Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Dla nauczyciela

Autor: Anna Grabarczyk

Przedmiot: Język polski

Temat: Istota i funkcja parodii literackiej w utworach Ignacego Krasickiego Hymn do miłości ojczyzny i fragmencie pieśni III Monachomachii

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
1) rozumie podstawy periodyzacji literatury, sytuuje utwory literackie w poszczególnych okresach: starożytność, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, Młoda Polska, dwudziestolecie międzywojenne, literatura wojny i okupacji, literatura lat 1945–1989 krajowa i emigracyjna, literatura po 1989 r.;
3) rozróżnia gatunki epickie, liryczne, dramatyczne i synkretyczne, w tym: gatunki poznane w szkole podstawowej oraz epos, odę, tragedię antyczną, psalm, kronikę, satyrę, sielankę, balladę, dramat romantyczny, powieść poetycką, a także odmiany powieści i dramatu, wymienia ich podstawowe cechy gatunkowe;
4) rozpoznaje w tekście literackim środki wyrazu artystycznego poznane w szkole podstawowej oraz środki znaczeniowe: oksymoron, peryfrazę, eufonię, hiperbolę; leksykalne, w tym frazeologizmy; składniowe: antytezę, paralelizm, wyliczenie, epiforę, elipsę; wersyfikacyjne, w tym przerzutnię; określa ich funkcje;
8) wykazuje się znajomością i zrozumieniem treści utworów wskazanych w podstawie programowej jako lektury obowiązkowe;
9) rozpoznaje tematykę i problematykę poznanych tekstów oraz jej związek z programami epoki literackiej, zjawiskami społecznymi, historycznymi, egzystencjalnymi i estetycznymi; poddaje ją refleksji;
10) rozpoznaje w utworze sposoby kreowania: świata przedstawionego (fabuły, bohaterów, akcji, wątków, motywów), narracji, sytuacji lirycznej; interpretuje je i wartościuje;
14) przedstawia propozycję interpretacji utworu, wskazuje w tekście miejsca, które mogą stanowić argumenty na poparcie jego propozycji interpretacyjnej;
15) wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty, szczególnie kontekst historycznoliteracki, historyczny, polityczny, kulturowy, filozoficzny, biograficzny, mitologiczny, biblijny, egzystencjalny;
2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:
1) przetwarza i hierarchizuje informacje z tekstów, np. publicystycznych, popularnonaukowych, naukowych;
III. Tworzenie wypowiedzi.
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;
6) tworzy spójne wypowiedzi w następujących formach gatunkowych: wypowiedź o charakterze argumentacyjnym, referat, szkic interpretacyjny, szkic krytyczny, definicja, hasło encyklopedyczne, notatka syntetyzująca;
10) w interpretacji przedstawia propozycję odczytania tekstu, formułuje argumenty na podstawie tekstu oraz znanych kontekstów, w tym własnego doświadczenia, przeprowadza logiczny wywód służący uprawomocnieniu formułowanych sądów;
11) stosuje zasady poprawności językowej i stylistycznej w tworzeniu własnego tekstu; potrafi weryfikować własne decyzje poprawnościowe;
12) wykorzystuje wiedzę o języku w pracy redakcyjnej nad tekstem własnym, dokonuje korekty tekstu własnego, stosuje kryteria poprawności językowej.
IV. Samokształcenie.
9. wykorzystuje multimedialne źródła informacji oraz dokonuje ich krytycznej oceny;
Lektura obowiązkowa
17) Ignacy Krasicki, Hymn do miłości ojczyzny, wybrane satyry;
Lektura uzupełniająca
10) Ignacy Krasicki, Monachomachia (fragmenty);

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele lekcji. Uczeń:

  • porówna teksty literackie: Hymn do miłości ojczyzny oraz fragment Monachomachii Ignacego Krasickiego;

  • przeanalizuje, w jaki sposób Krasicki sparodiował Hymn do miłości ojczyzny;

  • opisze funkcje ironii i parodii literackiej, na przykładzie fragmentu Monachomachii;

  • wyjaśni, w jaki sposób w parodii Hymnu do miłości ojczyzny znalazła swój wyraz krytyczna postawa Krasickiego wobec powierzchownego patriotyzmu.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • przekład intersemiotyczny.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: „Istota i funkcja parodii literackiej w utworach Ignacego Krasickiego Hymn do miłości ojczyzny i fragmencie pieśni III Monachomachii”. Uczniowie powinni się zapoznać z utworami zawartymi w lekcji. Przygotowują się do omówienia obu fragmentów, szukając informacji na temat kontekstu biograficznego i/lub historycznoliterackiego. Wybrane osoby mogą zebrać potrzebne wiadomości do wstępnego rozpoznania tekstu. Będą pełniły rolę ekspertów. Nauczyciel poleca także wszystkim uczniom, by przypomnieli sobie inne utwory pełniące rolę hymnu narodowego w historii Polski.

  2. Przekład intersemiotyczny. Chętny lub wybrany uczeń przygotowuje utwór muzyczny jako ilustrację dźwiękową do wybranego tekstu poetyckiego z e‑materiału. Powinien umieć uzasadnić swój wybór. Wybrana osoba przygotowuje się także do recytacji lub odczytania z elementami interpretacji aktorskiej hymnu Krasickiego i fragmentu Monachomachii.

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel wyświetla na tablicy uczniom temat i cele zajęć. Prosi, by na ich podstawie uczniowie sformułowali kryteria sukcesu.

  2. Wybrane osoby prezentują recytację utworu Hymn do miłości ojczyzny oraz fragmentu Monachomachii I. Krasickiego. Recytacji (bądź odczytaniu) tekstu towarzyszy tło muzyczne przygotowane przez innego ucznia.

Faza realizacyjna:

  1. W rozmowie wstępnej nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie utworów, które w historii Polski pełniły (pełnią) rolę hymnu narodowego (uczniowie powinni wskazać Bogurodzicę i Mazurek Dąbrowskiego). Nauczyciel prosi o wskazanie cech gatunkowych charakterystycznych dla hymnu. Jedna osoba zapisuje je na tablicy, a pozostali notują w zeszytach. Następnie nauczyciel pyta o okoliczności powstania polskich hymnów, a wreszcie o genezę powstania Hymnu do miłości ojczyzny I. Krasickiego.

  2. Uczniowie wysłuchują audiobooka. Wyjaśniają, o jakiej grupie ludzi według autora tekstu krytycznoliterackiego mówi się w strofie, która zawiera parodię Hymnu do miłości ojczyzny.

Faza podsumowująca:

  1. Uczniowie przystępują do indywidualnej pracy z tekstami. Rozwiązują wybrane przez nauczyciela ćwiczenia z sekcji „Sprawdź się”. Jeśli wystarczy czasu, uczniowie mogą wykonać wszystkie zadania. Ćwiczenie 8. wykonują wszyscy uczniowie wspólnie, jedna osoba notuje podane propozycje w mapie myśli.

Praca domowa:

  1. Polecenie 2. z sekcji „Audiobook”: Uzasadnij, że w przypadku omawianych podczas lekcji tekstów możemy mówić o autoparodii i autoironii Ignacego Krasickiego. Odpowiedź zapisz w formie notatki.

Materiały pomocnicze:

  • Tomasz J. Pokrzywniak, Czy prawdziwy geniusz pewny jest nieśmiertelności? (o współczesnym czytaniu poezji Krasickiego), „Rocznik Towarzystwa Literackiego imienia Adama Mickiewicza „ 1994, nr 29.

  • Roman Wołoszyński, Tadeusza Mikulskiego rozprawa o hymnie „Święta miłości kochanej Ojczyzny...”, „Pamiętnik Literacki” 1959, nr 50/3‑4.

Wskazówki metodyczne

  • Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Audiobook”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.

Sprawdź się