Autor: Joanna Kalinowska

Temat: Bolesław Chrobry i jego panowanie

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• opisuje, jak Bolesław Chrobry budował państwo;

• charakteryzuje, kim był św. Wojciech i jaką rolę odegrał w historii polskiej państwowości;

• wyjaśnia okoliczności koronacji Bolesława Chrobrego.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Bolesław Chrobry i jego panowanie”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i multimedium w sekcji „Linia chronologiczna” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

2. Chętni lub wybrani uczniowie przygotowują prezentację na podstawie informacji zawartych w sekcji „Przeczytaj” oraz pierwszym multimedium. Nauczyciel może podzielić między uczniów poszczególne zagadnienia:

• misja św. Wojciecha i zjazd gnieźnieński,

• wojny polsko‑niemieckie

• interwencja Bolesława Chrobrego na Rusi.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel przybliża uczniom wyświetlone na tablicy temat i cele lekcji. Następuje określenie wiążących dla uczniów kryteriów sukcesu.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel przy użyciu dostępnego w panelu użytkownika raportu weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza, którzy uczestnicy zajęć zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem. Nauczyciel poleca uczniom, aby zgłaszali swoje propozycje pytań do wspomnianego tematu. Jedna osoba może zapisywać je na tablicy. Gdy uczniowie wyczerpią swoje pomysły, a pozostały jeszcze jakieś ważne kwestie do poruszenia, nauczyciel uzupełnia informacje.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel przypomina o prezentacjach przygotowanych przez uczniów przed lekcją. Poleca wybranym osobom zaprezentowanie własnej pracy przed resztą klasy zgodnie z ustaloną wcześniej kolejnością. Po prezentacji uczniowie krótko o niej dyskutują, dodają informacje, które ich zdaniem warto uwzględnić. Prowadzący może korygować odpowiedzi i je uzupełniać.

2. W celu usystematyzowania wiedzy uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia 1 i 2 z sekcji „Sprawdź się”. Nauczyciel sprawdza poprawność wykonanych zadań.

3. Praca z multimedium („Linia chronologiczna”). Uczniowie w zespołach dwuosobowych zapoznają się z poleceniem 2: „Wyjaśnij, jaki obraz państwa Bolesława Chrobrego jawi się w źródłach dotyczących zjazdu w Gnieźnie. Które ich fragmenty świadczą o znaczeniu państwa Bolesława Chrobrego?” i wspólnie je wykonują. Następnie porównują swoje rozwiązanie z inną parą, nauczyciel weryfikuje poprawność odpowiedzi.

4. Nauczyciel, korzystając z tablicy interaktywnej lub rzutnika, wyświetla treść ćwiczenia 6, a następnie 7. Następuje wspólne wykonanie zadań na forum klasy.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel zaprasza uczniów do krótkiej oceny panowania Bolesława I. Zadaje uczniom pytanie: Czy rzeczywiście Bolesław zasłużył na swój przydomek? Uczniowie krótko przedstawiają swoje propozycje.

2. W ramach podsumowania lekcji „Bolesław Chrobry i jego panowanie” nauczyciel może wykorzystać zdania do uzupełnienia, które uczniowie również zamieszczają w swoim portfolio: Przypomniałam/Przypomniałem sobie, że… Co było dla mnie łatwe… Czego się nauczyłam/nauczyłem… Co sprawiało mi trudność…

Praca domowa:

Wykonaj polecenia 3 i 4 dołączone do multimedium.

Materiały pomocnicze:

M.K. Barański, Historia Polski średniowiecznej, Poznań 2012.

M. Maciorowski, B. Maciejewska, Władcy Polski. Historia na nowo opowiedziana, Warszawa 2018.

Z. Mikołejko, Żywoty świętych poprawione ponownie, Warszawa 2017.

Piastowie. Leksykon biograficzny, red. K. Ożóg, S. Szczur, Kraków 1999.

S. Szczur, Historia Polski. Średniowiecze, Kraków 2002.

P. Urbańczyk, Bolesław Chrobry – lew ryczący, Toruń 2017.

Wskazówki metodyczne:

Linia chronologiczna może zostać wykorzystana do przygotowania się do lekcji powtórkowej dotyczącej epoki wczesnopiastowskiej.