Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.3.5.4

Imię i nazwisko autora lekcji: Katarzyna Walkowska

Przedmiot: język niemiecki

Temat zajęć: Allerlei über die Osterzeit/Różności o Wielkanocy

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa III, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji:

Umiejętność wypowiadania się na temat tradycji i zwyczajów wielkanocnych celebrowanych w Niemczech oraz typowych dla innych krajów i kultur.

Cele szczegółowe lekcji:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
9) kultura (np. dziedziny kultury, twórcy i ich dzieła, uczestnictwo w kulturze, tradycje i zwyczaje, media);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi;
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
4) znajduje w tekście określone informacje;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
5) opisuje upodobania;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
5) opisuje upodobania;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
11) stosuje zasady konstruowania tekstów o różnym charakterze;
12) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, list prywatny, formularz, e‑mail, komentarz, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
15) dostosowuje styl wypowiedzi do odbiorcy.
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie uczenia się.

Cele operacyjne – zgodne ze zrewidowaną taksonomią celów Blooma, w tym minimum jeden cel z poziomu 3‑6 sfery kognitywnej, sformułowane w postaci SMART:

Uczeń:

  • wymienia znane niemieckie tradycje związane z Wielkanocą;

  • podaje przykłady zwyczajów wielkanocnych pielęgnowanych w jego domu lub takich, które chciałby zacząć pielęgnować;

  • sformułuje wpis na forum, w którym wyrazi swoją opinię na temat zwyczajów wielkanocnych.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • czuje się kompetentny, gdyż rozwiązuje zadania na miarę swoich możliwości;

  • dostrzega powiązania pomiędzy nauką języka niemieckiego a innymi przedmiotami szkolnymi;

  • ma możliwość decydowania o swojej gotowości do mówienia;

  • ma możliwość samodzielnej pracy nad językiem;

  • zaspokaja potrzebę ciekawości i kreatywności.

Strategie uczenia się:

strategie pamięciowe:

  • stosowanie mnemotechnik do zapamiętywania nowych wyrazów i ich znaczeń – używanie obrazu i dźwięku obok słów (używanie skojarzeń wzrokowych, stosowanie słów kluczowych, wprowadzanie wyrazów i zwrotów do kontekstu sytuacyjnego, odtwarzanie dźwięków z pamięci, porównywanie dźwięków z naszego języka do dźwięków języka, którego się uczymy);

strategie kognitywne:

  • stosowanie technik generatywnych do uświadamiania sobie struktury języka – zadawanie pytań, robienie notatek, powtarzanie zdań na głos;

  • stosowanie technik strukturalnych – wybierania najistotniejszych elementów, czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

strategie kompensacyjne:

  • odgadywanie znaczenia wyrazów i struktur w tekstach słuchanych i czytanych (używanie wskazówek językowych – niektórych znanych wyrazów, zwrotów z języka polskiego bądź obcego i domyślanie się treści w języku niemieckim);

  • pokonywanie ograniczeń w pisaniu poprzez np. tworzenie nowych słów, użycie synonimów, antonimów, tworzenie parafrazy;

strategie społeczne:

  • zadawanie pytań osobom o oczekiwanych większych umiejętnościach językowych (prośba o wyjaśnienie, powtórzenie, o poprawienie błędów),

  • współpraca z innymi osobami (współpraca z kolegami na tym samym poziomie oraz z zaawansowanymi użytkownikami języka niemieckiego).

Metody i formy pracy:

  • podająca: praca z tekstem źródłowym, praca z plikiem audio;

  • aktywizująca: burza mózgów;

  • kognitywna: udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy;

  • programowana: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • plenum,

  • praca w parach,

  • praca w grupie.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer, np. laptop z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (plik audio),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych,

  • zdjęcia związane z tradycjami wielkanocnymi,

  • kartki z początkami zdań.

Przebieg lekcji

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel prosi uczniów, aby przyjrzeli się zdjęciu otwierającemu i pyta: Czy domyślacie się, co będzie tematem naszej dzisiejszej lekcji?

  • Nauczyciel prosi uczniów o przeczytanie informacji „Czy wiesz, że…” na temat zwyczajów wielkanocnych – zająca wielkanocnego, a następnie zapisuje na tablicy hasło Oster- i prosi uczniów o podanie jak największej liczby wyrazów, rozpoczynających się od tego członu. Uczniowie podchodzą do tablicy i zapisują swoje propozycje w formie mapy pojęć. Na tablicy powinny pojawić się hasła, np. Osterlamm, Osterschmuck, Osterbrauch, Osterei, Osterfest, Osterstrauß, Ostertradition, Ostertage, itp. Nauczyciel uzupełnia hasła, które nie zostały podane przez uczniów.

  • Nauczyciel prosi uczniów o podanie skojarzeń związanych z zapisanymi hasłami. Uczniowie formułują zdania, a nauczyciel uzupełnia mapę pojęć, dopisujac do każdego rzeczownika odpowiedni czasownik, np. Osterei – bemalen, Ostertradition – pflegen, itp.

  • Nauczyciel inicjuje krótką dyskusję na temat zwyczajów wielkanocnych celebrowanych w domach rodzinnych uczniów.

b) Faza realizacyjna

  • Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z listą wyrazów w Übung 1, a następnie o uzupełnienie wypowiedzi Marii w tekście Woher kommt der Osterhase? Wybrany uczeń odczytuje pełną wypowiedź Marii na forum klasy.

  • Nauczyciel pyta: Was würdet ihr Maria antworten? Kennt ihr diese Tradition, die Maria beschreibt? Chętni uczniowie wypowiadają się na forum klasy.

  • Uczniowie zapoznają się z kolejnymi częściami tekstu w części Przeczytaj, uzupełniając je wyrazami podanymi w Übung 1.

  • Nauczyciel pyta: Was haben Johann, Jonas und Mathilde geantwortet? Von welchen Bräuchen haben sie erzählt? Wybrani uczniowie wypowiadają się na forum klasy.

  • Uczniowie sprawdzają stopień zrozumienia treści tekstu, wykorzystując do tego Übung 2 w części Przeczytaj. Uczniowie dopasowują do różnych regionów zwierzęta, które w tych miejscach kojarzone są z tradycjami wielkanocnymi.

  • Nauczyciel prosi uczniów o sformułowanie na osobnej kartce pisemnej odpowiedzi na pytania zawarte w Übung 3 w części Przeczytaj. Uczniowie dobierają się w pary i wymieniają się kartkami. Każdy uczeń zapoznaje się z wypowiedzią kolegi/koleżanki. Nauczyciel wybiera ucznia lub dwóch uczniów, którzy opowiedzą, które tradycje wielkanocne pielęgnuje kolega/koleżanka lub chciałby/chciałaby zacząć pielęgnować oraz jaka jest jego/jej opinia na ten temat.

  • Nauczyciel pyta uczniów: Welche Osterbräuche würdet ihr als typisch für euer Land bezeichnen? Chętni uczniowie wypowiadają się na forum klasy.

  • Nauczyciel dzieli klasę na cztery grupy. Następnie prezentuje zdjęcia dotyczące różnych zwyczajów wielkanocnych, w tym takich, o których będzie mowa w nagraniu, np. zdjęcie z wielkanocnym „dywanem” z kwiatów, wielkanocnym omletem, ukrytymi w ogrodzie czekoladowymi jajkami, dziećmi w przebraniu czarownic, palm wielkanocnych, koszyka ze święconymi potrawami, itp. Każda grupa przygotowuje dwuzdaniowy podpis do każdego zdjęcia. Przedstawiciele grup prezentują wyniki pracy grup na forum klasy i zawieszają podpisy pod opowiednimi zdjęciami. Nauczyciel pyta: In welchen Ländern gibt es diese Bräuche? Uczniowie podają propozycje.

  • Uczniowie zapoznają się z nagraniem, a następnie sprawdzają stopień zrozumienia jego treści, wykorzystując do tego Übung 1 i 2 w części Plik audio. Uczniowie dopasowują zwyczaj wielkanocny do kraju, w którym się go pielęgnuje oraz na podstawie nagrania uzupełniają wypowiedzi podanymi wyrazami.

  • Nauczyciel pyta: Erkennt ihr auf den Bildern Bräuche, von denen die interviewten Personen erzählt haben? Aus welchen Ländern kommen diese Bräuche? Worauf beruhen sie? Wybrani uczniowie wypowiadają się na forum klasy.

  • Uczniowie zapoznają się z Übung 3 w części Plik audio i przygotują odpowiedź na postawione tam pytanie. Nauczyciel wybiera 2‑3 uczniów, którzy przestawią ustnie swoją wypowiedź na forum klasy – wyrażą opinię, którą tradycję spośród przedstawionych w nagraniu uważają za najpięknięjszą.

c) Faza podsumowująca

  • Nauczyciel umieszcza w pudełku karteczki z początkami zdań i prosi każdego ucznia o wylosowanie karteczki. Uczeń kończy zdanie, a następnie przekazuje karteczkę koledze/koleżance. Następny uczeń kończy zdanie zapisane na karteczce, którą otrzymał oraz to, które wylosował i przekazuje dwie karteczki kolejnemu uczniowi. Ten kończy dwa otrzymane zdania oraz własne. Czynność powtarza się do piątego ucznia. Szósty uczeń rozpoczyna nową rundę. Przykładowe początki zdań:

  1. Deutsche Ostertraditionen ...

  2. Der Osterhase ...

  3. Man bemalt Eier ...

  4. Viele Osterbräuche ...

  5. Ein Osterstrauß besteht aus ...

  6. In Frankreich wird zu Ostern ...

  7. Die Deutschen schmücken ...

  8. Eierklopfen ist ein Brauch ...

  9. Die Alfombras sind ...

  10. In Polen und in Deutschland kann man zu Ostern ...

  11. Viele Kinder haben zu Ostern Spaß, denn ...

  12. Für Finnland ist es typisch, dass am Palmsonntag oder am Ostersammstag ...

Praca domowa:

Uczniowie formułują wpis na forum internetowe. Udzielają odpowiedzi, co sądzą na temat tradycji wielkanocnych i opisują, jak obchodzą Wielkanoc. (Aufgabe 8 z części Sprawdź się).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania pliku audio

  • Przed lekcją: uczniowie analizują tytuł nagrania i przygotowują hipotezy, jakich informacji oczekują.

  • W trakcie lekcji: uczniowie wyszukują w internecie informacje dotyczące przedstawianych w nagraniu zwyczajów i rozwijają wypowiedź osób, które wypowiadają się w audycji.

  • Po lekcji: na podstawie słownictwa zawartego w tekście pliku audio (transkrypcja) uczniowie przygotowują w grupach i nagrywają podobną audycję, w której opowiadają o zwyczajach wielkanocnych w swoim kraju lub domu.

Słownik