Dla nauczyciela
Imię i nazwisko autora: Anna Ruszczyk
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Erozja eoliczna i jej przykłady.
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa I
PODSTAWA PROGRAMOWA
V. Litosfera: związek budowy wnętrza Ziemi z tektoniką płyt litosfery, procesy wewnętrzne i zewnętrzne kształtujące powierzchnię Ziemi i ich skutki, skały.
Uczeń: 3) charakteryzuje główne procesy zewnętrzne modelujące powierzchnię Ziemi (erozja, transport, akumulacja) oraz skutki rzeźbotwórczej działalności rzek, wiatru, lodowców, lądolodu i mórz oraz wietrzenia;
Kształtowane kompetencje kluczowe
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne
Uczeń:
definiuje erozję eoliczną,
podaje przykłady erozji eolicznej,
rozpoznaje produkty erozji eolicznej.
Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa
Metody nauczania: pogadanka, burza mózgów, mapa mentalna, grafika interaktywna
Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca w grupach
Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, podręcznik
Materiały pomocnicze
M. Klimaszewski, Geomorfologia, PWN Warszawa 1978.
M. P. Pietrow, Pustynie kuli ziemskiej, PWN Warszawa 1976.
SCENARIUSZ LEKCJI
Faza wprowadzająca
Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć. Krótka pogadanka na temat możliwości rzeźbotwórczej działalności wiatru na powierzchni Ziemi.
Burza mózgów – uczniowie podają i zapisują na tablicy czynniki wpływające na intensywność rzeźbotwórczej działalności wiatru (można wykorzystać część Przeczytaj z e‑materiału).
Następnie nauczyciel podaje temat i cele lekcji.
Faza realizacyjna
Nauczyciel prosi, aby uczniowie na podstawie bloku tekstowego zdefiniowali erozję eoliczną oraz wyróżnili procesy tej erozji.
Następnie nauczyciel dzieli klasę na cztery grupy; każda wybiera lidera, który będzie odpowiadał za pracę grupy, grupy otrzymują duże arkusze papieru i pisaki do stworzenia mapy mentalnej do wybranego procesu erozji eolicznej.
Nauczyciel objaśnia uczniom, na czym polega kreślenie map mentalnych; przydziela do opracowania takich map: dwóm grupom proces deflacji, dwóm pozostałym - proces korazji; prosi o uwzględnienie efektów poznawanych procesów.
Uczniowie na środku arkusza papieru zapisują nazwę procesu, następnie pisząc, rysując i nazywając, sporządzają mapy myślowe.
Po upływie określonego czasu uczniowie dwóch grup (pracujących nad tym samym procesem) przyczepiają swoje prace na tablicy, liderzy, wspomagani praz innych uczniów z grupy, prezentują wykreślone mapy mentalne, porównując je między sobą.
Nauczyciel podsumowuje wypowiedzi uczniów, podkreśla wspólne elementy.
Następnie prezentują się w taki sam sposób dwie pozostałe grupy, nauczyciel również podsumowuje ich pracę.
Uczniowie zapisują do zeszytu (w formie notatki) przy nazwie procesu przedstawione formy erozyjne.
Faza podsumowująca
Nauczyciel (wykorzystując grafikę interaktywną) wyświetla slajdy przedstawiające poszczególne eoliczne formy erozyjne – uczniowie rozpoznają je i przedstawiają ich cechy.
Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami - ocenia pracę uczniów i ich zaangażowanie.
Następnie nauczyciel wprowadza do fazy ćwiczeń na podstawie poznanego materiału - uczniowie wykonują wybrane ćwiczenia z e‑materiału.
Uczniowie omawiają ćwiczenia, dzielą się swoimi doświadczeniami, nauczyciel w razie potrzeby wspiera ich.
Praca domowa
• Uczniowie wykonują ćwiczenie 7 i 8 z e‑materiału.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium
• Grafikę interaktywną można wykorzystać w toku lekcji dotyczącej krajobrazów pustynnych (zakres podstawowy V.3).