Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Rozwój gospodarczy Królestwa Polskiego w latach 1821‑1850

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• tłumaczy, jak rozwijała się gospodarka Królestwa Kongresowego;

• wymienia przyczyny pogarszania się sytuacji chłopów na terenie Królestwa;

• wskazuje tereny, na których najszybciej rozwijał się przemysł i wyjaśnia dlaczego.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Przybliżenie przez nauczyciela wyświetlonych na tablicy: tematu i celów lekcji. Określenie wiążących dla uczniów kryteriów sukcesu.

2. Nauczyciel inicjuje rozmowę wprowadzającą w temat lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” i zapisują na kartkach minimum pięć pytań do tekstu. Wybrana osoba zbiera pytania do urny. Nauczyciel dzieli uczniów na 5‑osobowe grupy, które losują pytania z puli i przygotowują odpowiedzi. Zespół, który jest gotowy, zgłasza się i przedstawia rezultaty swojej pracy. Pozostali uczniowie wraz z nauczycielem weryfikują poprawność odpowiedzi.

2. Praca z pierwszym multimedium („Mapa interaktywna”). Nauczyciel poleca wybranemu uczniowi, aby przeczytał polecenie 2: „Podaj, jakie gałęzie przemysłu rozwijały się w uprzemysłowionych regionach Królestwa Kongresowego”. Poleca uczniom, aby podzielili się na grupy i opracowali w nich odpowiedzi. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia odpowiedź.

3. Nauczyciel czyta polecenie 3: „Wskaż ośrodki Królestwie Kongresowym, o których wiesz, że do dziś są związane z danym przemysłem” i poleca uczniom, aby wykonali je w parach. Wybrana osoba prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją.

4. Praca z drugim multimedium („Film + Sprawdź się”). Uczniowie nadal pracują w parach i po zapoznaniu się z pierwszym filmem przygotowują odpowiedź do polecenia 2 – omawiają wpływ Franciszka Ksawerego Druckiego‑Lubeckiego na rozwój gospodarczy Królestwa Polskiego. nauczyciel prosi wybraną dwójkę uczniowską o przedstawienie odpowiedzi, pozostali uczniowie mogą się do niej odnosić i uzupełniać ją.

Faza podsumowująca:

1. Wybrani uczniowie dokańczają poniższe zdania, zwracając uwagę na nabyte umiejętności:

• Podczas dzisiejszej lekcji nauczyłem/nauczyłam się...

• Najciekawsze dla mnie było...

• Najbardziej podobało mi się...

2. Na zakończenie nauczyciel omawia przebieg zajęć i dokonuje oceny pracy uczniów.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia nr 5 i 6 z sekcji „Film + Sprawdź się”.

2. Zapoznaj się z drugim z filmów z sekcji „Film + Sprawdź się”, a następnie wykonaj dołączone do niego polecenia.

Materiały pomocnicze:

Chwalba A., Historia Polski 1795–1918, Kraków 1987.

System polityczny, prawo, konstytucja i ustrój Królestwa Polskiego 1815–1830, pod red. L. Mażewskiego, Radzymin 2013.

Wielka Historia Świata, t. 1–12 (praca pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności), Świat Książki 2004–2006.

Wielka historia Polski, t. 1–10; Oficyna Wydawnicza FOGRA, Kraków 2016.

Seria Historia powszechna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011–2019.

Wskazówki metodyczne:

Cały e‑materiał może być wykorzystany do realizacji zajęć metodą odwróconej klasy. Wtedy uczniowie zapoznają się z informacjami w sekcji „Mapa interaktywna” oraz filmami przed lekcją i przygotowują swoje propozycje odpowiedzi. W szkole następuje czytanie i ocena koleżeńska opracowań uczniów.