Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.4.14.5

Imię i nazwisko autora: Lena Wilkiewicz

Przedmiot: Język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Gemeinsam einsam / Samotni razem

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa IV, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji:

Umiejętność wypowiadania się na temat problemu samotności w tłumie.

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
14) państwo i społeczeństwo (np. wydarzenia i zjawiska społeczne, urzędy, organizacje społeczne i międzynarodowe, problemy współczesnego świata).
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
1) reaguje na polecenia;
2) określa główną myśl wypowiedzi lub fragmentu wypowiedzi;
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
6) układa informacje w określonym porządku;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi;
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
5) rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu;
6) układa informacje w określonym porządku;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;
8) odróżnia informacje o faktach od opinii;
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
7) wyraża i opisuje uczucia i emocje;
9) wyraża pewność, przypuszczenie, wątpliwości dotyczące zdarzeń z teraźniejszości i przyszłości;
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
7) wyraża i opisuje uczucia i emocje;
9) wyraża pewność, przypuszczenie, wątpliwości dotyczące zdarzeń z teraźniejszości i przyszłości;
10) przedstawia sposób postępowania (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady);
11) stosuje zasady konstruowania tekstów o różnym charakterze;
12) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
8) proponuje, przyjmuje i odrzuca propozycje, zachęca; prowadzi proste negocjacje w sytuacjach życia codziennego;
9) prosi o radę i udziela rady;
13) wyraża uczucia i emocje (np. radość, smutek, niezadowolenie, złość, zdziwienie, nadzieję, obawę, współczucie);
15) dostosowuje styl wypowiedzi do sytuacji.
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, list prywatny, formularz, e‑mail, komentarz, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
2) nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę (np. podczas rozmowy na czacie);
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ankietę);
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
8) proponuje, przyjmuje i odrzuca propozycje, zachęca; prowadzi proste negocjacje w sytuacjach życia codziennego;
9) prosi o radę i udziela rady;
13) wyraża uczucia i emocje (np. radość, smutek, niezadowolenie, złość, zdziwienie, nadzieję, obawę, współczucie);
15) dostosowuje styl wypowiedzi do odbiorcy.
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • definiuje pojęcie samotności w tłumie,

  • wymienia przyczyny samotności,

  • podaje przykłady, jak radzić sobie z uczuciem samotności.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • dostrzega powiązania pomiędzy nauką języka niemieckiego a innymi przedmiotami szkolnymi;

  • ma możliwość decydowania o swojej gotowości do mówienia;

  • ma możliwość samodzielnej pracy nad językiem;

  • otrzymuje informację zwrotną o postępach;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata;

  • uczy się sztuki przemawiania i argumentowania;

  • wykorzystuje i rozwija kreatywność.

Strategie uczenia się:

  • używanie obrazu i dźwięku (wprowadzanie słów i zwrotów do kontekstu sytuacyjnego, używanie skojarzeń wzrokowych, tworzenie ilustracji);

  • ćwiczenie (tworzenie różnych kombinacji zdań, łączenie zdania ze sobą);

  • rozumienie informacji (czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów);

  • odgadywanie znaczenia tekstów słuchanych i czytanych (używanie wskazówek językowych – niektórych znanych słów, zwrotów z języka polskiego bądź obcego i domyślamy się treści w języku niemieckim, np. czego dotyczy reklama w telewizji, jeśli rozpoznajemy tylko niektóre słowa z języka niemieckiego);

  • pokonywanie ograniczeń w pisaniu (tworzenie nowych słów, użycie synonimów, antonimów, tworzenie parafrazy).

Metody i formy nauczania:

  • podejście komunikacyjne;

  • podejście humanistyczne;

  • podająca: pogadanka, opis, praca ze źródłem drukowanym, wyjaśnianie;

  • aktywizująca: odgrywanie scenek (wcielanie się w inną postać), gry dydaktyczne, burza mózgów;

  • programowana: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca grupowa,

  • praca w parach,

  • plenum.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer (np. laptop) z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (prezentacja multimedialna),

  • zestaw zadań interaktywnych.

Przebieg lekcji:

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel poleca uczniom, aby przyjrzeli się zdjęciu otwierającemu. Pyta ich o skojarzenia i prosi o nazwanie uczuć osoby na zdjęciu. Zwraca także uwagę na tekst wprowadzający „Czy wiesz, że…” i pyta uczniów: Czy domyślacie się, co będzie tematem dzisiejszej lekcji? Następnie prosi ich o podzielenie się własną wiedzą i doświadczeniem na temat samotności w tłumie, pośród innych (burza mózgów).

b) Faza realizacyjna

  • Uczniowie zapoznają się z tekstem źródłowym Vernetzt aber vereinsamt?, starając się zrozumieć jego treść na podstawie wyrazów i zwrotów zamieszczonych w słowniczku. W razie trudności nauczyciel wspiera ich w tym zadaniu, odpowiadając na pytania dotyczące słownictwa.

  • Uczniowie w parach czytają tekst jeszcze raz i każda para przygotowuje dla innej pary zestaw pytań do tekstu. Pytania te uczniowie zapisują na kartce. Zadaniem uczniów jest udzielenie pisemnych odpowiedzi na zadane pytania. Po wykonaniu zadania listy z pytaniami wracają do autorów, którzy sprawdzają poprawność odpowiedzi i udzielają informacji zwrotnej.

  • Następnie uczniowie wykonują polecenia do tekstu, sprawdzające stopień zrozumienia przez nich treści: rozwiązują zadanie prawda/fałsz, porządkują informacje, pracują ze słownictwem.

  • W kolejnym etapie uczniowie zapoznają się z prezentacją multimedialną Einsamkeit, analizują jej treść, zawarte informacje i poznają słownictwo. Kolejno uczniowie wykonują zadania odnoszące się do multimedium: porządkują informacje, dopasowują poszczególne elementy do siebie, poznają słownictwo.

  • W ramach podsumowania pracy z prezentacją nauczyciel może poprosić uczniów o krótkie (dwuzdaniowe) refleksje dotyczące tematu samotności, form pomocy. Możliwa forma odpowiedzi na pytania: Czego dowiedziałaś/dowiedziałeś się z prezentacji? Co było dla ciebie nowe? Czego nie wiedziałaś/wiedziałeś o samotności?

  • Nauczyciel dzieli uczniów na grupy. Uczniowie przygotowują w grupach mapy myśli na podstawie prezentacji multimedialnej do tematu: Einsamkeit. Mapy myśli zostają zaprezentowane na forum klasy.

  • Następnie uczniowie w parach wykonują zestaw zadań interaktywnych, utrwalających i sprawdzających znajomość poznanych struktur leksykalnych.

c) Faza podsumowująca

  • Uczniowie w parach tworzą krótki tekst (np. w formie poradnika lub notatki wizualnej), w którym udzielają wskazówek, jak radzić sobie z uczuciem samotności. Teksty prezentowane są na forum klasy. W ramach ewaluacji lekcji nauczyciel korzysta z techniki termometru.

  • Uczniowie, wychodząc z klasy, zaznaczają na termometrze swoją ocenę zaangażowania podczas lekcji (w skali -5 do +5).

Praca domowa

Zadaniem ucznia jest wykonanie jednego z zadań otwartych w e‑materiale (do wyboru: Übung 4 w części Przeczytaj, Übung 4 w części Prezentacja multimedialna albo Aufgabe 7 lub 8 w części Sprawdź się). Uczeń odpowiada pisemnie na pytanie: Co oznacza samotność w tłumie? lub Dlaczego według ciebie ludzie mogą czuć się samotni?, pisze wiadomość do cierpiącego samotność kolegi (albo koleżanki), w której udziela mu rad, lub wypowiada się pisemnie na temat: Połączeni siecią, a jednak samotni? Czy coraz powszechniejsze połączenie siecią jest przyczyną samotności?

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania prezentacji multimedialnej:

  • przed lekcją: zapoznanie się z tematem i nowym słownictwem, wprowadzenie do problemu; uczniowie mogą otrzymać zadanie szybkiego przejrzenia zdjęć i stawiania hipotez na temat informacji, które mogą uzyskać z tej prezentacji;

  • w trakcie lekcji: wykorzystanie jako bazy leksykalnej do wykonywania ćwiczeń, inspiracja do wypowiedzi pisemnych lub ustnych; uczniowie mogą wybrać sobie dane zagadnienie z prezentacji i spróbować rozszerzyć o własne spostrzeżenia lub doświadczenia;

  • po lekcji: wykorzystanie do powtórzenia słownictwa; prezentacja może być wykorzystana jako forma elektronicznej notatki z lekcji, może także służyć jako inspiracja do przygotowania prezentacji na inny, równie ważny społecznie temat.

Indeks górny Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY‑SA 3.0 Indeks górny koniec

Słownik