Dla nauczyciela
Autor: Joanna Oparek
Przedmiot: Język polski
Temat: Poeci Nowej Fali – drugi obieg wydawniczy
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele operacyjne. Uczeń:
scharakteryzuje zjawisko Nowej Fali w poezji polskiej;
wymieni grupy poetyckie i czołowych przedstawicieli pokolenia ’68;
przeanalizuje postulaty teoretyków Nowej Fali;
wyjaśni, czym był drugi obieg wydawniczy i jak doszło do jego powstania.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
podająca;
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu.
Przebieg lekcji
Przed zajęciami:
Nauczyciel inicjuje rozmowę na temat: Czy poezja bywa publicystyką?
Nauczyciel wskazuje na zaangażowanie poetów tworzących w latach 70. w działalność opozycyjną, podkreślając, że ich postawa znalazła swój wyraz także w twórczości poetyckiej.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel udostępnia uczniom e‑materiał i wprowadza ich w temat lekcji, nawiązując do wcześniejszej rozmowy. Wraz uczniami ustala cele zajęć i kryteria sukcesu.
Nauczyciel prosi chętnych uczniów o odczytanie na głos wybranych wierszy poetów Nowej Fali.
Faza realizacyjna:
Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj”.
Nauczyciel prosi wybraną osobę zapisanie na tablicy elementów rzeczywistości czasów PRL‑u, które były kontestowane przez poetów Nowej Fali.
Nauczyciel rozpoczyna dyskusję, stawiając pytanie: W jaki sposób zakłamana rzeczywistość PRL‑u sprowokowała powstanie nowego ruchu w poezji?
Uczniowie zapoznają się z audiobookiem, następnie dobierają się w pary i wykonują polecenia 1 i 2. Wybrane osoby prezentują odpowiedzi, a nauczyciel ocenia i komentuje.
Uczniowie przechodzą do sekcji “Mapa Myśli” i wykonują polecenie 1. Wybrane osoby prezentują odpowiedzi, a nauczyciel ocenia i komentuje.
W ramach polecenia 2 nauczyciel może zaproponować uczniom stworzenie mapy skojarzeń ze słowem „knebel” jako metaforą zniewolenia artysty i obywatela (w odniesieniu do tekstu S. Barańczaka, Knebel i słowo. O literaturze krajowej w latach siedemdziesiątych).
Uczniowie wykonują ćwiczenia 1 i 2. Wybrane osoby prezentują odpowiedzi, a nauczyciel ocenia i komentuje.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel prosi chętnego ucznia o podsumowanie postulatów poetów Nowej Fali i polityczno‑społecznego znaczenia ich twórczości. Inny uczeń omawia genezę i specyfikę drugiego obiegu wydawniczego w Polsce.
Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji i inicjuje krótką rozmowę na temat spełnienia kryteriów sukcesu..
Na zakończenie nauczyciel może zaproponować uczniom lekturę wierszy Ryszarda Krynickiego, jako przedstawiciela Nowej Fali, prezentując także jego dokonania jako wydawcy.
Praca domowa:
Wybierz dowolny wiersz Stanisława Barańczaka, w którym wykorzystuje on językowy stereotyp, by ukazać prawdę o rzeczywistości i dokonaj krótkiej interpretacji utworu. Zinterpretuj go.
Materiały pomocnicze:
Artur Nowaczewski, Testament Nowej Fali, czyli o dyskusji na temat „Czarodziejskiej góry” raz jeszcze, „Świat Tekstów. Rocznik Słupski” 2017, nr 15.
Świrek A., W kręgu współczesnej poezji lingwistycznej, Zielona Góra 1985.
Wskazówki metodyczne
Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Audiobook” do podsumowania lekcji.