Autor: Joanna Kalinowska

Temat: Architektura i sztuka renesansowa w Polsce

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• ocenia znaczenie mecenatu królewskiego dla rozpowszechnienia sztuki renesansowej w Polsce;

• charakteryzuje najważniejsze zabytki architektury renesansowej w Polsce;

• przedstawia działalność artystyczną rodzimych malarzy.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja;

• mapa myśli.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• arkusze papieru, flamastry;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla uczniom temat, cel zajęć zawarte w sekcji „Wprowadzenie” oraz wspólnie z nimi ustala kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel prosi, aby uczniowie w parach opracowali mapy myśli związane z tematem. Wybrana osoba z danej pary przedstawia przygotowane propozycje, a ochotnik zapisuje je na tablicy. Pozostali uczniowie się do nich odnoszą i uzupełniają je o swoje propozycje.

Faza realizacyjna:

1. Praca w grupach z treścią e‑materiału. Nauczyciel dzieli klasę na 5 grup, każda otrzymuje arkusz z zakresem materiału do opracowania i markery. Na podstawie treści zawartych w sekcji „Przeczytaj” ma przygotować mapę mentalną:
   Grupa 1 – Warunki rozwoju sztuki renesansowej;
   Grupa 2 - Architektura reprezentacyjna;
   Grupa 3 - Urbanistyka i architektura miejska;
   Grupa 4 - Malarstwo i rzeźba;
   Grupa 5 - Muzyka renesansowa.
   Po zakończeniu pracy przedstawiciele zespołów prezentują przydzielone zagadnienie. Plakaty wieszają w widocznym, wyznaczonym miejscu. Pozostali uczniowie sporządzają notatki, mogą zadawać pytania i weryfikować przedstawione informacje.

2. Praca z multimedium („Prezentacja multimedialna”). Nauczyciel czyta polecenie 2: „Wskaż królów pochowanych w kaplicy Zygmuntowskiej” i poleca uczniom, aby w parach wykonali zadanie w oparciu o wskazówki zawarte w e‑materiale.

3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia interaktywne nr 1, 2 oraz 3 z sekcji „Sprawdź się”. Wyniki pracy omawiane są na forum i komentowane przez nauczyciela.

4. Kolejne ćwiczenia od 4 do 7 uczniowie wykonują w parach. Konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi.

5. Ćwiczenie nr 8 „Nanieś na mapę cyfry odpowiadające fotografiom przedstawiającym obiekty architektury renesansowej w Polsce”, które uczniowie realizują jako ostatnie, wykonywane jest indywidualnie. Ponownie nauczyciel udostępnia uczestnikom zajęć przez platformę edukacyjną jego treść. Nauczyciel sprawdza przez platformę udzielone odpowiedzi. Następnie zachęca uczniów do uzasadniania swoich wyborów podczas dyskusji w parach.

Faza podsumowująca:

1. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.

Praca domowa:

1. Wykonaj polecenie nr 3 z sekcji „Prezentacja multimedialna”.

2. Napisz streszczenie tekstu zawartego w sekcji „Przeczytaj”.

Materiały pomocnicze:

Dzieje Polski, pod red. J. Topolskiego, Warszawa 1977.

Grzybowski S., Wielka historia Polski, t. 4, Dzieje Polski i Litwy (1506–1648), Kraków 2000.

Markiewicz M., Historia Polski 1492–1795, Warszawa 2004.

Topolski J., Polska. Dzieje narodu, państwa i kultury, t. 2, Polska w czasach nowożytnych. Od środkowoeuropejskiej potęgi do utraty niepodległości (1501–1795), Poznań 1999.

Gutowski B., Architektura złotego wieku, „Mówią Wieki” 9/2015.

Gutowski B., Kalwat W., Wawelski blask, „Mówią Wieki” 10/2015.

Jaworski R., Opatowskie skarby, „Mówią Wieki” 12/2007.

Jaworski R., Polski złoty XVI wiek, „Mówią Wieki” 9/2015.

Milewski D., Renesansowe ostatki, manierystyczne inspiracje, „Mówią Wieki” 10/2015.

Straszewska A., Jak się w Rzeczpospolitej ubierano. Renesansowa moda, „Mówią Wieki” 9/2015.

Szczygieł R,, Jak powstał Zamość, „Mówią Wieki” 2/1981.

Urban W., Spojrzenie na kulturę polskiego odrodzenia, „Mówią Wieki” 10/1985.

Wałek J., Dama z gronostajem – klejnot Krakowa, „Mówią Wieki” 5/2007.

Witusik A.A., Pierwsze lata Zamościa, „Mówią Wieki” 4/1975.

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z e‑materiałami z sekcji „Prezentacja multimedialna”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.

Spis nieopisanych ilustracji:

• Ćwiczenie 2 – ilustracja A: kościół św. Katarzyny w Krakowie, fot. Jakub Hałun, Wikimedia Commons, licencja CC BY‑SA 3.0.

• Ćwiczenie 2 – ilustracja B: ratusz w Zamościu, fot. Wiesław Zdziabek, Contentplus.pl sp. z o.o., licencja CC BY‑SA 3.0.

• Ćwiczenie 2 – ilustracja C: zamek w Baranowie Sandomierskim, fot. Wiesław Zdziabek, Contentplus.pl sp. z o.o., licencja CC BY‑SA 3.0.

• Ćwiczenie 2 – ilustracja D: ratusz we Wrocławiu, fot. Hph., Wikimedia Commons, licencja CC BY‑SA 3.0.

• Ćwiczenie 4 – ilustracja przy odpowiedzi „Bartolomeo Berrecci”: nagrobek Zygmunta I Starego i Zygmunta II Augusta w kaplicy Zygmuntowskiej królewskiej katedry na Wawelu, fot. Poznaniak, Wikimedia Commons, licencja CC BY‑SA 2.5.

• Ćwiczenie 4 – ilustracja przy odpowiedzi „Franciszek Florentczyk”: Zamek Królewski na Wawelu, fot. Wiesław Zdziabek, Contentplus.pl sp. z o.o., licencja CC BY‑SA 3.0.

• Ćwiczenie 4 – ilustracja przy odpowiedzi „Giovanni Battista di Quadro”: ratusz w Poznaniu, fot. Wiesław Zdziabek, Contentplus.pl sp. z o.o., licencja CC BY‑SA 3.0.

• Ćwiczenie 5 – ilustracja A: kaplica Zygmuntowska, Wawel, Kraków, fot. Cancre, Wikimedia Commons, licencja CC BY‑SA 4.0.

• Ćwiczenie 5 – ilustracja B: nagrobek Zygmunta I Starego i Zygmunta II Augusta w kaplicy Zygmuntowskiej królewskiej katedry na Wawelu, fot. Poznaniak, Wikimedia Commons, licencja CC BY‑SA 2.5.

• Ćwiczenie 6 – ilustracja A: nagrobek Stefana Batorego w królewskiej katedrze na Wawelu, fot. Poznaniak, Wikimedia Commons, licencja CC BY‑SA 2.5.

• Ćwiczenie 6 – ilustracja B: nagrobek króla Kazimierza IV Jagiellończyka, Wit Stwosz, Wirtualne Muzeum Małopolski, domena publiczna.

• Ćwiczenie 8 – ilustracja nr 1: ratusz w Poznaniu, fot. Wiesław Zdziabek, Contentplus.pl sp. z o.o., licencja CC BY‑SA 3.0.

• Ćwiczenie 8 – ilustracja nr 2: ratusz w Zamościu, fot. Wiesław Zdziabek, Contentplus.pl sp. z o.o., licencja CC BY‑SA 3.0.

• Ćwiczenie 8 – ilustracja nr 3: pichlerz w Kazimierzu Dolnym, fot. Wiesław Zdziabek, Contentplus.pl sp. z o.o., licencja CC BY‑SA 3.0.

• Ćwiczenie 8 – ilustracja nr 4: zamek w Baranowie Sandomierskim, fot. Wiesław Zdziabek, Contentplus.pl sp. z o.o., licencja CC BY‑SA 3.0.

• Ćwiczenie 8 – lustracja nr 5: ratusz w Sandomierzu, fot. Wiesław Zdziabek, Contentplus.pl sp. z o.o., licencja CC BY‑SA 3.0.