Dla nauczyciela
Autor: Anna Juwan
Przedmiot: Biologia
Temat: Dobór naturalny a choroby genetyczne
Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.
Cele operacyjne (językiem ucznia):
Wyjaśnisz działanie doboru naturalnego.
Zrozumiesz, w jaki sposób wadliwe geny mogą być utrzymywane w populacji.
Porównasz szanse utrzymania się w populacji wadliwych alleli recesywnych i dominujących.
Omówisz zjawisko zwiększonej przeżywalności nosicieli genu anemii sierpowatej w przypadku malarii.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
z użyciem komputera;
rozmowa kierowana;
ćwiczenia interaktywne;
praca z audiobookiem;
mapa myśli;
gwiazda pytań;
gra dydaktyczna.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
arkusze papieru, flamastry.
Przed lekcją:
Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.
Przebieg lekcji
Faza wstępna:
Uczniowie z pomocą nauczyciela formułują cele lekcji oraz określają kryteria sukcesu.
Rozmowa wprowadzająca. Nauczyciel za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji. Prosi wybranego ucznia o przeczytanie pytania znajdującego się we wprowadzeniu: „Skąd biorą się choroby genetyczne i dlaczego wadliwe geny są utrzymywane w populacji, skoro powinny zostać wyeliminowane w wyniku doboru naturalnego?” i rozpoczęcie rozmowy na podstawie przeczytanego przed lekcją tekstu.
Faza realizacyjna:
Praca z multimedium („Audiobook”). Uczniowie zapoznają się z audiobookiem udostępnionym przez nauczyciela. Następnie wykonują polecenia do multimedium. Wybrane osoby przedstawiają swoje odpowiedzi, a pozostali uczniowie oceniają ich poprawność. Ewentualne wątpliwości rozstrzyga nauczyciel.
Mapa myśli. Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy. Każda z nich opracowuje mapę myśli na temat „Dobór naturalny a choroby genetyczne”. Grupy prezentują wyniki swojej pracy. Nauczyciel uzupełnia brakujące informacje, koryguje ewentualne błędy.
Gwiazda pytań. Uczniowie pozostają w tych samych grupach. Nauczyciel prezentuje na tablicy interaktywnej schemat „gwiazdy pytań” (zob. materiały pomocnicze). Objaśnia uczniom, w jaki sposób powinni pracować ze schematem: na podstawie e‑materiału oraz innych źródeł mają odpowiedzieć na pytania widniejące na schemacie. Następnie każdy zespół dopisuje pozostałe pytania dotyczące tematu lekcji i daje je do rozwiązania innej grupie.
Nauczyciel sprawdza wykonanie zadania, podchodząc do każdej grupy. Koryguje ewentualne błędy. Wybrani przez nauczyciela uczniowie kolejno prezentują wyniki prac swojego zespołu.Utrwalenie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel dzieli klasę na 4‑osobowe grupy. Uczniowie rozwiązują ćwiczenia interaktywne od 1 do 4 z sekcji „Sprawdź się”, od najłatwiejszego do najtrudniejszego. Grupa, która poprawnie rozwiąże zadania jako pierwsza, wygrywa.
Faza podsumowująca:
Uczniowie uzupełniają swoje odpowiedzi na pytanie postawione we wstępnej fazie lekcji.
Nauczyciel prosi uczniów o rozwinięcie zdań: „Dziś nauczyłem/nauczyłam się…”, „Zrozumiałem/zrozumiałam, że…”, „Zaskoczyło mnie…”, „Dowiedziałem/dowiedziałam się...”.
Nauczyciel wyświetla treści zawarte w sekcji „Wprowadzenie” i na ich podstawie dokonuje podsumowania najważniejszych informacji przedstawionych na lekcji. Wyjaśnia także wątpliwości uczniów.
Praca domowa:
Wykonaj ćwiczenia od 5 do 7 z sekcji „Sprawdź się”.
Materiały pomocnicze:
Neil A. Campbell i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Rebis, Poznań 2019.
„Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.
Dodatkowe wskazówki metodyczne:
Uczniowie zapoznają się z multimedium w sekcji „Audiobook” i przygotowują do niego pytania. Następnie zadają je sobie nawzajem, sprawdzając stopień przyswojenia jego treści.