Dla nauczyciela

Autor: Anna Juwan

Przedmiot: Biologia

Temat: Koniugacja orzęsków

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
VIII. Protisty. Uczeń:
2) przedstawia czynności życiowe protistów: odżywianie, poruszanie się, rozmnażanie, wydalanie i osmoregulację; zakłada hodowlę protistów słodkowodnych i obserwuje wybrane czynności życiowe tych protistów;
3) wykazuje związek budowy protistów ze środowiskiem i trybem ich życia (obecność aparatu ruchu, budowa błony komórkowej, obecność chloroplastów i wodniczek tętniących);

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

  • Scharakteryzujesz elementy budowy orzęsków umożliwiające proces koniugacji.

  • Omówisz proces koniugacji.

  • Wyjaśnisz, dlaczego koniugacja orzęsków jest procesem płciowym.

  • Wyjaśnisz znaczenie procesu koniugacji.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • z użyciem komputera;

  • rozmowa kierowana;

  • ćwiczenia interaktywne;

  • analiza animacji;

  • gwiazda pytań;

  • linia czasu;

  • gra dydaktyczna.

Formy pracy:

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

  • arkusze papieru, flamastry.

Przed lekcją:

  1. Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

  1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.

  2. Wprowadzenie do tematu – praca z multimedium („Animacja”). Nauczyciel wyświetla animację zawartą w e‑materiale. Następnie prosi uczniów, by uzasadnili, dlaczego procesu koniugacji u orzęsków nie możemy nazwać rozmnażaniem się, oraz zadaje pytanie: „Jakie są różnice i podobieństwa między rozmnażaniem a procesem płciowym?”. Uczniowie pracują w parach, a następnie ochotnicy przedstawiają swoje rozwiązania i zapisują je na tablicy. Nauczyciel podsumowuje odpowiedzi.

Faza realizacyjna:

  1. Gwiazda pytań. Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy, a następnie rozdaje każdej z nich schemat „gwiazdy pytań” (zob. materiały pomocnicze). Uczniowie na podstawie e‑materiału oraz innych źródeł mają za zadanie opracować odpowiedzi na pytania widniejące na schemacie. Następnie każdy zespół dopisuje pozostałe, własne pytania i daje je do rozwiązania innej grupie.
    Wybrani przez nauczyciela uczniowie kolejno prezentują wyniki prac swojego zespołu.

  2. Utrwalenie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel dzieli klasę na 4‑osobowe grupy. Uczniowie rozwiązują ćwiczenia interaktywne od 1 do 5 z sekcji „Sprawdź się”, od najłatwiejszego do najtrudniejszego. Grupa, która poprawnie rozwiąże zadania jako pierwsza, wygrywa.

Faza podsumowująca:

  1. Ochotnicy definiują pojęcia: „organizm haploidalny”, „organizm diploidalny”, „rozmnażanie bezpłciowe”, „wartość adaptacyjna”.

  2. Nauczyciel zadaje pytanie w celu sprawdzenia stopnia opanowania wiedzy przez uczniów:
    – Dlaczego orzęski przeprowadzają koniugację, mimo że w wyniku tego procesu nie zwiększa się liczba osobników?

Praca domowa:

  1. Wykonaj ćwiczenia nr 6 i 8 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

  • Neil A. Campbell i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Rebis, Poznań 2019.

Ra6tq7P3LvdGt

Pobierz załącznik

Załącznik 1. Gwiazda pytań.
Plik PDF o rozmiarze 73.53 KB w języku polskim

Dodatkowe wskazówki metodyczne:

  • Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium zamieszczonym w sekcji „Animacja”, aby przygotować się do późniejszej pracy na zajęciach.

Sprawdź się