SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Powódź tysiąclecia w 1997 roku

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa IV

Podstawa programowa

XVIII. Problemy środowiskowe współczesnego świata: tropikalne cyklony, trąby powietrzne, sztormy, powodzie, tsunami, erozja gleb, wulkanizm, wstrząsy sejsmiczne, powstawanie lejów krasowych, zmiany klimatu, pustynnienie, zmiany zasięgu lodowców, ograniczone zasoby wody na Ziemi, zagrożenia georóżnorodności i bioróżnorodności.

Uczeń:

2) wyjaśnia powstawanie sztormów, powodzi i tsunami.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wymienia czynniki, które spowodowały powódź w 1997 roku,

• opisuje przebieg i skutki powodzi,

• ocenia zakres i przebieg akcji ratunkowej,

• ocenia, czy można było zapobiec katastrofalnym skutkom powodzi w dorzeczu Odry.

Strategie nauczania: asocjacyjna, badawcza (problemowa)

Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE

Formy zajęć: praca indywidualna, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, tablety, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

Działek J., Biernacki J., Konieczny R., Fiedeń Ł., Franczak P., Grzeszna K., Listwan‑Franczak K., Zanim nadejdzie powódź. Wpływ wyobrażeń przestrzennych, wrażliwości społecznej na klęski żywiołowe oraz komunikowania ryzyka na przygotowanie społeczności lokalnych do powodzi, IGiGP UJ, Kraków 2017. Dostępne w internecie: http://denali.geo.uj.edu.pl/publikacje,000232 (dostęp 23.06.2021).

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Przedstawienie celów lekcji.

• Wprowadzenie w tematykę zajęć: krótkie omówienie/przypomnienie pojęcia powódź w ujęciu hydrologicznym, społecznym i gospodarczym.

Faza realizacyjna

• Omówienie zasad wykonania zadania; zadaniem uczniów jest przeprowadzenie dyskusji po obejrzeniu i omówieniu prezentacji multimedialnej oraz wysłuchaniu audiobooka.

• Przedstawienie i omówienie przez nauczyciela prezentacji multimedialnej ukazującej chronologicznie wydarzenia towarzyszące powodzi w dorzeczu Odry w 1997 roku. Nauczyciel zwraca uwagę na czynniki, które spowodowały wystąpienie i katastrofalny przebieg powodzi.

• Prezentacja audiobooka omawiającego przebieg powodzi we Wrocławiu. W trakcie odsłuchiwania nagrania uczniowie prowadzą notatki (alternatywnie wypełniają kartę pracy przygotowaną przez nauczyciela), zwracając uwagę na stan zabezpieczenia miasta przed powodzią, popełnione błędy i zaniedbania, organizację i przebieg akcji ratunkowej, a także działania podjęte po powodzi.

• Uczniowie zgłaszają pytania i wątpliwości po wysłuchaniu audiobooka, nauczyciel wyjaśnia.

• Dyskusja po prezentacji multimediów z udziałem wszystkich uczniów. Proponowane tematy do dyskusji:

  • Czy powodzi można było uniknąć?

  • Czy stan zabezpieczenia przed powodzią był prawidłowy?

  • Czy podjęto prawidłowe działania ratownicze?

  • Czy działanie mieszkańców zalewanych terenów było prawidłowe?

  • Czy podjęto prawidłowe działania zabezpieczające przed następną powodzią?

• Wskazani przez nauczyciela lub zgłaszający się do odpowiedzi uczniowie dzielą się swoimi spostrzeżeniami i prezentują wnioski z zajęć. Nauczyciel moderuje dyskusję, wprowadza uzupełnienia i zadaje pytania naprowadzające.

• Nauczyciel podsumowuje debatę. W tym czasie uczniowie uzupełniają swoje notatki.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i udzielanie odpowiedzi przez uczniów.

• Przypomnienie celów zajęć.

• Nauczyciel ocenia pracę uczniów podczas lekcji, biorąc pod uwagę ich zaangażowanie i możliwości.

Praca domowa

• Praca pisemna: zbierz informacje na temat powodzi, jakie miały miejsce w Twoim regionie (lub innym dowolnie wybranym). Określ, co było ich przyczyną.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Audiobook i grafiki zawarte w e‑materiale mogą być wykorzystane (w części lub całości) podczas lekcji dotyczących różnych zagadnień hydrologicznych, np. cyklu hydrologicznego, bilansu wodnego, rozmieszczenia wód powierzchniowych na Ziemi, ustrojów rzecznych itp. (zakres podstawowy: IV. 1, IV. 3, zakres rozszerzony: IV. 4) Znajdą także zastosowanie podczas samodzielnej pracy ucznia w domu i w czasie lekcji mającej na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego dotyczącego hydrosfery (zakres podstawowy i rozszerzony: IV).