Autor: Joanna Oparek

Temat: Wpływ Waltera Scotta na kształtowanie się polskiej powieści poetyckiej

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje cyfrowe.

Cele operacyjne. Uczeń:

• określi cechy gatunkowe powieści poetyckiej;

• przeanalizuje wpływ utworów Waltera Scotta na kształtowanie się polskiej powieści poetyckiej;

• porówna wpływ poezji Scotta i Byrona na polskich twórców;

• wyjaśni, jaka była wizja historii Waltera Scotta i jak wpływała na typy jego bohaterów.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem e‑podręcznika;

• z użyciem komputera;

• ćwiczeń przedmiotowych;

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• e‑podręcznik;

• tablica interaktywna lub rzutnik;

• komputery z dostępem do internetu dla uczniów.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Nauczyciel inicjuje rozmowę na temat początków romantyzmu w Polsce. Wskazuje również na znaczenie tradycji ludowych, folkloru, baśni i podań w kształtowaniu się romantycznej poetyki.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel udostępnia uczniom e‑materiał i wprowadza ich w temat lekcji, nawiązując do wcześniejszej rozmowy. Wraz uczniami ustala cele zajęć i kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel może zbadać wiedzę uczniów na temat polskiej powieści poetyckiej i podkreślić rolę inspiracji płynących z utworów Scotta oraz Byrona.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj”.

2. Nauczyciel może zaproponować uczniom stworzenie schematu obrazującego cechy gatunkowe powieści poetyckiej oraz zapisanie na tablicy cech powieści poetyckiej, które wywodzą się z wizji Scotta i tych, które odnoszą się do wizji Byrona

3. Uczniowie zapoznają się z treścią audiobooka, następnie wykonują polecenia 1 i 2 odnoszące się do dwóch części materiału audio. Wybrane osoby prezentują odpowiedzi, a nauczyciel ocenia i komentuje.

4. Nauczyciel może rozwinąć temat Scottowskiego historyzmu, podkreślając, że poematy Scotta ukazują, w jaki sposób historia determinuje życie jednostki – charakterystyczny przykład stanowi Pani jeziora.

5. Uczniowie przechodzą do sekcji „Sprawdź się” i wykonują ćwiczenia 1–3. Wybrane osoby prezentują odpowiedzi, a nauczyciel ocenia i komentuje. Ćwiczenie 4 może przybrać formę dyskusji moderowanej.

6. Uczniowie wykonują ćwiczenia 5–7. Wybrane osoby prezentują odpowiedzi, a nauczyciel ocenia i komentuje.

7. Ćwiczenie 8 może być wykonane wspólnie – zauważone przez uczniów motywy zostają zapisane na tablicy.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel prosi chętnego ucznia o przedstawienie charakterystyki powieści poetyckiej Scotta.

2. Inna chętna osoba podsumowuje wpływ Scotta na rozwój polskiej powieści poetyckiej. Inni uczniowie uzupełniają jego wypowiedź.

3. Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji i inicjuje krótką rozmowę na temat spełnienia kryteriów sukcesu.

4. Na zakończenie nauczyciel może krótko omówić słynne powieści historyczne Scotta.

Praca domowa:

1. Napisz wypracowanie na temat: Bohaterowie powieści poetyckich Scotta i Byrona – wiara w historię kontra przekonanie o romantycznej niepewności egzystencji.

Materiały pomocnicze:

• Janina Lasecka, Ocalenie i negacja: epika poetycka Waltera Scotta i Georgea Gordona Byrona, „Prace Polonistyczne Studies in Polish Literature” 1983, nr 39.

• https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/1506519,Walter‑Scott‑ojciec‑powiesci‑historycznej

Wskazówki metodyczne

• Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Audiobook”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.