Imię i nazwisko autora:

Przemysław Michalski

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Jakie zjawiska możemy opisać wykorzystując zasadę względności Galileusza?

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne

I. Wykorzystanie pojęć i wielkości fizycznych do opisu zjawisk oraz wskazywanie ich przykładów w otaczającej rzeczywistości.

II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
11) opisuje przebieg doświadczenia lub pokazu; wyróżnia kluczowe kroki i sposób postępowania oraz wskazuje rolę użytych przyrządów i uwzględnia ich rozdzielczość;
19) wyodrębnia zjawisko z kontekstu, nazywa je oraz wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla jego przebiegu.

II. Mechanika. Uczeń:
19) stosuje zasadę równoważności układów inercjalnych (zasadę względności Galileusza).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. omawia zasadę względności Galileusza (ZWG) i zakres jej stosowalności.

2. wyjaśnia sens ZWG.

3. analizuje ruch ciał w różnych układach inercjalnych.

4. proponuje inne układy inercjalne, w których opis ruchu stanie się prostszy.

Strategie nauczania:

grywalizacja

Metody nauczania:

pokaz multimedialny, burza mózgów

Formy zajęć:

praca w grupach

Środki dydaktyczne:

tablica

Materiały pomocnicze:

kartki A3, flamastry, magnesy

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie treści ZWG. Następnie inicjuje krótką dyskusję, by omówić sens tej zasady.

Faza realizacyjna:

Nauczyciel prezentuje uczniom film dołączony do e‑materiału (bez dźwięku, bez lektora). Prosi uczniów o zinterpretowanie wyników doświadczenia na gruncie ZWG. Następnie nauczyciel dzieli uczniów na kilka zespołów. Każdy zespół otrzymuje kartkę A3 i flamastry. Zadaniem uczniów jest wskazanie jak największej liczby zjawisk fizycznych, do opisu których można wykorzystać ZWG (np. długopis spadający swobodnie w spoczywającym i jadącym pociągu). Po upływie ustalonego czasu zespoły wieszają swoje odpowiedzi na tablicy. Wygrywa zespół, który wskaże największą liczbę poprawnych zjawisk.

Faza podsumowująca:

Nauczyciel wraz z uczniami omawia wybrane z wymienionych przez uczniów przykłady. Prosi uczniów o wskazanie różnych układów inercjalnych, z których można obserwować dane zjawisko i wskazanie tych, w których opis ruchu jest utrudniony i uproszczony.

Praca domowa:

Uczniowie utrwalają wiedzę i zdobyte umiejętności przez rozwiązanie w domu zadań dołączonych do e‑materiału.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Oprócz zaproponowanego wykorzystania podczas lekcji, nauczyciel może zlecić uczniom obejrzenie filmu w domu. Dodatkowo film można wykorzystać podczas lekcji dotyczących mechaniki, jeśli nauczyciel nie dysponuje torem powietrznym.