Scenariusz zajęć

Autor: Aleksandra Marszałek‑Harych, Krzysztof Błaszczak

Przedmiot: chemia

Temat: Z czego i w jaki sposób powstają wyroby ceramiczne?

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Poziom podstawowy i rozszerzony

Wymagania ogólne

I. Pozyskiwanie, przetwarzanie i tworzenie informacji. Uczeń:

1) pozyskuje i przetwarza informacje z różnorodnych źródeł z wykorzystaniem technologii informacyjno‑komunikacyjnych.

II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. Uczeń:

1) opisuje właściwości substancji i wyjaśnia przebieg procesów chemicznych;

2) wskazuje na związek właściwości różnorodnych substancji z ich zastosowaniami i ich wpływem na środowisko naturalne.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wymienia składniki niezbędne do produkcji wyrobów ceramicznych;

• wymienia cechy ceramiki, które wpływają na jej liczne zastosowania;

• opisuje proces powstawania wyrobów ceramicznych.

Strategie nauczania:

• asocjacyjna;

• praktyczna.

Metody i techniki nauczania:

• grafika interaktywna;

• dyskusja dydaktyczna;

• analiza materiału źródłowego;

• cwiczenia uczniowskie;

• okienko informacyjne;

• prezentacja multimedialna.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami/tablety, smartfony z dostępem do Internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• rzutnik multimedialny.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel wykorzystuje informacje zawarte we wprowadzeniu do e‑materiału. Uczniowie wykonują z gliny samoutwardzalnej wyroby wg własnej kreatywności.

2. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują na kartkach i gromadzą w portfolio.

3. Rozpoznanie wiedzy wyjściowej uczniów. Nauczyciel zadaje uczniom pytanie: „W jaki sposób powstają wyroby ceramiczne?”.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie mają za zadanie zapoznać się z treściami zawartymi w e‑materiale w sekcji „Przeczytaj”, które dotyczą minerałów. Po wyznaczonym czasie, samodzielnie wykonują ćwiczenie nr 6 w e‑materiału w sekcji „Sprawdź się”, po czym chętna osoba na forum klasy udziela odpowiedzi. Pozostali uczniowie weryfikują poprawność merytoryczną.

2. Nauczyciel wyświetla na tablicy multimedialnej przypadkowo uszeregowane kroki procesu wytwarzania ceramiki, a uczniowie mają za zadanie uporządkować je zgodnie z kolejnością. Następnie uczniowie proszeni są o zapoznanie się z treściami zawartymi w e‑materiale w sekcji „Przeczytaj”, dotyczącymi procesu wyrobu ceramiki. Po wyznaczonym czasie, nauczyciel wyświetla na tablicy multimedialnej opisy poszczególnych etapów produkcji ceramiki, a uczniowie mają za zadanie dopasować te opisy do odpowiednich etapów. Następuje powrót do fazy wstępnej i skonfrontowanie propozycji uczniów z informacjami, jakie uczniowie pozyskali podczas lekcji.

3. Uczniowie w parach zapoznają się z poleceniem zawartym w grafice interaktywnej, po czym wykonują ćwiczenia.

4. Uczniowie sprawdzają samodzielnie swoja wiedzę, wykonując ćwiczenia zawarte w e‑materiale – „Sprawdź się”.

Faza podsumowująca:

1. Okienko informacyjne – forma indywidualnej twórczej notatki. Kartkę papieru w zeszycie uczniowie dzielą na cztery części (poziom, pion lub po przekątnej). W pierwsze okienko uczniowie wpisują hasło, które ich interesuje. W drugim podają definicję danego terminu (z różnych źródeł). W trzecie wpisują metaforyczne znaczenie wyrazu, żart językowy, rebus itp. Ostatnie okienko może mieć formę scenki komiksowej, dialogu, karykatury z zastosowaniem interesującego uczniów terminu.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują w e‑materiale w sekcji „Sprawdź się” pozostałe ćwiczenia, których nie zdążyli wykonać na lekcji.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Grafika interaktywna może być wykorzystana przez uczniów do samodzielnej nauki w domu.

Materiały pomocnicze:

1. Nauczyciel przygotowuje prezentację multimedialną zawierającą przypadkowo uszeregowane kroki procesu wytwarzania ceramiki oraz same opisy każdego etapu produkcji bez podpisu z nazwą etapu.

2. Zadaniem uczniów jest przyniesienie na lekcję gliny samoutwardzalnej.