SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Jednostki odległości w astronomii

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa I

PODSTAWA PROGRAMOWA

Zakres podstawowy: II. Ziemia we Wszechświecie: Ziemia jako planeta, następstwa ruchów Ziemi, ciała niebieskie, Układ Słoneczny, budowa Wszechświata.

Uczeń:

4. charakteryzuje budowę Wszechświata oraz stan jego poznania;

5. kształtuje wyobrażenie o ogromie i złożoności Wszechświata, obserwując ciała niebieskie na zdjęciach i mapach kosmosu, prowadzi obserwacje gwiazdozbiorów nieba północnego, dostrzega piękno i harmonię Wszechświata oraz Ziemi widzianej z kosmosu.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wymienia i charakteryzuje jednostki stosowane do pomiaru odległości w astronomii,

• podaje przykłady odległości w kosmosie,

• przelicza poznane jednostki odległości.

Strategie nauczania: konstruktywizm, konektywizm

Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, plakat, metody operatywne (praca z e‑materiałem – z tekstem, audiobookiem i symulacją interaktywną)

Formy zajęć: praca indywidualna, praca grupowa, praca zbiorowa

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, podręcznik

Materiały pomocnicze:

E. Rybka, Astronomia ogólna, PWN, Warszawa 1978.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć – pogadanka na temat wielkości Wszechświata, przypomnienie teorii Wielkiego Wybuchu i rozszerzania się Wszechświata.

• Następnie nauczyciel przedstawia temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel inicjuje kolejną pogadankę. Zadaje pytania, w jaki sposób astronomowie poznają Wszechświat i jak dokonują pomiarów. Uczniowie dzielą się swoją wiedzą na ten temat.

• Nauczyciel dzieli uczniów na grupy – każda z nich na podstawie e‑materiału opracowuje informacje na temat stosowanych w astronomii jednostek do pomiaru odległości we Wszechświecie.

• Uczniowie na forum klasy wymieniają się poznanymi informacjami.

• Nauczyciel w razie potrzeby wspiera uczniów, wyjaśnia trudniejsze treści.

• Następnie grupy otrzymują arkusz papieru, a ich zadaniem jest narysowanie na plakacie modelu Układu Słonecznego (z zastosowaniem poznanych jednostek).

• Uczniowie szukają informacji o odległościach między planetami, dobierają jednostki, starają się zachować właściwe proporcje na plakacie.

• Uczniowie prezentują swoje prace.

• Dyskusja – czy można zachować jednolitą skalę, rysując rozmieszczenie obiektów we Wszechświecie? Czy podając odległości w Układzie Słonecznym, musimy używać parseka? Do czego potrzebny jest parsek?

Faza podsumowująca

• Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami.

• Następnie nauczyciel zapoznaje uczniów z symulacją interaktywną i audiobookiem – uczniowie indywidualnie wykonują polecenia zawarte w tej części e‑materiału.

• Uczniowie omawiają wykonane ćwiczenia, zgłaszają swoje wątpliwości. Nauczyciel ocenia pracę uczniów.

• Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami – co było łatwe, trudne, ciekawe, jakie są możliwości zastosowania zdobytej wiedzy.

Praca domowa

• Wybierz jedną z najjaśniejszych gwiazd we Wszechświecie – określ jej położenie (np. galaktyka, gwiazdozbiór). Podaj odległości do tej gwiazdy z Ziemi i od Słońca (zastosuj poznane na lekcji jednostki).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

• Symulację interaktywną i audiobooka można wykorzystać na lekcjach dotyczących działu II – Ziemia we Wszechświecie, zakres podstawowy II. 1), II. 3) oraz na lekcji powtórzeniowej z działu II również w zakresie rozszerzonym.