Scenariusz zajęć

Autor: Danuta Jyż‑Kuroś

Przedmiot: chemia

Temat: Wszechobecne szkło

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

XI. Zastosowania wybranych związków nieorganicznych. Uczeń:

2) opisuje proces produkcji szkła; jego rodzaje, właściwości i zastosowania.

Zakres  rozszerzony

XI. Zastosowania wybranych związków nieorganicznych. Uczeń:

2) opisuje proces produkcji szkła; jego rodzaje, właściwości i zastosowania.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• omawia zastosowania szkła we współczesnym budownictwie;

• nazywa poszczególne rodzaje szkła laboratoryjnego;

• podaje mocne i słabe strony zastosowania szkła oraz wynikające szanse i zagrożenia.

Strategie nauczania:

• asocjacyjna.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• dyskusja dydaktyczna;

• analiza SWOT;

• analiza materiału źródłowego;

• film edukacyjny;

• ćwiczenia uczniowskie;

• technika gadająca ściana;

• technika zdań podsumowujących.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca zbiorowa.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu/smartfony/tablety;

• słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica;

• rzutnik multimedialny;

• pisak/kreda;

• aplikacja Mentimeter.

Przed lekcją

Nauczyciel prosi uczniów o wypisanie/sfotografowanie wszystkich szklanych przedmiotów, które widzieli w ciągu jednego dnia. Zdjęcia należy wykonywać w każdy miejsu, w którym uczniowie przebywali. Nauczyciel zwraca zasadę, że przy wykonywaniu zdjęć nie można fotografować innych osób jedynie przedmioty.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel zadaje pytanie: Jak wyglądałby dziś świat, gdyby nie wynaleziono szkła?

2. Rozpoznawanie wiedzy wyjściowej uczniów. Burza mózgów wokół zastosowania szkła. Nauczyciel może wykorzystać aplikację Mentimeter z wykorzystaniem tabletów/smartfonów.

3. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy multimedialnej film edukacyjny dotyczący zastosowania szkła.

2. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy, rozdaje arkusze papieru i mazaki. Uczniowie pracują z tekstem w dostępnych źródłach informacji, w tym w e‑materiale. Wskazane, że mogą również wykorzystać swoje zdjęcia. Uczniowie opracowują zastosowanie szkła w różnych dziedzinach życia człowieka (z uwzględnieniem szkła laboratoryjnego), po czym chętni uczniowie omawiają efekty pracy grupowej z wykorzystaniem techniki gadająca ściana. Nauczyciel monitoruje przebieg pracy uczniów.

3. Prowadzący zajęcia rozdaje arkusze papieru z tabelą metody SWOT i mazaki uczniom pracującym w tych samych grupach, jak w poprzednim poleceniu. Uczniowie dokonują analizy zastosowania szkła w kontekście mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń. Uczniowie mogą korzystać z e‑materiału. Prowadzący zajęcia monitoruje przebieg pracy uczniów i wyjaśnia niezrozumiałe kwestie. Po skończonej pracy liderzy prezentują efekty pracy grupowej z wykorzystaniem techniki gadająca ściana. Nauczyciel kontroluje merytoryczność wypowiedzi uczniów i ewentualnie odpowiada na wątpliwości.

4. Uczniowie samodzielnie sprawdzają swoją wiedzę wykonując ćwiczenia w e‑materiale - zestaw ćwiczeń.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel sprawdza wiedzę uczniów zadając przykładowe pytania: Jakie poznałeś rodzaje szkła laboratoryjnego? Jakie mogą być zastosowania szkła?

2. Jako podsumowanie lekcji nauczyciel może wykorzystać zdania do uzupełnienia, które uczniowie również zamieszczają w swoim portfolio:

• Przypomniałem/łam sobie, że...

• Co było dla mnie łatwe...

• Czego się nauczyłem/łam...

• Co sprawiało mi trudność...

Praca domowa:

1. Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia w zestawie ćwiczeń.

2. Nauczyciel wyznacza każdemu uczniowi czas 1 tygodnia na samodzielne przygotowanie listy elementów, które powinna zawierać strona internetowa poświęcona zastosowaniu szkła. Zaznacza, że w projekcie trzeba odnieść się do różnych dziedzin życia lub gałęzi przemysłu. Zapisane/wydrukowane zestawienia zostaną porównane przez uczniów, którzy wybiorą jeden projekt. Każdy uczeń musi uzasadnić swoje stanowisko jednym argumentem.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Medium może być wykorzystane:

• podczas przygotowywania się do zajęć, czy sprawdzianu;

• na „Dniu Promocji Kierunków Technicznych” jako zobrazowanie wielu gałęzi przemysłu/kierunków technicznych, w których można się realizować zawodowo.

Materiały pomocnicze:

1. Arkusz do analizy SWOT jak we wzorze, do kserowania dla każdej grupy, mazaki oraz arkusze papieru:

2. Polecenia podsumowujące (nauczyciel przed lekcją zapisuje je na niewielkich kartkach):

• Jakie poznałeś rodzaje szkła laboratoryjnego?

• Jakie mogą być zastosowania szkła?

3. Dodatkowe informacje na temat zastosowania szkła dla ucznia i nauczyciela:

• http://www.oszkle.pl

• https://www.guardianglass.com