Dla nauczyciela
SCENARIUSZ LEKCJI
Imię i nazwisko autora: Magdalena Filewicz
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Główne zbiorowiska roślinne na obszarze Polski oraz uwarunkowania ich występowania
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa III
Podstawa programowa
XIV. Regionalne zróżnicowanie środowiska przyrodniczego Polski: podział na regiony fizycznogeograficzne, budowa geologiczna i zasoby surowcowe, ukształtowanie powierzchni, sieć wodna, warunki klimatyczne, formy ochrony przyrody, stan środowiska przyrodniczego.
Uczeń:
charakteryzuje klimat Polski oraz wybranego regionu kraju, posługując się mapami elementów klimatu i danymi klimatycznymi;
dokonuje analizy stanu środowiska w Polsce i własnym regionie oraz przedstawia wnioski z niej wynikające, korzystając z danych statystycznych i aplikacji GIS;
uzasadnia konieczność działań na rzecz ochrony środowiska przyrodniczego w Polsce, określa możliwości własnego zaangażowania w tym zakresie oraz przedstawia różne formy ochrony przyrody w Polsce i własnym regionie.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne
Uczeń:
charakteryzuje główne zbiorowiska roślinne na terenie Polski,
wskazuje na mapie Polski występowanie głównych zbiorowisk roślinnych.
Strategie nauczania: asocjacyjna, emocjonalna
Metody nauczania: blended learning
Formy zajęć: indywidualne, praca całego zespołu klasowego
Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, rzutnik/tablica interaktywna/tablety, atlas geograficzny, mapa fizyczna Polski, zeszyt przedmiotowy
Materiały pomocnicze
J.M. Matuszkiewicz, Zespoły leśne Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
PRZEBIEG LEKCJI
Faza wprowadzająca
Przedstawienie celów lekcji.
Wprowadzenie do tematu – nauczyciel wyjaśnia uczniom, czym jest potencjalna roślinność naturalna na podstawie wstępu do e‑materiału.
Faza realizacyjna
Korzystając z e‑materiału, uczniowie wyjaśniają, jak wygląda szata roślinna Polski, porównują lesistość w poszczególnych województwach, wskazując przyczyny tego zróżnicowania, jakie są główne zbiorowiska roślinne, czym są endemity i roślinność reliktowa oraz jaki wpływ na szatę roślinną Polski miały zlodowacenia. Podczas omawiania tych treści uczniowie analizują i interpretują mapy zawarte w e‑materiale. Nauczyciel czuwa nad poprawnością wypowiedzi uczniów, w razie potrzeby uzupełnia.
Następnie nauczyciel wyświetla uczniom film edukacyjny, na podstawie którego uczniowie zapoznają się z głównymi zbiorowiskami roślinnymi występującymi na terenie Polski. Uczniowie indywidualnie wykonują polecenie do filmu. Wskazani przez nauczyciela uczniowie bądź ochotnicy na mapie ściennej Polski wskazują występowanie głównych zbiorowisk roślinnych w Polsce, pozostali uczniowie w tym czasie korzystają z atlasów geograficznych. Nauczyciel kontroluje pracę uczniów.
Faza podsumowująca
Podsumowanie i utrwalenie wiedzy poprzez rozwiązanie ćwiczeń zawartych w e‑materiale (część „Sprawdź się”, praca indywidualna lub w parach). Nauczyciel czuwa nad poprawnością wykonania zadań.
Przypomnienie celów zajęć i krótkie podsumowanie wiedzy zdobytej przez uczniów, sporządzenie syntetycznej notatki w zeszycie. Nauczyciel wyjaśnia wątpliwości uczniów, odpowiada na pytania dodatkowe.
Nauczyciel wskazuje mocne i słabsze strony pracy uczniów podczas lekcji, ocenia ich pracę, biorąc pod uwagę ich możliwości i zaangażowanie.
Praca domowa
Wykonanie ćwiczeń zawartych w e‑materiale (wskazane przez nauczyciela, np. ćwiczenia 6–8).
Korzystając z dostępnych źrodeł informacji, sporządź krótką wypowiedź pisemną na temat sposobów ochrony zróżnicowania zbiorowisk roślinnych w Polsce.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium
Film edukacyjny zawarty w e‑materiale pozwala na przejrzyste przekazanie tematu, systematyzuje wiedzę i wpływa na jej poszerzenie. Może być wykorzystany jako samodzielne multimedium. Temat zostaje też zrealizowany w przypadku niewykorzystania multimedium bazowego.
Film edukacyjny może zostać wykorzystany w ramach lekcji dotyczących zróżnicowania środowiska przyrodniczego Polski (zakres podstawowy: XIV), a także lekcji dotyczących gospodarki leśnej i lesistości w Polsce (zakres podstawowy: X. 4) oraz znaczenia przyrodniczego lasów (zakres podstawowy: X. 5).