Autor: Anna Grabarczyk

Temat: Pozytywizm – powtórzenie wiadomości cz. 1

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

• powtórzy wiadomości dotyczące epoki pozytywizmu;

• przypomni sobie najważniejszych twórców epoki pozytywizmu;

• scharakteryzuje sztukę epoki pozytywizmu, odwołując się do założeń ideowych epoki.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• praca z tekstem;

• WebQuest;

• plakat.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Nauczyciel dzieli klasę na cztery grupy. Wyjaśnia, że zadaniem uczniów będzie przygotowanie wspólnej prezentacji, np. z wykorzystaniem ogólnie dostępnych narzędzi, platformy edukacyjnej lub narzędzi używanych w danej placówce szkolnej, na temat pozytywizmu. Każda z grup wybiera jeden z elementów prezentacji:
   – grupa 1: charakterystyka epoki,
   – grupa 2: filozofia,
   – grupa 3: literatura,
   – grupa 4: sztuka.
   Uczniowie pracują metodą WebQuestu. Nauczyciel udostępnia w internecie (w chmurze, na platformie etc.) treść zadania: Przygotujcie prezentację na wybrany temat, pamiętając, że ma ona być częścią całości. Każda grupa będzie miała maksymalnie. 7 minut na przedstawienie swojej części. Możecie korzystać z dowolnych źródeł, np. encyklopedie sztuki, leksykony, artykuły naukowe i wydawnictwa popularnonaukowe, a także strony internetowe (w tym treść lekcji Pozytywizm – powtórzenie wiadomości cz. 1).

Faza wprowadzająca:

1. Wyświetlenie na tablicy tematu i celów zajęć oraz wspólne z uczniami ustalenie kryteriów sukcesu.

2. Uczniowie przedstawiają swoje prezentacje. Nauczyciel monitoruje czas każdego wystąpienia, tak by wszystkie grupy zdążyły zaprezentować rezultaty swojej pracy. Podczas prezentacji pozostałe grupy sporządzają notatki. Będą one potrzebne przy rozwiązywaniu ćwiczeń z e‑materiału. Wybrany lub chętny uczeń podsumowuje tę część lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie przechodzą do pierwszej prezentacji z e‑materiału. Zapoznają się z nią i w parach na podstawie multimedium tworzą mapę myśli syntetyzującą wiadomości o twórcach i tematyce literatury pozytywizmu.

2. Uczestnicy zajęć zapoznają się z drugim multimedium i charakteryzują sztukę epoki pozytywizmu. Następnie znajdują elementy wspólne sztuk plastycznych i literatury epoki pozytywizmu i zapisują swoje obserwacje. Ćwiczenia z drugiej sekcji multimedialnej uczniowie wykonują indywidualnie.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie na podstawie obejrzanych prezentacji i notatek wykonują jeden wspólny plakat podsumowujący wiedzę o pozytywizmie. Plakat może zostać powieszony w widocznym miejscu w klasie.

Praca domowa:

1. W jaki sposób literatura pozytywizmu odpowiadała na problemy rzeczywistości? Czy można ją nazwać „aktualną” dla czasów jej współczesnych? Zajmij stanowisko w dyskusji i przygotuj argumenty.

Materiały pomocnicze:

• Zbiory cyfrowe Muzeum Narodowego w Krakowie oraz Muzeum Narodowego w Warszawie.

• Aleksander Świętochowski, Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu, oprac. J. Kulczycka‑Saloni, Wrocław 1985.

Wskazówki metodyczne

• Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Prezentacja multimedialna” jako inspirację do przygotowania własnej prezentacji multimedialnej.