SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Magdalena Filewicz

Temat zajęć: Przestrzenne zróżnicowanie przyrostu naturalnego w Polsce

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa III

Podstawa programowa

XV. Zróżnicowanie społeczno‑kulturowe Polski: regiony etnograficzne, poziom życia, zachowania prokreacyjne Polaków, zalety i wady życia na wsi i w mieście, cechy miast, zaangażowanie w działalność społeczną, preferencje wyborcze, partycypacja społeczna, ubóstwo, wykluczenie i solidarność społeczna.

Uczeń: 

3) analizuje zróżnicowanie przestrzenne zachowań prokreacyjnych Polaków i wykazuje ich związek z uwarunkowaniami społeczno‑kulturowymi i polityką prorodzinną państwa.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• charakteryzuje pojęcia: przyrost naturalny i rzeczywisty, saldo migracji oraz współczynnik urodzeń i zgonów,

• oblicza wskaźniki przyrostu naturalnego i rzeczywistego, saldo migracji oraz współczynnik urodzeń i zgonów,

• charakteryzuje przestrzenne zróżnicowanie współczynnika przyrostu naturalnego oraz wskazuje jego przyczyny zróżnicowania w kraju.

Metody i techniki nauczania: blended learning

Formy zajęć: praca indywidualna

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, rzutnik, atlas geograficzny i mapa świata, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

Kurek S.,Typologia starzenia się ludności miast i gmin Polski na tle jego demograficznych uwarunkowań, [online], dostępny w internecie: http://pbc.up.krakow.pl/dlibra/docmetadata?id=1144, „Przegląd Geograficzny” 2007, t. 79, z. 1, s. 133–156.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Przedstawienie celów lekcji.

• Wprowadzenie do tematu. Nauczyciel wyjaśnia, jak zmienia się liczba ludności Polski.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel, korzystając z e‑materiału, wyjaśnia uczniom, co to jest przyrost naturalny i rzeczywisty, tłumaczy, jak oblicza się współczynniki przyrostu naturalnego i rzeczywistego.

• Uczniowie, korzystając z e‑materiału, analizują przestrzenne zróżnicowanie przyrostu naturalnego w Polsce. Z pomocą nauczyciela i grafiki interaktywnej wskazują przyczyny takiego zróżnicowania.

• Nauczyciel czuwa nad przebiegiem pracy, uczniowie zapisują wnioski w zeszycie.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie wiedzy poprzez rozwiązanie ćwiczeń zawartych w e‑materiale.

Praca domowa

• Wykonanie wskazanych przez nauczyciela ćwiczeń zawartych w e‑materiale.

• Korzystając z Banku Danych Lokalnych, oblicz współczynnik przyrostu naturalnego i współczynnik przyrostu rzeczywistego dla swojego miasta bądź gminy. Przedstaw sposób obliczeń.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafika zawarta w e‑materiale przedstawia w przejrzysty sposób przestrzenne zróżnicowanie wskaźnika przyrostu naturalnego, systematyzuje wiedzę ucznia i wpływa na jej poszerzenie.

Grafika może być wykorzystana na lekcjach poświęconych zagadnieniom demograficznym, np. „Cechy gospodarcze, społeczne i demograficzne państw o różnym poziomie rozwoju” (Polska jako przykład kraju o średnim poziomie rozwoju), „Typy demograficzne społeczeństw”.