Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: HDI a poziom rozwoju społeczno‑gospodarczego państw.

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres podstawowy, klasa II

VII. Podział polityczny i zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno‑gospodarczego świata: mapa podziału politycznego, system kolonialny i jego rozpad, procesy integracyjne i dezintegracyjne na świecie, konflikty zbrojne i terroryzm, podstawowe wskaźniki rozwoju. Uczeń:

7) analizuje zróżnicowanie przestrzenne państw świata według wskaźników rozwoju – PKB na jednego mieszkańca, Wskaźnika Rozwoju Społecznego (HDI), Wskaźnika Ubóstwa Społecznego (HPI).

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Uczeń:

• podaje przykłady różnych podziałów państw świata według poziomu rozwoju społeczno‑gospodarczego,

• wyjaśnia sposób wyznaczania poziomu rozwoju społeczno‑gospodarczego na podstawie wartości HDI,

• kategoryzuje państwa według poziomu rozwoju społeczno‑gospodarczego opartego na wartościach HDI.

Strategie: konektywizm

Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, praca z e‑materiałem

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach (lub grupach), praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub/i tablety z dostępem do internetu), zeszyt przedmiotowy, ścienna mapa polityczna świata

Netografia (dostęp 6.11.2019)

Zestawy danych statystycznych:

• Human Development Index, ourworldindata.org [dostęp online 30.09.2020].

• Human Development Indices and Indicators, hdr.undp.org [dostęp online 30.09.2020].

• Przedstawienie tematu lekcji, dialog z uczniami mający na celu usystematyzowanie podstawowych wiadomości na temat mierników demograficznych, społecznych i gospodarczych.

• Przedstawienie celów lekcji.

• Nauczyciel zadaje uczniom pytanie: Które kraje można zaliczyć do wysoko, średnio i słabo rozwiniętych? Następuje burza mózgów. Uczniowie zgłaszają swoje pomysły. Następnie nauczyciel wyświetla na tablicy wprowadzenie do e‑materiału i omawia je, weryfikując odpowiedzi uczniów.

• W następnej kolejności nauczyciel zadaje uczniom kolejne pytanie: Jakie znacie wskaźniki, na podstawie których można porównać poziom rozwoju społeczno‑gospodarczego państw? Chętni uczniowie podchodzą do tablicy i wypisują przykładowe mierniki. Po tym zadaniu nauczyciel wyświetla na tablicy pierwszy podrozdział części „Przeczytaj” pt. Różne podziały państw według poziomu rozwoju społeczno‑gospodarczego, komentując propozycje uczniów i prezentując im inne tego typu wskaźniki.

• Następnie nauczyciel prosi uczniów o narysowanie w zeszytach schematu (w dowolnej formie), który obrazowałby jak najwięcej informacji związanych z HDI. Po zakończonym zadaniu uczniowie zgłaszają swoje pomysły i systematyzują dotychczasową wiedzę na ten temat. Nauczyciel weryfikuje pomysły. W razie potrzeby wyświetla schemat składowych tego wskaźnika.

• W następnym etapie nauczyciel prowadzi pogadankę na temat podziału państw według wskaźnika rozwoju społecznego (HDI). W tym celu może także posłużyć się podrozdziałem pt. HDI a poziom rozwoju społeczno‑gospodarczego wyświetlonym na tablicy multimedialnej.

• Następnie nauczyciel dzieli uczniów na cztery zespoły. Każda z nich, przy pomocy tabletu z dostępem do internetu, wypisuje państwa, przyporządkowane do odpowiedniej grupy: zespół nr 1 - bardzo wysoko rozwiniętych, zespół nr 2 - wysoko rozwiniętych, zespół nr 3 - średnio rozwiniętych, zespół nr 4 - słabo rozwiniętych. Mogą oni skorzystać ze źródeł internetowych podanych wyżej.

• Po skończonym zadaniu nauczyciel zaprasza przedstawicieli każdej z grup do mapy ściennej i prosi o wskazanie wypisanych krajów.

• W następnej kolejności nauczyciel prosi uczniów o wykonanie polecenia 2 z części „Przeczytaj”. Uczniowie analizują wykresy na tabletach. Ewentualnie nauczyciel może je zaprezentować na tablicy interaktywnej.

• W następnym etapie lekcji nauczyciel wyświetla na tablicy zadania z bloku ćwiczeń interaktywnych. Wskazani uczniowie podchodzą do tablicy i rozwiązują je.

• Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej multimedium bazowe w celu podsumowania i utrwalenia nowo poznanych zagadnień. Bazując na nim, uczniowie konstruują polecenia, które podsumowują ich wiedzę zdobytą na lekcji.

• Nauczyciel nagradza aktywnych uczniów i przypomina cele zajęć.

• Korzystając z różnych źródeł informacji geograficznej, wybierz i przedstaw inną klasyfikację państw według poziomu rozwoju. Podaj przykłady państw położnych na różnych kontynentach.

• Opcjonalnie można także prosić o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended‑learning).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium: nauczyciel może wyświetlić grafikę interaktywną na tablicy interaktywnej lub poprosić uczniów o zapoznanie się z nią na tabletach (lub komputerach). Może być ono wyświetlone nie tylko w fazie podsumowującej lekcji, ale również w fazie realizacyjnej, po zakończonej pracy w grupach.