Autor: Dawid Tarczyński

Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie

Temat: Instytucje prawne prawa cywilnego w RP

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

V. Prawo w Rzeczypospolitej Polskiej.

Uczeń:

4) wyjaśnia podstawowe instytucje prawne części ogólnej prawa cywilnego i prawa zobowiązaniowego w Rzeczypospolitej Polskiej (osoba fizyczna, zdolność prawna a zdolność do czynności prawnych, przedstawicielstwo a pełnomocnictwo, zobowiązanie).

Zakres rozszerzony

XI. System prawa w Rzeczypospolitej Polskiej

Uczeń:

8) wyjaśnia instytucje prawne części ogólnej prawa cywilnego w Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczona i pełna zdolność do czynności prawnych osoby fizycznej; ubezwłasnowolnienie; oświadczenie woli; osoba prawna; czynności prawne i ich formy).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje podmioty prawa cywilnego, takie jak osoby fizyczne i osoby prawne;

• wyjaśnia, czym są zdolność prawna oraz zdolność do czynności prawnych osoby fizycznej, i przestawia ich ograniczenia;

• wskazuje różnice między ubezwłasnowolnieniem całkowitym a częściowym;

• analizuje czynności prawne i ich formy.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• dyskusja;

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem multimedium.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Uczniowie odpowiadają na pytania:

• Jakie znacie podmioty prawa cywilnego?

• Kim jest osoba fizyczna?

• Czym jest osoba prawna?

• Co to znaczy, że osoba fizyczna jest ubezwłasnowolniona (całkowicie lub częściowo)?

• Czym jest zdolność do czynności prawnych osoby fizycznej?

• Co to jest czynność prawna?

2. Zebrane odpowiedzi zapisywane są na tablicy przez wybraną osobę.

3. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

Faza realizacyjna

1. Wprowadzenie nauczyciela – omówienie następujących kwestii:

• osoba fizyczna a osoba prawna;

• zdolność prawna oraz zdolność do czynności prawnych osób fizycznych;

• rodzaje ubezwłasnowolnienia;

• charakterystyka czynności prawnych, w tym oświadczeń woli jako ich elementu, oraz form czynności prawnych.

2. Zespół klasowy zostaje podzielony na sześć grup; każda z nich podczas burzy mózgów przygotowuje charakterystykę poszczególnych wad oświadczeń woli, tj.:

• grupa I – braku świadomości lub swobody;

• grupa II – pozorności;

• grupa III – błędu;

• grupa IV – podstępu;

• grupa V – groźby;

• grupa VI – wyzysku.

3. Każda grupa prezentuje wyniki swojej pracy - referuje je wyłoniona przez grupę osoba, zapisując najważniejsze informacje na tablicy. Następnie cała klasa dyskutuje o tym, czy instytucja ubezwłasnowolnienia nie stanowi naruszenia godności człowieka i co mogłoby ją zastąpić (zastosowanie metody burzy mózgów i dyskusji).

4. Sporządzenie notatki z lekcji z podziałem na najważniejsze informacje dotyczące:

• podmiotów prawa cywilnego, tj. osób fizycznych i prawnych;

• zdolności prawnej oraz zdolności do czynności prawnych osób fizycznych;

• ubezwłasnowolnienia;

• czynności prawnych i oświadczeń woli.

Faza podsumowująca

1. Praca z prezentacją multimedialną.

2. Wykonanie w parach ćwiczeń 5–8 z modułu „Sprawdź się”.

Praca domowa:

Wykonanie pozostałych ćwiczeń zawartych w e‑materiale.

Materiały pomocnicze:

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, isap.sejm.gov.pl.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Prezentacja multimedialna może być wykorzystana do lekcji powtórzeniowej.