Dla nauczyciela

Imię i nazwisko autora: Paweł Przywara

Przedmiot: język obcy nowożytny (język niemiecki)

Temat zajęć: Traumurlaub und gesunde Ernährung. Abitraining/Wymarzony urlop i zdrowe odżywianie. Trening maturalny

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, szkoła ponadpodstawowa, klasa III, zakres rozszerzony B2+/C1

Cele ogólne lekcji:

  • Umiejętność wypowiadania się na temat zdrowego trybu życia.

  • Powtórzenie słownictwa oraz wybranych zagadnień gramatycznych.

  • Trening strategii egzaminacyjnych.

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.R Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie rozszerzonym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych – w tym związków frazeologicznych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie różnorodne złożone wypowiedzi ustne wypowiadane w naturalnym tempie oraz różnorodne złożone wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy w miarę złożone, spójne i logiczne, płynne wypowiedzi ustne oraz w miarę złożone, bogate pod względem treści, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych – w tym związków frazeologicznych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
5) życie prywatne (np. rodzina, znajomi i przyjaciele, czynności życia codziennego, określanie czasu, formy spędzania czasu wolnego, święta i uroczystości, styl życia, konflikty i problemy);
6) żywienie (np. artykuły spożywcze, posiłki i ich przygotowywanie, nawyki żywieniowe – w tym diety, zaburzenia odżywiania, lokale gastronomiczne);
8) podróżowanie i turystyka (np. środki transportu i korzystanie z nich, orientacja w terenie, baza noclegowa, wycieczki, zwiedzanie, awarie i wypadki w podróży, ruch uliczny, bezpieczeństwo w podróży);
11) zdrowie (np. tryb życia, samopoczucie, choroby – w tym choroby cywilizacyjne, ich objawy i leczenie, niepełnosprawność, uzależnienia, pierwsza pomoc w nagłych wypadkach);
II. Uczeń rozumie różnorodne złożone wypowiedzi ustne wypowiadane w naturalnym tempie:
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
III. Uczeń rozumie różnorodne złożone wypowiedzi pisemne:
4) znajduje w tekście określone informacje;
V. Uczeń tworzy w miarę złożone, bogate pod względem treści, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. e‑mail, list prywatny, list formalny – w tym list motywacyjny, życiorys, CV, wpis na blogu, opowiadanie, recenzję, artykuł, rozprawkę):
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
11) przedstawia sposób postępowania (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady, objaśnia procedury związane z załatwianiem spraw w instytucjach);
13) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
IX. Uczeń posiada:
1) wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • sprawdza znajomość słownictwa z działów Podróżowanie i turystyka, Zdrowie, Żywienie oraz Życie prywatne oraz powtarza wybrane zagadnienia gramatyczne;

  • podsumowuje informacje na temat nieudanego urlopu;

  • podaje przykłady wpływu zdrowego stylu życia na zdrowie człowieka

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • samodzielnie dokonuje oceny swoich umiejętności językowych;

  • uczy się o rzeczach, które są dla niego ważne;

  • sam decyduje, jakie informacje przedstawić w liście formalnym.

Strategie uczenia się:

(w tym strategie związane z planowaniem i organizowaniem procesu uczenia się pod kątem egzaminu maturalnego oraz wzmacniające świadomość i umiejętność wykorzystania strategii egzaminacyjnych)

  • rozumienie informacji – czytanie tekstu tylko w celu jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

  • dokonywanie świadomej analizy języka obcego – porównywanie struktur z językiem ojczystym, tłumaczenie słów, uogólnianie;

  • indywidualne organizowanie wiedzy językowej, np. robienie streszczeń i notatek, zaznaczanie, podkreślanie, zakreślanie kolorem;

  • automotywacja i zachęcenie do działania;

  • centralizowanie procesu uczenia – utrwalanie i łączenie nowych informacji z już znanymi;

  • sprawdzanie z pamięci: samodzielne sprawdzanie wiedzy lub odpowiadanie na pytania dotyczące materiału do opanowania;

  • wyjaśnianie samemu sobie: tłumaczenie, w jaki sposób nowe informacje są powiązane z już znanymi, lub wyjaśnienie kroków potrzebnych do rozwiązania problemu;

  • ponowne czytanie: ponowna analiza przeczytanego tekstu;

  • podsumowywanie: pisanie streszczeń i podsumowań (różnej długości) tekstów do opanowania;

  • zauważanie i poprawianie własnych błędów językowych (także poprawianie błędów innych uczniów);

  • zadawanie samemu sobie pytania na temat zastosowania danego słowa czy zwrotu, a następnie próba podania przykładu w różnych kontekstach, sprawdzając poprawność użycia;

  • słowa kluczowe i mnemotechniki: używanie słów kluczowych i tworzenie obrazów w umyśle w formie skojarzeń z materiałem słownym.

Metody i formy pracy:

  • konstruktywizm;

  • kognitywizm;

  • podająca: opis, pogadanka, praca z tekstem źródłowym, praca z plikami audio;

  • aktywizująca: burza mózgów, mapa myśli;

  • kognitywna: udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy;

  • programowana: z użyciem komputera.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca w grupie,

  • plenum.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer/laptop z podłączeniem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (plik audio),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

Przebieg lekcji:

a) Faza wprowadzająca

  • W celu osiągnięcia jak najlepszego efektu w postaci utrwalenia słownictwa oraz zagadnień gramatycznych z wybranych zakresów tematycznych zaleca się realizację wszystkich zadań przewidzianych w materiale.

  • Nauczyciel zapisuje/wyświetla na tablicy nagłówek do tekstu z sekcji Przeczytaj oraz tytuł pliku nagrania z sekcji Plik audio. Uczniowie podają swoje skojarzenia i zapisują je w formie mapy myśli na tablicy.

b) Faza realizacyjna

  • Nauczyciel dzieli uczniów na dwie grupy i poleca zastanowienie się nad danym tematem oraz przygotowanie odpowiedzi na zadane każdej grupie pytania: grupa 1 – temat: Misslungener Traumurlaub, pytania przykładowe: Was versteht ihr unterm Begriff Traumurlaub? Was kann man machen, wenn der Traumurlaub nicht gelingt? Grupa 2 – temat: Gesunde Lebensweise/Gesunde Ernährung, pytania: Worauf basiert eine gesunde Lebensweise? Wie soll man sich gesund ernähren? Warum ist es wichtig? Uczniowie opracowują wspólnie podane tematy i przygotowują odpowiedzi na pytania. W swojej pracy wykorzystują przede wszystkim wspólną wiedzę i uczą się od siebie (wsparciem merytorycznym są dla uczniów zawarte w lekcji materiały – grupa 1 czyta tekst źródłowy, a grupa 2 słucha plików audio w części Multimedium). Nauczyciel staje się dla uczniów partnerem i wspiera ich w realizacji zadań.

  • Uczniowie z grupy 1 prezentują opracowane odpowiedzi na postawione przez nauczyciela pytania. Pozostali uczniowie notują istotne informacje oraz w razie potrzeby zadają pytania do wypowiedzi uczniów z grupy 1. Następnie uczniowie z grupy 2 przedstawiają wyniki swojej pracy, a pozostali uczniowie notują oraz zadają pytania. Istotnym elementem tej fazy lekcji jest interakcja między uczniami i uczenie się od siebie. Nauczyciel wspiera uczniów w tym procesie, nie oceniając ich wypowiedzi.
    Dopiero po zakończonej realizacji zadań wskazuje uczniom popełnione przez nich błędy (w razie takiej potrzeby).
    Następnie uczniowie wspólnie przechodzą do realizacji zadań w części Przeczytaj oraz Plik audio.

c) Faza podsumowująca

  • Uczniowie z grupy 1 wypowiadają się na temat zdrowego trybu życia, natomiast uczniowie z grupy 2 opowiadają o swoich doświadczeniach związanych z nieudanym urlopem (zamiana tematów opracowywanych przez daną grupę).

Praca domowa:

Uczniowie piszą list na temat problemów podczas wycieczki  (Aufgabe 8 w części Sprawdź się) i/lub przygotowują prezentację multimedialną na temat zdrowego trybu życia.

Materiały pomocnicze:

Powinny stać się nimi przede wszystkim pozostałe lekcje z działu Podróżowanie i turystyka, ale także zagadnienia pojawiające się w pozostałych zakresach tematycznych, które są w tym materiale utrwalane.

Propozycja pracy z tekstem autentycznym:

Sarah Thust, Pauschalurlaub ein Flop? Wann es Geld zurück gibt, https://www.welt.de/reise/article166023943/Pauschalreisen-Was-Urlaubern-bei-Maengeln-zusteht.html [dostęp: 21.06.2023r.]

Uczniowie dzielą się na kilkuosobowe grupy, czytają i analizują tekst źródłowy. Następnie przygotowują plakaty informacyjne na temat możliwości odzyskania pieniędzy w przypadku niezadowolenia z podróży lub pobytu na wczasach organizowanych przez biuro podróży. Uczniowie prezentują wyniki swojej pracy na forum oraz porównują swoje prace. Nauczyciel zadaje każdej z grup pytania związane z przygotowanymi pracami i zawartymi w nich informacjami np. Worauf darf ich Anspruch erheben?, Ist schlechtes Wetter auch ein Grund für eine Beschwerde?

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania pliku audio:

  • przed lekcją: przygotowanie prezentacji na temat zdrowego trybu życia;

  • w trakcie lekcji: praca z materiałem audio (np. streszczenie usłyszanych tekstów);

  • po lekcji: wykorzystanie do utrwalenia słownictwa z zakresu tematycznego: Podróżowanie i turystyka, Zdrowie, Odżywianie oraz Życie prywatne; uczniowie przygotowują własne fiszki językowe, wykorzystując nowe słownictwo/struktury językowe poznane na lekcji; każda fiszka zawiera słowo/zwrot w języku polskim oraz w języku niemieckim wraz z przykładowym użyciem słowa/struktury w zdaniu.

Słownik