Autor: Justyna Szymańska

Temat: Częstotliwość palenia papierosów w poszczególnych grupach wiekowych – analiza badań opinii społecznej

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

II. Społeczeństwo obywatelskie.

Uczeń:

9) interpretuje wyniki badań opinii publicznej; porównuje wyniki sondaży z rzeczywistymi postawami lub zachowaniami (np. sondaży przedwyborczych oraz rezultatów wyborów), formułuje hipotezy dotyczące przyczyn różnic przekraczających wartość błędu statystycznego.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• analizuje dane dotyczące częstotliwości palenia papierosów w poszczególnych grupach wiekowych;

• dokonuje selekcji i hierarchizacji informacji pozyskanych z materiału źródłowego;

• przedstawia wnioski z analizy materiału.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• dyskusja za i przeciw;

• analiza materiału źródłowego.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

• Uczniowie zapoznają się z zasadami analizy danych – widżet „Jak poprawnie odczytywać wyniki badań społecznych?” w sekcji „Przeczytaj”.

Faza wstępna:

1. Rozpoznanie wiedzy wstępnej. Uczniowie odpowiadają na pytania:

• Czy Polacy palą coraz więcej papierosów, czy coraz mniej?

• W jakich grupach wiekowych palenie papierosów występuje najczęściej? A w jakich najrzadziej?

2. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

3. Wyjaśnienie uczniowskich wątpliwości dotyczących zasad analizy danych.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie w parach samodzielnie analizują tabelę z wynikami badania CBOS i odpowiadają na zadane w poleceniu pytania. Następnie chętne pary przedstawiają rezultaty swojej pracy. Odpowiedzi są dyskutowane na forum klasy i uzupełniane.

2. Film samouczek. Zespół klasowy zapoznaje się z analizą strony formalnej i treściowej danych zaprezentowanych w badaniu CBOS. W czasie projekcji uczniowie sporządzają notatki.

3. Podział na grupy. Każdy zespół wykonuje ćwiczenie 5 z sekcji „Film samouczek”. Po upływie wyznaczonego czasu grupy prezentują swoje rozwiązania, porównują je i weryfikują.

4. Praca z audiobookiem. Po wysłuchaniu komentarza do badań CBOS uczniowie indywidualnie wykonują dołączone do niego ćwiczenie (argumenty do dyskusji). Następnie losowo dzielą się na dwie grupy i prowadzą dyskusje za i przeciw dotyczącą tezy: Wzrost odsetka palaczek wśród kobiet w wieku 35–44 lata można wytłumaczyć tym, że w ten sposób kontrolują one swoją wagę i sylwetkę. Na koniec chętna/wybrana osoba podsumowuje dyskusję, a uczniowie mogą zmienić grupy, jeśli przekonały ich argumenty strony przeciwnej.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej tabelę z ćw. 5 w sekcji „Film samouczek”, a uczniowie rozmawiają o tym, jak zmieniły się statystyki w ciągu 12 lat, które dzielą oba badania (2007, 2019).

2. Chętne/wybrane osoby podsumowują zajęcia z własnego punktu widzenia.

Materiały pomocnicze:

• CBOS, Postawy wobec wybranych substancji psychoaktywnych, Komunikat z badań, Warszawa, marzec 2007.

• CBOS, Palenie papierosów, Komunikat z badań nr 104/2019, Warszawa, sierpień 2019.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Uczniowie mogą wykorzystać multimedium z sekcji „Film samouczek” jako inspirację do przygotowania własnej prezentacji multimedialnej.