Dla nauczyciela
Autor: Maria Gniłka‑Somerlik
Przedmiot: Język polski
Temat: Wyspiański – secesja i ludowość
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele operacyjne. Uczeń:
przedstawia drogę artystyczną Stanisława Wyspiańskiego;
definiuje i charakteryzuje nurt secesji;
wyjaśnia przyczyny niechęci twórcy do nowych trendów artystycznych;
zestawia prace Stanisława Wyspiańskiego pod względem cech charakterystycznych dla ludomanii i secesji.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu.
Przebieg lekcji
Przed lekcją
Faza wprowadzająca
W fazie wprowadzającej nauczyciel prosi uczniów, by zastanowili się nad tym, czy artysta o ugruntowanej pozycji może mieszać style? W jakim celu to robi? Uczniowie – jeśli znają – mogą podać własne przykłady. Uczniowie zostają poinformowani, że będą zajmowali się oceną wpływu nurtu secesji na twórczość malarską Stanisława Wyspiańskiego. Następnie nauczyciel podaje cele lekcji, a jej temat zapisuje na tablicy.
Faza realizacyjna
Uczniowie po zapoznaniu się z treścią sekcji „Przeczytaj”, w ramach uzupełnienia zdobytej wiedzy na temat autorów tworzących w nurcie secesyjnym, odwiedzają stronę internetową: www.imucha.cz. Nauczyciel prezentuje uczniom nowoczesny, spacer wirtualny wśród dzieł tego wybitnego malarza. Uczniowie na bieżąco relacjonują wrażenia i skojarzenia z tematem zajęć. Warto, by nauczyciel wspomniał o aktorce Sarze Bernhardt, którą Alfons Mucha tak często uwieczniał na swych obrazach. Talent tej artystki wysoko cenił sam Wyspiański, który pisał w swoich listach z Paryża, że nie opuszcza ani jednego przedstawienia z udziałem znakomitej aktorki. Uczniowie mogą podjąć rozmowę o wspólnych fascynacjach różnych artystów.
Następnie nauczyciel kieruje rozmowę ściśle na temat Stanisława Wyspiańskiego i jego zainteresowań artystycznych, w tym kojarzoną z jego twórczością ludomanię. Jeśli pojawiają się problemy z definicją, uczniowie mogą zapoznać się z hasłem w słowniku w e‑materiale. Nauczyciel pyta uczniów, co może mieć wspólnego tak wysmakowana secesja z ludomanią. Następnie poleca uczniom zapoznanie się z multimedium „Film edukacyjny” – z udziałem dr hab. Justyny Bajdy. Uczniowie poznają okoliczności zainteresowania Wyspiańskiego tym nurtem, następnie wykonują przyporządkowane do multimedium polecenia. W kolejnym kroku zajmują się wybranymi pracami Wyspiańskiego (w sekcji „Galeria interaktywna”) i wymieniają ich cechy szczególne.
Faza podsumowująca
Nauczyciel informuje uczniów o tym, że secesja miała swój wpływ na wiele dziedzin życia, oczywiście także na architekturę. Prezentuje kilka zdjęć architektury europejskiej, by zilustrować swoją tezę.
Następnie nauczyciel prosi uczniów, by opisali, określili i ocenili styl budowli, które widzą na zdjęciach. Czy wydaje się być elitarny, powszechny, ciekawy, luksusowy, a może dostępny dla wszystkich? Może też zapytać, czy spotkali się – być może podczas podróży po Europie – z podobnymi budynkami, i czy wtopione we współczesną architekturę – wyróżniały się? Jakie wrażenie wywoływały? Po ogólnoklasowej dyskusji nauczyciel pozostawia czas na dodatkową ekspozycję dzieł Wyspiańskiego.
Materiały dodatkowe:
Okoń Waldemar, Stanisław Wyspiański, Wrocław 2001.
Taborski Roman, Polacy w Wiedniu, Wrocław 1992.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Film” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.