Dla nauczyciela
Autor: Maria Gniłka‑Somerlik
Przedmiot: Język polski
Temat: Jak przekonać rozmówcę do swoich racji? Metody trafnego argumentowania
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje w zakresie przedsiębiorczości.
Cele operacyjne. Uczeń:
definiuje pojęcie argumentacji i wskazuje jej główne cechy;
wyjaśnia zastosowanie trzech typów argumentów;
analizuje środki użyte w przykładowym tekście argumentacyjnym;
wskazuje najczęściej występujące błędy podczas argumentacji.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją
Przed lekcją nauczyciel poleca uczniom, by przygotowali przykład tekstu z przestrzeni internetowej (z bloga, portalu społecznościowego, serwisu informacyjnego), w którym autor próbuje przekonać czytelnika do swoich racji.
Faza wprowadzająca
Uczniowie prezentują przygotowane przez siebie teksty i podczas ogólnoklasowej dyskusji zastanawiają się, czy argumentacja użyta przez autora jest wystarczająca. Nauczyciel informuje uczniów, że właśnie cechom dobrej i skutecznej argumentacji będzie poświęcona lekcja. Następnie prezentuje „Wprowadzenie” do lekcji, jej cele i zapisuje temat na tablicy.
Faza realizacyjna
Uczniowie zapoznają się z definicją argumentacji w sekcji „Przeczytaj”. Zastanawiają się, czy przygotowane przed lekcją teksty jej odpowiadają. W następnym kroku rozpoczynają pracę z multimedium. Pierwszy z filmów z udziałem ekspertki dr Agaty Hąci dotyczy przede wszystkim trzech typów argumentów. Po wysłuchaniu wykładu uczniowie wykonują polecenia i ćwiczenie przyporządkowane do multimedium. Następnie zapoznają się z treścią drugiego filmu, by wykonać polecenia i serię ćwiczeń porządkujących i sprawdzających wiedzę. Po skończonej pracy z multimedium uczniowie wracają do przygotowanych przed lekcją tekstów z przestrzeni internetowej. Sprawdzają, czy w tekstach zostały użyte wszystkie typy argumentów oraz czy zostały popełnione błędy. Uczniowie zastanawiają się, w jaki sposób można dokonać popraw, by uskutecznić argumentację wybranych przykładów.
Faza podsumowująca
Uczniowie dobierają się w pary i ustalają temat dyskusji, jaką między sobą przeprowadzą. Następnie indywidualnie piszą konspekt własnej argumentacji na wybrany temat. Po przygotowaniu konspektu, pary uczniowskie przeprowadzają dyskusję na forum klasowym. Pozostali uczniowie oceniają poziom przygotowania wypowiedzi, przede wszystkich trzech typów argumentów.
Materiały dodatkowe:
Beata Witkowska‑Maksimczuk, Elementy retoryki i erystyki w przykładach, Warszawa 2014.
Józef Żurawicki, O dyskusji, Opole 1994.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Film edukacyjny” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.