Dla nauczyciela
Autor: Anna Grabarczyk
Przedmiot: Język polski
Temat: Współczesne inspiracje secesją
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele operacyjne. Uczeń:
przygotowuje prezentację na temat secesji;
podaje skojarzenia do słowa secesja;
omawia cechy stylu secesyjnego;
notuje przykłady motywów secesyjnych pojawiających się w polskiej architekturze przełomu XIX i XX wieku;
redaguje wypowiedź na temat tego, co sądzi o współczesnych wyrobach nawiązujących do stylu secesji.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
prezentacja multimedialna.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Współczesne inspiracje secesją”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstami w sekcjach „Wprowadzenie” i „Przeczytaj”. Chętne osoby omawiają przeczytane informacje.
Nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie prezentacji na podstawie informacji zawartych w sekcji „Przeczytaj”.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel zapisuje na tablicy wyraz secesja. Uczniowie zapisują skojarzenia związane z tym słowem.
Nauczyciel przywołuje ciekawostkę.
Stanisław Wyspiański, gdy zaprojektowane przez niego wnętrze Domu Lekarskiego zostało nazwane secesyjnym, odpowiedział złośliwą fraszką:
Stanisław Wyspiański
CzasWyuczono papugę wyrazów o sztuce
przyznać trzeba, że łatwość miała w tej nauce;
więc gdy wyraz „secesja” wymawiać pojęła,
witała tym wyrazem wszystkie nowe dzieła.
Więc styl mój krzeseł z lekarskiego domu
nazwała „secesyjny” - płynnie i bez sromu.
Czekać trzeba cierpliwie, aż po pewnym czasie
nowy frazes papudze w pamięć wbić znów da się.
Jakkolwiek rzecz ta kształtu Sztuki nie odmieni,
frazes jednak wystarczy, by MYŚL diabli wzięni.
Pyta uczniów, jak rozumieją fraszkę Wyspiańskiego.Przedstawienie celu zajęć i podanie tematu.
Faza realizacyjna:
Uczniowie zapoznają się z fotografiami secesyjnych budowli z e‑materiału. Omawiają na tej podstawie cechy stylu secesyjnego. Następnie oglądają fotografie współczesnych odniesień i - jeśli znają - podają inne przykłady współczesnych odniesień do secesji. Mogą w tym celu poszukać inspiracji, korzystając z telefonów z dostępem do internetu.
Nauczyciel przytacza fragment tekstu:
David Bianco, Lucia Mannini, Anna Mazzanti
Impresjonizm, postimpresjonizm, secesja
Jednym z osiągnięć secesji było nowe wykorzystanie walorów artystycznych szkła. Posługując się tradycyjnymi technikami i wprowadzając nowe, tworzono niezwykle wyrafinowane artystycznie przedmioty. Porzucono przy tym koncepcję perfekcji technicznej dającej efekt daleki od naturalności i zaczęto wykorzystywać również niedoskonałości powstające w trakcie obróbki, takie jak pęcherze powietrza, nieregularne zacieki, niedające się przewidzieć odkształcenia płynnych form. Motywy dekoracyjne inspirowane światem natury wyłaniały się z opalizującej mgiełki, jaką powleczona była powierzchnia; stylizowane rośliny i zwierzęta: chrząszcze, motyle, jaszczurki o migotliwych ciałach odwoływały się do bogatego świata przyrody. Szczególnie aktywny we wprowadzaniu owych formalnych i technicznych nowości do wyrobów ze szkła był <foreign lang='fr''>Émile Gallé, jeden z czołowych przedstawicieli francuskiej secesji. [...] Dzięki własnym metodom barwienia szkła tworzył przedmioty niepowtarzalne, mogące rywalizować z drogimi kamieniami, zdobione wspaniałymi, stylizowanymi motywami zaczerpniętymi z natury, jak kwiaty, ptaki, owady z wkomponowanymi cytatami z utworów literackich Baudelaire’a, Mallarmégo, Musseta, Maeterlincka.
Zadaniem uczniów jest odszukanie w internecie ciekawych przykładów wykorzystania walorów artystycznych szkła.Praca z multimedium. Nauczyciel poleca, aby wybrany uczeń przeczytał polecenia 1 i 2 z sekcji „Film edukacyjny”. Następnie prosi uczniów, aby podzielili się na grupy i opracowali odpowiedzi do poleceń. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją, udzielając także uczniom informacji zwrotnej.
Faza podsumowująca:
Uczniowie zapoznają się z materiałem zamieszczonym w sekcji „Prezentacja multimedialna”. Na podstawie zdjęć zamieszczonych w galerii notują przykłady motywów secesyjnych pojawiających się w polskiej architekturze przełomu XIX i XX wieku. Polecenie 2 oraz ćwiczenie 1 z tej sekcji uczniowie wykonują w parach.
Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.
Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.
Praca domowa:
Pod obejrzeniu galerii oraz zdjęć zamieszczonych w sekcji „Przeczytaj” napisz, co sądzisz o współczesnych wyrobach nawiązujących do stylu secesji. Swoją odpowiedź uzasadnij, przywołując konkretne przykłady realizacji z epoki oraz współczesnych.
Ćwiczenie 2 z sekcji „Prezentacja multimedialna”.
Materiały pomocnicze:
Jan Białostocki, Sztuka cenniejsza niż złoto, t. 2, Warszawa 1991.
Mieczysław Wallis, Secesja, Warszawa 1967.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Film”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.