Autor: Joanna Oparek

Temat: Poeci Nowej Fali – drugi obieg wydawniczy

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

• scharakteryzuje zjawisko Nowej Fali w poezji polskiej;

• wymieni grupy poetyckie i czołowych przedstawicieli pokolenia ’68;

• przeanalizuje postulaty teoretyków Nowej Fali;

• wyjaśni, czym był drugi obieg wydawniczy i jak doszło do jego powstania.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• podająca;

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed zajęciami:

1. Nauczyciel inicjuje rozmowę na temat: Czy poezja bywa publicystyką?

2. Nauczyciel wskazuje na zaangażowanie poetów tworzących w latach 70. w działalność opozycyjną, podkreślając, że ich postawa znalazła swój wyraz także w twórczości poetyckiej.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel udostępnia uczniom e‑materiał i wprowadza ich w temat lekcji, nawiązując do wcześniejszej rozmowy. Wraz uczniami ustala cele zajęć i kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel prosi chętnych uczniów o odczytanie na głos wybranych wierszy poetów Nowej Fali.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj”. 

2. Nauczyciel prosi wybraną osobę zapisanie na tablicy elementów rzeczywistości czasów PRL‑u, które były kontestowane przez poetów Nowej Fali.

3. Nauczyciel rozpoczyna dyskusję, stawiając pytanie: W jaki sposób zakłamana rzeczywistość PRL‑u sprowokowała powstanie nowego ruchu w poezji?

4. Uczniowie zapoznają się z audiobookiem, następnie dobierają się w pary i wykonują polecenia 1 i 2. Wybrane osoby prezentują odpowiedzi, a nauczyciel ocenia i komentuje.

5. Uczniowie przechodzą do sekcji “Mapa Myśli” i wykonują polecenie 1. Wybrane osoby prezentują odpowiedzi, a nauczyciel ocenia i komentuje.

6. W ramach polecenia 2 nauczyciel może zaproponować uczniom stworzenie mapy skojarzeń ze słowem „knebel” jako metaforą zniewolenia artysty i obywatela (w odniesieniu do tekstu S. Barańczaka,  Knebel i słowo. O literaturze krajowej w latach siedemdziesiątych).

7. Uczniowie wykonują ćwiczenia 1 i 2. Wybrane osoby prezentują odpowiedzi, a nauczyciel ocenia i komentuje.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel prosi chętnego ucznia o podsumowanie postulatów poetów Nowej Fali  i polityczno‑społecznego znaczenia ich twórczości. Inny uczeń omawia genezę i specyfikę drugiego obiegu wydawniczego w Polsce.

2. Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji i inicjuje krótką rozmowę na temat spełnienia kryteriów sukcesu..

3. Na zakończenie nauczyciel może zaproponować uczniom lekturę wierszy Ryszarda Krynickiego, jako przedstawiciela Nowej Fali, prezentując także jego dokonania jako wydawcy.

Praca domowa:

• Wybierz dowolny wiersz Stanisława Barańczaka, w którym wykorzystuje on językowy stereotyp, by ukazać prawdę o rzeczywistości i dokonaj krótkiej interpretacji utworu. Zinterpretuj go.

Materiały pomocnicze:

• Artur Nowaczewski, Testament Nowej Fali, czyli o dyskusji na temat „Czarodziejskiej góry” raz jeszcze, „Świat Tekstów. Rocznik Słupski” 2017, nr 15.

• Świrek A., W kręgu współczesnej poezji lingwistycznej, Zielona Góra 1985.

Wskazówki metodyczne

• Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Audiobook” do podsumowania lekcji.