Autorka: Dorota Czarny

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Typy systemów wyborczych

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

III. Organy władzy publicznej w Rzeczypospolitej Polskiej.

Uczeń:

3) wyjaśnia, jak przeprowadzane są powszechne i bezpośrednie wybory organów władzy publicznej w Rzeczypospolitej Polskiej; na przykładzie wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej porównuje ordynację proporcjonalną i większościową; analizuje potencjalne wady i zalety każdego z tych systemów wyborczych.

Zakres rozszerzony

VII. Rywalizacja o władzę.

Uczeń:

9) analizuje argumenty na rzecz większościowego, proporcjonalnego i mieszanego systemu wyborczego; przedstawia rozwiązania prawne w systemie proporcjonalnym sprzyjające personalizacji wyborów i stabilności rządu;

10) porównuje typy systemów wyborczych i analizuje ich wpływ na systemy partyjne; porównuje systemy wyborcze obowiązujące w wyborach w Rzeczypospolitej Polskiej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• analizuje typy poleceń do ćwiczeń dotyczących systemów wyborczych i ich typów;

• charakteryzuje typy systemów wyborczych;

• wskazuje najpopularniejsze typy systemów wyborczych;

• ocenia swoją wiedzę, wykonując zestaw ćwiczeń.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• analiza tekstu źródłowego;

• WebQuest;

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• flipcharty i markery.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Uczniowie mają za zadanie zapoznać się z materiałem zawartym w e‑materiale dotyczącym typów systemów wyborczych.

2. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

3. Wybrana osoba zapisuje na tablicy „typy systemów wyborczych”. Pozostali uczniowie na podstawie posiadanej już wiedzy na ten temat podają swoje odpowiedzi (burza mózgów). Po fazie twórczej następuje weryfikacja pomysłów i zapisanie ich w formie mapy skojarzeń.

4. Następnie prowadzący wyjaśnia, że uczniowie będą pracować metodą WebQuest (w razie potrzeby wyjaśnia, że w grupach będą tworzyć fragmenty prezentacji multimedialnych, które w połączeniu ze sobą stworzą całość).

Faza realizacyjna

1. Podział klasy na pięć grup. Każda z nich zapoznaje się z materiałami źródłowymi (w tym z mapą interaktywną). Zadaniem uczniów będzie przygotowanie wspólnej prezentacji z wykorzystaniem dostępnego oprogramowania. Każda z grup opisze i zaprezentuje jeden system wyborczy.

2. Grupy wybierają osobę koordynującą pracę, która przydziela poszczególnym osobom zadania do wykonania. Odpowiada również za wpisanie przygotowanych treści i materiałów do prezentacji.

3. Nauczyciel podaje wskazówki dotyczące tego, jakie informacje powinny znaleźć się w prezentacji.

Grupy powinny:

• opisać, na czym polega dany system;

• jeśli system dzieli się na okręgi, to krótko je opisać;

• wskazać państwa, w których dany system jest stosowany;

• wskazać wady i zalety poszczególnych systemów.

Uczniowie mogą korzystać z e‑materiału lub innych dostępnych źródeł informacji. Każda prezentacja powinna zawierać bibliografię umieszczoną na ostatniej stronie.

4. Grupy przystępują do pracy. Nauczyciel koordynuje pracę uczniów oraz udziela wskazówek.

5. Po wyznaczonym czasie poszczególne zespoły przedstawiają swoje fragmenty prezentacji. Nauczyciel monitoruje czas każdej prezentacji.

6. Uczniowie na podstawie wysłuchanych prezentacji wskazują najpopularniejsze typy systemów wyborczych i uzasadniają swój wybór.

7. Prowadzący poleca, aby uczniowie przeanalizowali w parach mapę interaktywną i odpowiedzieli na pytanie z ćwiczenia nr 1. Chętne lub wyznaczone przez nauczyciela osoby udzielają odpowiedzi, pozostali uczniowie w razie potrzeby uzupełniają wypowiedź.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel poleca, aby jako podsumowanie tematu uczniowie wykonali wskazane ćwiczenia interaktywne. Następnie wspólnie omawiają zaznaczone odpowiedzi.

2. Osoby lub grupy najaktywniejsze w czasie lekcji zostają ocenione.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia w domu.

Uczniowie utrwalają powtarzany materiał do sprawdzianu.

Materiały pomocnicze:

Mariusz Ruszel, Proporcjonalny czy większościowy system wyborczy – przedyskutuj problem, wskazując polityczne konsekwencje różnych typów systemów wyborczych, Łódź 2003.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Na podstawie zasobów multimedialnych, uczniowie mogą przygotować w domu po 3 pytania, które zapiszą na kartkach, a przed lekcją nauczyciel wrzuci je do pudełka. Posłużą one do podsumowania lekcji.