Dla nauczyciela
SCENARIUSZ LEKCJI
Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Gospodarka światowa – uwarunkowania, struktura, globalizacja – powtórzenie
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy/rozszerzony, klasa II
Podstawa programowa
Zakres podstawowy:
IX. Uwarunkowania rozwoju gospodarki światowej: rola poszczególnych sektorów gospodarki w rozwoju cywilizacyjnym, procesy globalizacji, współpraca międzynarodowa, gospodarka oparta na wiedzy, społeczeństwo informacyjne.
Uczeń:
wyjaśnia przyczyny i formułuje twierdzenia o prawidłowościach w zakresie zmiany roli sektorów gospodarki (rolnictwa, przemysłu i usług) w rozwoju cywilizacyjnym dla wybranych krajów świata, w tym Polski;
charakteryzuje przejawy procesów globalizacji w aspekcie gospodarczym, społecznym i politycznym, dyskutuje na temat skutków tego procesu dla Polski i podaje ich przykłady na podstawie własnych obserwacji;
analizuje strukturę i kierunki międzynarodowej wymiany towarowej, ocenia miejsce i strukturę handlu zagranicznego Polski oraz uzasadnia potrzebę przestrzegania zasad sprawiedliwego handlu;
charakteryzuje główne cechy gospodarki opartej na wiedzy i czynniki wpływające na jej innowacyjność i rozwój w Polsce oraz innych krajach świata;
wykazuje znaczenie kapitału ludzkiego w rozwoju gospodarczym;
dyskutuje na temat przejawów i skutków kształtowania się społeczeństwa informacyjnego.
Zakres rozszerzony:
IX. Struktura gospodarki i tendencje rozwoju gospodarczego: klasyfikacja gospodarki, związki usług i działalności przemysłowej, zmiany w strukturze i sektorach gospodarki.
Uczeń:
stosuje w analizach gospodarczych Polską Klasyfikację Działalności (PKD);
dostrzega zacieranie się granic między sektorem przemysłowym i usługowym na przykładzie budownictwa oraz działalności firm informatycznych;
wykazuje wpływ procesu globalizacji i rozwoju nowych technologii na zmiany w zatrudnieniu według sektorów gospodarki oraz przemiany wewnątrzsektorowe na wybranych przykładach.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
wyjaśnia przyczyny i formułuje twierdzenia o prawidłowościach w zakresie zmiany roli sektorów gospodarki w rozwoju cywilizacyjnym dla wybranych krajów świata, w tym Polski,
stosuje w analizach gospodarczych Polską Klasyfikację Działalności (PKD),
dostrzega zacieranie się granic między sektorem przemysłowym i usługowym na wybranych przykładach,
charakteryzuje przejawy procesów globalizacji w różnych aspektach, dyskutuje na temat skutków tego procesu dla Polski i podaje ich przykłady na podstawie własnych obserwacji,
wykazuje wpływ procesu globalizacji i rozwoju nowych technologii na zmiany w zatrudnieniu według sektorów gospodarki oraz przemiany wewnątrzsektorowe na wybranych przykładach,
analizuje strukturę i kierunki międzynarodowej wymiany handlowej, ocenia miejsce i strukturę handlu zagranicznego Polski oraz uzasadnia potrzebę przestrzegania zasad sprawiedliwego handlu,
charakteryzuje główne cechy gospodarki opartej na wiedzy i czynniki wpływające na jej innowacyjność i rozwój w Polsce oraz innych krajach świata,
omawia znaczenie kapitału ludzkiego w rozwoju gospodarczym,
dyskutuje na temat przejawów i skutków kształtowania się społeczeństwa informacyjnego.
Strategie nauczania: odwrócona klasa
Metody nauczania: dyskusja, praca z e‑materiałem, prezentacja
Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego
Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub tablety z dostępem do internetu), zeszyt przedmiotowy
Materiały pomocnicze
B. Luchter, J. Wrona, Podstawy geografii społeczno‑ekonomicznej świata, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków 2018.
Roczniki statystyczne GUS.
Trade structure by product (dostep 30.03.2021).
UN, 2019 International Trade Statistics Yearbook. Vol. 1: Trade by Country, New York 2020 (dostep 30.03.2021).
WITS, China Product Imports by country and region in US$ Thousand 2018 (dostep 30.03.2021).
PRZEBIEG LEKCJI
Kilka lekcji wcześniej nauczyciel dzieli uczniów na grupy i prosi o przygotowanie prezentacji multimedialnych na temat wybranego zagadnienia realizującego cele wskazane powyżej. Uczniowie ustalają z nauczycielem: zakres tematyczny prezentacji (w zależności od ich preferencji, zainteresowań), szacunkowy czas jej trwania i źródła informacji - nauczyciel proponuje zapoznać się z e‑materiałem powtórzeniowym, innymi e‑materiałami opisującymi szczegółowo dane zagadnienia oraz literaturą (m.in. wskazaną wyżej). Nauczyciel prosi także grupy o przygotowanie quizów podsumowujących informacje z tego zakresu.
Faza wprowadzająca
Czynności organizacyjne (powitanie, sprawdzenie stanu klasy).
Sprawdzenie ewentualnego zadania domowego.
Dialog z uczniami mający na celu podsumowanie ostatniej lekcji.
Przedstawienie celów lekcji.
Faza realizacyjna
Nauczyciel inicjuje dyskusję klasową na temat struktury tego tematu i zagadnień, które wchodzą w jego zakres. W tym celu wyświetla na ekranie odpowiednie fragmenty e‑materiału.
Następnie uczniowie przedstawiają swoje prezentacje. Po każdym wystąpieniu następuje klasowa dyskusja. Nauczyciel wyjaśnia niezrozumiałe kwestie, posiłkując się wyświetlonym na ekranie fragmentem e‑materiału.
Uczniowie rozwiązują ćwiczenia interaktywne. Ochotnicy bądź wskazani przez nauczyciela uczniowie prezentują swoje odpowiedzi na forum klasy.
Faza podsumowująca
Uczniowie grają w podsumowujące quizy przygotowane przez poszczególne grupy.
Nauczyciel nagradza aktywnych uczniów (również tych, którzy najlepiej rozwiązali quizy), ocenia pracę w grupach, prezentacje multimedialne i przypomina cele zajęć.
Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.
Praca domowa
Stworzenie syntetycznej notatki przygotowującej do sprawdzianu z tego rozdziału.
Opcjonalnie można także prosić o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended learning).
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium
Grafika interaktywna może posłużyć w fazie realizacyjnej oraz podsumowującej, a także po lekcji (w celu utrwalenia wiadomości) i przed lekcją (strategia odwróconej klasy). Może także znaleźć swoje zastosowanie na innych lekcjach z zakresu uwarunkowań i struktury światowej gospodarki, procesów globalizacji, społeczeństwa informacyjnego, gospodarki opartej na wiedzy czy handlu międzynarodowego.