizuje, na wybranych przykładach, zjawiska konfliktu i kompromisu politycznego;
6) porównuje założenia myśli liberalnej i konserwatywnej;
7) porównuje założenia myśli socjaldemokratycznej i katolickiej nauki społecznej;
11) analizuje kwestię pojmowania równości, wolności i sprawiedliwości w różnych nurtach myśli politycznej;
12) analizuje zjawisko populizmu obecne we współczesnej polityce i jego konsekwencje;
13) charakteryzuje główne fazy kształtowania się demokracji i upowszechniania praw wyborczych;
15) przedstawia niedemokratyczny charakter polskich rozwiązań polityczno‑ustrojowych z okresu tzw. Polski Ludowej (monizm, kierownicza rola gremiów decyzyjnych PZPR, system fikcji ustrojowych);
16) przedstawia – na wybranych przykładach – różne modele demokratyzacji; rozważa, na ile polska demokratyzacja przełomu lat 80. i 90. XX w. miała charakter reformy, a na ile – rewolucji.
VI. Społeczeństwo obywatelskie i kultura polityczna.
Uczeń:
9) analizuje – z wykorzystaniem wyników badań opinii publicznej – postawy społeczeństwa polskiego wobec instytucji publicznych i polityków;
11) analizuje – z wykorzystaniem danych o frekwencji wyborczej – problem absencji wyborczej; wyjaśnia przyczyny tego zjawiska; wyjaśnia, jakie czynniki wpływają na zmianę preferencji politycznych wyborców w Rzeczypospolitej Polskiej;
12) przedstawia – z wykorzystaniem wyników badań opinii publicznej – formy i poziom niekonwencjonalnej partycypacji politycznej (np. zgromadzenia i petycje) w Rzeczypospolitej Polskiej; rozważa, czy korzystanie z praw i wolności politycznych z nią związanych jest konieczne dla właściwego funkcjonowania demokracji.
VII. Rywalizacja o władzę.
Uczeń:
1) przedstawia proces ewolucji instytucjonalnej i ideologicznej partii politycznych; charakteryzuje funkcje partii politycznych;
2) wyjaśnia związki między partiami politycznymi a społeczeństwem; rozważa na wybranych przykładach zjawisko kryzysu partii politycznych i trafność kategorii „polityki bez ideologii”;
3) dokonuje charakterystyki partii politycznych działających współcześnie w Rzeczypospolitej Polskiej z punktu widzenia ideologii (np. przez zastosowanie „kompasu politycznego”);
6) charakteryzuje etapy rozwoju systemu partyjnego w Rzeczypospolitej Polskiej;
10) porównuje typy systemów wyborczych i analizuje ich wpływ na systemy partyjne; porównuje systemy wyborcze obowiązujące w wyborach w Rzeczypospolitej Polskiej;
11) wyjaśnia cele i przedstawia formy marketingu politycznego.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
analizuje typy poleceń do ćwiczeń dotyczących partii politycznych;
ocenia swoją wiedzę, wykonując zestaw ćwiczeń;
wskazuje najważniejsze partie polityczne.
Strategie nauczania:
konstruktywizm.
Metody i techniki nauczania:
burza mózgów;
analiza tekstu źródłowego;
WebQuest.
Formy zajęć:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
kartki do losowania z partiami.
Przebieg zajęć:
Przed lekcją
Uczniowie mają za zadanie przypomnieć sobie wiadomości dotyczące partii politycznych reprezentowanych w Sejmie RP w poprzednich kadencjach z e‑podręcznika i dostępnych źródeł informacji w celu aktywnego uczestnictwa w lekcji podsumowującej.
Faza wstępna
1. Przedstawienie tematu i celów zajęć.
2. Mapa myśli. Uczniowie wymieniają partie polityczne, które były reprezentowane w sejmie w poprzednich kadencjach.
Faza realizacyjna
1. Podział na pary lub trójki (zależy od liczebności klasy). Przedstawiciele grup losują kartki z partią polityczną, na temat której przygotują fragment prezentacji multimedialnej.
2. Praca z elementami WebQuestu. Na podstawie dostępnych materiałów z e‑podręcznika i zasobów internetowych pary gromadzą informacje, uwzględniając m.in.:
czas powstania partii/przedział czasowy;
założenia programowe ugrupowania;
kto stał na czele partii lub osoby najbardziej dla niej zasłużone;
zawierane przez partię koalicje;
jakie partie powstały po jej rozpadzie.
3. Montaż prezentacji. Dwie chętne osoby po wyznaczonym czasie zbierają poszczególne części prezentacji, aby połączyć je w całość. W tym czasie pozostali uczniowie wykonują ćwiczenia 1–4 z sekcji „Sprawdź się”, następnie wspólnie omawiają odpowiedzi.
4. Uczniowie zapoznają się z przygotowaną przez nich prezentacją. W razie potrzeby osoby tworzące dany materiał wyjaśniają wątpliwości.
Faza podsumowująca
1. Chętne lub wskazane osoby wymieniają i wyjaśniają, co miało wpływ na gwałtowny spadek lub wzrost popularności danej partii.
2. Nauczyciel dokonuje oceny uczniów za aktywną pracę na lekcji.
Praca domowa:
Uczniowie wykonują ćwiczenia, których nie rozwiązali na zajęciach.
Materiały pomocnicze:
Ustawa o partiach politycznych (tekst jednolity) z 27 czerwca 1997 r., isap.sejm.gov.pl.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Zasoby multimedium można wykorzystać do przeprowadzenia lekcji odwróconej; wybrane lub chętne osoby mogłyby przygotować krótki opis partii, którą reprezentują (element dramy – lider partii).