Dla nauczyciela
Autor: Anna Juwan
Przedmiot: Biologia
Temat: Etapy i znaczenie cyklu Krebsa w katabolizmie tlenowym cukrów
Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.
Cele operacyjne (językiem ucznia):
Opiszesz przebieg cyklu Krebsa oraz podasz jego substraty i produkty.
Wykażesz związek cyklu Krebsa z pozyskiwaniem energii przez komórkę.
Wyjaśnisz, jak produkty cyklu Krebsa wykorzystywane są w kolejnych etapach katabolizmu tlenowego cukrów.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
z użyciem komputera;
ćwiczenia interaktywne;
praca z filmem samouczkiem;
mapa myśli.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
arkusze papieru, flamastry.
Przed lekcją:
Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Etapy i znaczenie cyklu Krebsa w katabolizmie tlenowym cukrów”. Prosi uczestników zajęć o rozwiązanie ćwiczenia nr 2 z sekcji „Sprawdź się” na podstawie treści w sekcji „Przeczytaj”.
Przebieg lekcji
Faza wstępna:
Nauczyciel wyświetla cele zajęć z sekcji „Wprowadzenie”, a następnie wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.
Wprowadzenie do tematu. Nauczyciel zadaje uczniom pytanie: „Dlaczego cykl Krebsa nazywany jest też cyklem kwasu cytrynowego?”.
Faza realizacyjna:
Mapa myśli. Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy. Każda z nich opracowuje mapę myśli na temat etapów i znaczenia cyklu Krebsa w katabolizmie tlenowym cukrów. Grupy prezentują wyniki swojej pracy. Nauczyciel uzupełnia brakujące informacje, koryguje ewentualne błędy.
Praca z multimedium („Film samouczek”). Uczniowie samodzielnie wykonują polecenie nr 1 z sekcji „Film samouczek”. Następnie nauczyciel wyświetla film samouczek i uczniowie weryfikują swoją odpowiedź. Prowadzący zajęcia wyjaśnia ewentualne wątpliwości.
Uczniowie wykonują indywidualnie polecenie nr 2 (w którym mają za zadanie wymienić produkty powstające w wyniku cyklu Krebsa), a następnie porównują swoje odpowiedzi z kolegą lub koleżanką.
Utrwalenie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel przechodzi do sekcji „Sprawdź się”. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenie interaktywne nr 7 (w którym mają za zadanie wyjaśnić, dlaczego w dojrzałych erytrocytach człowieka nie zachodzi cykl Krebsa, i określić, w jaki sposób komórki te pozyskują niezbędną energię), a następnie porównują swoje odpowiedzi z kolegą lub koleżanką.
Uczniowie wykonują w parach ćwiczenie nr 8. Następnie konsultują swoje rozwiązanie z inną parą uczniów i formułują wspólne uzasadnienie. Nauczyciel monitoruje pracę uczniów, w razie potrzeby naprowadza ich na prawidłowy tok rozumowania. Chętni prezentują odpowiedzi na forum klasy. Nauczyciel udziela informacji zwrotnej.
Faza podsumowująca:
Uczniowie rozwiązują ćwiczenie nr 5 (typu „prawda/fałsz”) z sekcji „Sprawdź się”. Następnie przygotowują podobne zadanie dla osoby z pary: tworzą trzy prawdziwe lub fałszywe zdania dotyczące tematu lekcji. Uczniowie wykonują ćwiczenie otrzymane od kolegi lub koleżanki.
Nauczyciel zadaje pytanie: „Dlaczego cykl Krebsa ma istotne znaczenie w uwalnianiu energii?”.
Praca domowa:
Wykonaj ćwiczenia 1, 3, 4 i 6 z sekcji „Sprawdź się”.
Materiały pomocnicze:
Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.
„Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.
Dodatkowe wskazówki metodyczne:
Treści w sekcji „Film samouczek” można wykorzystać jako materiał służący powtórzeniu i utrwaleniu wiedzy uczniów.