Autor: Tomasz Mazur

Temat: Kurs logiki: lekcja 49. Wypowiedzi oceniające

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne. Uczeń:

• omawia kategorię wypowiedzi oceniających i normatywnych;

• odróżniaa wypowiedzi oceniające od normatywnych i opisowych;

• filozofuje na temat problemów w ustaleniu statusu wypowiedzi oceniających oraz granicy między nimi a wypowiedziami normatywnymi i opisowymi.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie trzech zdań z użyciem słów dobry lub powinien.

Faza wstępna:

1. Podanie tematu i celu lekcji.

2. Podane odpowiedzi komentuje, wskazując, które z podawanych przez uczniów przykładów są wypowiedziami oceniającymi, a które normatywnymi w znaczeniu omówionym w e‑materiale.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie zapoznają się z treścią e‑materiału. Nauczyciel komentuje najważniejsze punkty, upewniając się, czy uczniowie dobrze je rozumieją.

2. Nauczyciel dobiera uczniów w pary. Każda para ma za zadanie napisać na osobnych kartkach dwa zdania. Jedno zdanie ma mieć charakter jednoznacznie oceniający lub normatywny, drugie zaś ma nie mieć takiego charakteru, ale zawierać jakiś potencjalnie oceniający termin.

3. Po wykonaniu pracy każda para kładzie kartki ze zdaniami na wyznaczonym miejscu, napisem do dołu. Następnie cała klasa zbiera się wokół powstałego w ten sposób stosiku i po kolei każdy uczeń losuje jedną kartkę. Jego zdaniem jest w pierwszej kolejności ocena, czy tekst na kartce to wypowiedź oceniająca, opisowa czy normatywna. Następnie przy pomocy reszty klasy przekształca wypowiedź oceniającą lub normatywną w opisową lub odwrotnie. Ma to zrobić na drodze interpretacji i doprecyzowania znaczenia użytego w wypowiedzi terminu oceniającego. Ćwiczenie trwa do momentu przeczytania wszystkich zebranych zdań.

4. Nauczyciel komentuje przebieg gry, przechodząc do rozmowy kierowanej, w trakcie której rozważa z uczniami znaczenie wyrażeń wartościujących i wypowiedzi normatywnych i ich rolę we wnioskowaniach. W szczególności zadaje pytanie: Od czego zależy to, że wnioskowanie z komponentem oceniającym lub normatywnym jest przekonujące?

Faza podsumowująca:

1. Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

1. Zadaniem uczniów jest wynotowanie z portali informacyjnych przykładów wypowiedzi, które są wnioskowaniami i zawierają wyrażenia wartościujące.

Materiały pomocnicze:

• Drozdowicz Z., Czego powinni nauczyć się filozofowie i czego mogą oni nauczyć innych?, w: „Filo‑Sofija” 26(2014/3), s. 29–40.

• Wychowanie–mądrość–kultura. Problemy współczesnego wychowania w perspektywie sokratejskiej, red. B. Jodłowska i M. Flanczewska‑Wolny, Kraków 2011.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Uczniowie mogą wykorzystać treść animacji do przygotowania się do lekcji powtórkowej.