Autor: Anna Juwan

Przedmiot: biologia

Temat: Zalety i wady stałocieplności

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Wyjaśnisz, czym jest $\mathrm{stałocieplność}$.

• Poznasz przystosowania anatomiczne, które doprowadziły do rozwoju $\mathrm{stałocieplności}$ .

• Wymienisz przystosowania zwierząt do $\mathrm{stałocieplności}$ .

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• ćwiczenia interaktywne;

• mapa myśli;

• gra dydaktyczna;

• prezentacja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Zalety i wady stałocieplności”. Prosi uczestników zajęć o rozwiązanie ćwiczenia nr 3 z sekcji „Sprawdź się” na podstawie treści w sekcji „Przeczytaj”.

2. Chętni/wybrani uczniowie pozyskują samodzielnie informacje dotyczące wad i zalet stałocieplności i przygotowują na ten temat prezentację.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.

2. Wprowadzenie do tematu. Nauczyciel inicjuje burzę mózgów, zadając pytanie: „Jakie cechy wskazują na to, że dinozaury mogły być stałocieplne?”. Uczniowie podają swoje pomysły. Nauczyciel przytacza wyniki badań, które zostały omówione w artykule „Dinozaury były stałocieplne” (zob. materiały pomocnicze).

Faza realizacyjna:

1. Prezentacje uczniów. Część właściwa lekcji zaczyna się od prezentacji efektów pracy w domu wybranych uczniów. Pozostali uczniowie zadają pytania prezentującym oraz uzupełniają informacje.

2. Praca z multimedium. Nauczyciel odtwarza multimedium. Uczniowie odczytują polecenie nr 1 („Do poniższej mapy myśli dopisz elementy, które są adaptacją do utrzymania stałej temperatury u ptaków i ssaków. Uwzględnij poszczególne elementy w odniesieniu do układów”) i wykonują je indywidualnie. Następnie porównują swoje odpowiedzi z osobą z pary.

3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel przechodzi do sekcji „Sprawdź się”. Dzieli klasę na 4‑osobowe grupy. Uczniowie rozwiązują następujące zadania na czas: od 4 do 7, od najłatwiejszego do najtrudniejszego. Grupa, która poprawnie rozwiąże zadania jako pierwsza, wygrywa.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie rozwiązują ćwiczenie nr 2 (typu „prawda/fałsz”) z sekcji „Sprawdź się”. Następnie przygotowują podobne zadanie dla osoby z pary: tworzą trzy prawdziwe lub fałszywe zdania dotyczące tematu lekcji. Uczniowie wykonują ćwiczenie otrzymane od kolegi lub koleżanki.

2. Nauczyciel wyświetla temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”, podsumowuje omawiany na lekcji materiał, wyjaśnia wątpliwości uczniów.

Materiały pomocnicze:

• Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.

• „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

• Polska Agencja Prasowa, Dinozaury były stałocieplne, portal „Nauka w Polsce”, 9.06.2015.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania mapy myśli:

• Nauczyciel może wykorzystać mapę myśli do podsumowania lekcji.