SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Magdalena Fuhrmann

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Tworzenie piramidy płci i wieku ludności

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa II

Podstawa programowa:

VIII. Przemiany struktur demograficznych i społecznych oraz procesy osadnicze: rozmieszczenie i liczba ludności, przemiany demograficzne, migracje, zróżnicowanie narodowościowe, etniczne i religijne, kręgi kulturowe, sieć osadnicza, procesy urbanizacji, rozwój obszarów wiejskich.

Uczeń:

3) opisuje etapy rozwoju demograficznego ludności na przykładach wybranych krajów świata oraz ocenia konsekwencje eksplozji demograficznej lub regresu demograficznego w wybranych państwach.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wyjaśnia pojęcie struktury wieku i płci,

• określa, czym jest piramida wieku i płci,

• tworzy piramidę wieku i płci,

• interpretuje piramidę wieku i płci.

Strategie nauczania: asocjacyjna

Metody nauczania: blended learning, IBSE

Formy zajęć: praca indywidualna, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, zeszyt, dostęp do internetu

Materiały pomocnicze

Okólski M., Demografia. Podstawowe pojęcia, procesy i teorie w encyklopedycznym zarysie, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2005.

Okólski M., Reprodukcja ludności modernizacja społeczeństwa: polski syndrom, Książka i Wiedza, Warszawa 1988.

Okólski M., Teoria przejścia demograficznego, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1990.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel pyta uczniów, czym jest struktura wiekowa i płci ludności oraz w jaki graficzny sposób można taką strukturę zaprezentować.

• Przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel kolejno omawia zagadnienia związane ze strukturą piramidy wieku i płci.

• Po przedstawieniu i wyjaśnieniu e‑materiału nauczyciel w formie ustnej weryfikuje zrozumienie materiału przez uczniów.

• Uczniowie wspólnie zapoznają się z symulacją interaktywną.

• Uczniowie indywidualnie na komputerach przygotowują własną piramidę płci i wieku mieszkańców wybranej miejscowości dla lat 1995 i 2020 (należy wykorzystać dane udostępniane przez GUS).

• Nauczyciel czuwa nad poprawnością wykonania wykresów i w przypadku problemów służy uczniom pomocą.

• Po wykonaniu dwóch piramid każdy uczeń przygotowuje opis każdej z nich, jak również ich porównanie.

• Jeśli zadanie zostanie ukończone podczas lekcji, wskazani przez nauczyciela uczniowie pokazują swoje wykresy i krótko na forum klasy je interpretują. Pozostali uczniowie oceniają poprawność wykonania zadań oraz na tej podstawie weryfikują poprawność wykonania własnych.

Faza podsumowująca

• Przypomnienie celów lekcji.

• Podsumowanie wiedzy zaprezentowanej na lekcji.

• Utrwalenie najważniejszych pojęć, szczególnie tych, które sprawiały uczniom najwięcej problemów podczas zajęć.

• Ocena pracy uczniów i ich zaangażowania w wykonanie zadań.

Praca domowa

• Utrwalenie wiadomości zawartych w e‑materiale.

• Wykonanie ćwiczeń zawartych w e‑materiale (wskazane przez nauczyciela).

• Ewentualne dokończenie konstruowania piramid (jeśli nie zostały wykonane do końca podczas lekcji).

• Przygotowanie pracy pisemnej na temat zmiany kształtu piramidy wieku i płci w swoim regionie w latach: 1990, 2000, 2010 i 2020.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Symulacja interaktywna zawarta w e‑materiale może być wykorzystana podczas innych zajęć dotyczących demografii (zakres podstawowy: VIII. 3, XV. 3).