Dla nauczyciela
Autorka: Anna Rabiega
Przedmiot: wiedza o społeczeństwie
Temat: Konstytucyjne zasady działania sądów
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Zakres podstawowy
III. Organy władzy publicznej w Rzeczypospolitej Polskiej. Uczeń:
10) przedstawia strukturę sądownictwa powszechnego i administracyjnego w Rzeczypospolitej Polskiej oraz zadania Sądu Najwyższego; uzasadnia potrzebę niezależności sądów i niezawisłości sędziów;
Zakres rozszerzony
X. Kontrola władzy. Uczeń:
6) przedstawia genezę i zasady państwa prawnego; przedstawia zasady organizacji i funkcjonowania władzy sądowniczej;
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
wyjaśnia konstytucyjne zasady działania sądów: niezależność, niezawisłość oraz instancyjność;
analizuje przykłady możliwych naruszeń każdej z zasad;
rozważa znaczenie przestrzegania konstytucyjnych zasad działania sądów dla praworządności państwa.
Strategie nauczania:
konstruktywizm.
Metody i techniki nauczania:
dyskusja;
burza mózgów;
analiza materiałów źródłowych;
analiza przypadku.
Formy zajęć:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Nauczyciel pyta uczniów, co ich zdaniem:
kryje się pod pojęciem prawa do sądu;
decyduje o tym, że sąd jest sprawiedliwy.
2. W razie potrzeby nauczyciel może przeczytać uczniom art. 45 ust. 1 Konstytucji RP: Każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd.
Faza realizacyjna
1. Klasa podzielona jest na trzy grupy. Każdej z nich przydzielona zostaje jedna z konstytucyjnych zasad sprawowania wymiaru sprawiedliwości zawartych w multimedium. Zadaniem uczniów pracujących w grupach jest:
analiza opisanego przypadku;
ustalenie, czego w przydzielonym przypadku mogło dotyczyć naruszenie prawa do sądu, i rozstrzygnięcie, czy doszło do takiego naruszenia;
dyskusja, czy i w jaki sposób sytuacja opisana w przydzielonym grupie przypadku stanowi zagrożenie dla praworządności państwa;
wskazanie innych przypadków naruszeń przydzielonej zasady.
2. Po upływie czasu przeznaczonego na pracę w grupach ich przedstawiciele prezentują pozostałym uczniom klasy opis przydzielonego im przypadku oraz wnioski z pracy grupowej.
3. Uczniowie pracują w parach lub grupach trzyosobowych. Każda grupa analizuje inne z przykazań „Dekalogu dobrego sędziego” prof. Łętowskiej i rozwiązuje przypisane do niego ćwiczenie (blok ćwiczeń interaktywnych 5–14). Po upływie czasu przeznaczonego na rozwiązanie ćwiczenia nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej mapę myśli obejmującą dekalog, a poszczególne grupy kolejno przedstawiają rozwiązania przydzielonych im ćwiczeń.
Faza podsumowująca
1. Uczniowie w parach rozwiązują ćwiczenia 1–4 i samodzielnie je sprawdzają.
2. Nauczyciel pyta uczniów, czy uzupełniliby dekalog zaproponowany przez prof. Łętowską o dodatkowe „przykazania”. Uczniowie przedstawiają swoje propozycje wraz z ich uzasadnieniem.
Praca domowa:
Odwiedź stronę internetową Krajowej Rady Sądownictwa i przeanalizuj różne rodzaje działań podejmowanych przez tę instytucję (np. w dziale „Aktualności”). Wybierz trzy różne zadania realizowane przez KRS i krótko opisz, na czym polegają.
Materiały pomocnicze:
Cytowane materiały źródłowe.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Uczniowie mogą spróbować ocenić rzeczywistość sądową Polski i innych krajów. Na podstawie schematu interaktywnego mogą przygotować symulacje postępowania sądowego.