Autor: Anna Juwan

Przedmiot: biologia

Temat: Matriks zewnątrzkomórkowa – struktura i funkcje w różnych typach komórek

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Omówisz budowę matriks zewnątrzkomórkowej.

• Scharakteryzujesz poszczególne klasy białek matriks zewnątrzkomórkowej.

• Przedstawisz funkcje matriks zewnątrzkomórkowej.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• ćwiczenia interaktywne;

• mapa myśli;

• gra dydaktyczna.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• arkusze papieru, flamastry.

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Matriks zewnątrzkomórkowa – struktura i funkcje w różnych typach komórek”. Prosi uczestników zajęć o rozwiązanie ćwiczenia nr 1 (w którym mają za zadanie wskazać główne składniki matriks zewnątrzkomórkowej) z sekcji „Sprawdź się” na podstawie treści w sekcji „Przeczytaj”.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna:

1. Mapa myśli. Nauczyciel dzieli uczniów na cztery grupy i rozdaje arkusze papieru A1 oraz flamastry. Uczniowie w grupach przygotowują plakaty w formie mapy myśli, porządkując informacje na temat matriks zewnątrzkomórkowej.

2. Praca z multimedium („Mapa myśli”). Nauczyciel wyświetla grafikę interaktywną – mapę myśli. Uczniowie weryfikują wykonane przez siebie mapy myśli i w razie potrzeby poprawiają je lub uzupełniają.

3. Uczniowie wykonują w parach polecenie nr 1 („Wyjaśnij bezpośrednią i pośrednią rolę fibryliny w matriks zewnątrzkomórkowej”) oraz polecenie nr 2 („Wskaż cząsteczki umożliwiające komunikację komórki ze środowiskiem zewnętrznym”), a następnie porównują swoje odpowiedzi z inną parą. Wybrane zespoły prezentują rozwiązania na forum klasy.

4. Utrwalenie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel dzieli klasę na 4‑osobowe grupy. Uczniowie rozwiązują ćwiczenia interaktywne od 2 do 6 z sekcji „Sprawdź się”, od najłatwiejszego do najtrudniejszego. Grupa, która poprawnie rozwiąże zadania jako pierwsza, wygrywa.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel wyświetla treści zawarte w sekcji „Wprowadzenie” i na ich podstawie dokonuje podsumowania najważniejszych informacji przedstawionych na lekcji. Wyjaśnia także wątpliwości uczniów.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenie nr 7 z sekcji „Sprawdź się”.

2. Dla chętnych: Wykonaj ćwiczenie nr 8 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

• Neil A. Campbell i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Rebis, Poznań 2019.

• „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania grafiki interaktywnej:

• Grafikę interaktywną można wykorzystać jako materiał służący powtórzeniu i utrwaleniu wiedzy uczniów.