Autor: Krzysztof Kowaluk

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Wybory 4 czerwca 1989 roku i ich konsekwencje w Polsce i na świecie

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

V. Państwo, myśl polityczna i demokratyzacja.

Uczeń:

16) przedstawia – na wybranych przykładach – różne modele demokratyzacji; rozważa, na ile polska demokratyzacja przełomu lat 80. i 90. XX wieku miała charakter reformy, a na ile – rewolucji.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia zasady ordynacji wyborczej z 1989 roku oraz jej genezę;

• analizuje przebieg wyborów z 1989 roku i przedstawia ich wyniki;

• ocenia efekty polityczne wyborów z 1989 roku.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• dyskusja.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Przed zajęciami

Uczniowie zapoznają się z wybranymi przez nauczyciela fragmentami książki Antoniego Dudka Reglamentowana rewolucja.

Faza wstępna

1. Nauczyciel charakteryzuje krótko okoliczności, które doprowadziły do wyborów kontraktowych, przedstawia ich przebieg oraz wyniki.

2. Nauczyciel przedstawia przedmiot i cele zajęć.

Faza realizacyjna

1. Rozpoczynają się przygotowania do debaty oksfordzkiej na temat: Czy działacze Solidarności postąpili słusznie, zgadzając się na wybory w formule przyjętej przy Okrągłym Stole?

Uczniowie wybierają osobę prowadzącą oraz sekretarza obrad. Zwolennicy tezy o słuszności decyzji opozycji siadają po jednej stronie klasy, przeciwnicy – po drugiej. Nauczyciel przypomina o zasadach dyskusji i poucza prowadzącego o obowiązku ich pilnowania.

2. Odbywa się debata. Głos zabierają – na zmianę – przedstawiciele jednej i drugiej frakcji. Debata kończy się przeprowadzeniem głosowania. Jego przedmiotem jest pytanie postawione w tytule debaty. Sekretarz obrad zlicza głosy, prowadzący ogłasza werdykt.

3. Nauczyciel przedstawia swoje uwagi dotyczące zakończonej dyskusji. Prezentuje argumenty obu stron, które powinny zostać użyte w jej toku. Ocenia pracę prowadzącego obrady.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel – nawiązując do zakończonej debaty – zwraca uwagę na problem ahistoryzmu. Podaje przykłady zjawisk, których osoby podejmujące decyzje w 1989 roku nie mogły przewidzieć, a także ukazuje dylamaty z tym związane.

2. Uczniowie oglądają film nr 2 i wykonują zamieszczone pod nim ćwiczenia.

Praca domowa:

Uczniowie oglądają film nr 1 i wykonują zamieszczone pod nim ćwiczenia.

Materiały pomocnicze:

Antoni Dudek, Reglamentowana rewolucja: rozkład dyktatury komunistycznej w Polsce 1988–1990, Kraków 2004.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Filmy mogą zostać wykorzystane przez uczniów indywidualnie lub podczas zajęć w charakterze podsumowania.